Cậu bé Nguyễn Xuân Thiết lớn lên bên ngọn núi này, rồi mang theo truyện cổ tích quê nhà vào quân ngũ, làm chiến sĩ Vùng 5 Hải quân.

Năm 1983, Nguyễn Xuân Thiết phục viên về quê Hương Hóa, Quảng Bình. Là một xã miền núi rẻo cao, kinh tế khó khăn, giao thông đầy cách trở, nhiều khi lũ lụt chia cắt, cần việc về Đồng Hới phải vòng qua đất Hà Tĩnh, mất nhiều ngày. Hoàn cảnh gia đình éo le đã thôi thúc người lính cựu hải quân quyết tâm thoát nghèo, vươn lên làm giàu cho gia đình và cộng đồng. Sau một thời gian khăn gói vào Nam ra Bắc học hỏi kinh nghiệm của bạn bè, đồng đội, thấy quê mình có những lợi thế nhất định, ông quyết định trở về quê hương để khởi nghiệp.

Trước hết, ông bắt tay vào xây dựng mô hình kinh tế tổng hợp, ai thuê gì làm nấy, miễn là đúng pháp luật. Tập hợp được một số thợ, ban đầu ông nhận thầu xây dựng các công trình dân dụng như nhà ở, trụ sở, kênh mương thủy lợi; sau đó mạnh dạn làm đường giao thông, rồi mở rộng thêm nghề kinh doanh và chế biến gỗ, hàng mộc dân dụng, cao cấp. Thời ấy, Hương Hóa và các xã miền núi liền kề còn thiếu và yếu về cơ sở hạ tầng, như trụ sở làm việc, trường học, trạm y tế. Ông đã nhận thi công các công trình này với chất lượng đảm bảo tốt và giá cả phải chăng, tạo được uy tín với bà con và chính quyền. Có “địa lợi, nhân hòa”, công việc hằng năm cứ thế đều đều, việc làm không hết, thu nhập ngày càng tăng.

leftcenterrightdel
Giám đốc Nguyễn Xuân Thiết trao tặng nhà “Nghĩa tình đồng đội” tặng gia đình ông Liêu.

Dành dụm được ít vốn, năm 2002 vợ chồng ông Thiết thành lập Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Đại Thạch. Một lần tôi hỏi: Sao công ty có tên là Đại Thạch? Ông Thiết cười bảo: Đại Thạch là hòn đá lớn, vững chãi như hòn núi Thống Lĩnh kia. Từ hòn đá tảng này sẽ tạo đà tạo thế để vươn ta làm ăn lớn. Và có lẽ cái duyên từ cái tên của công ty đã mang lại cho ông nhiều may mắn, thêm nhiều công trình để xây, nhiều bạn hàng đến liên kết sản xuất kinh doanh. Ông Thiết kể: Nói vậy thôi chứ làm xây dựng ở miền núi không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, nhất là trong cơ chế thị trường có tính cạnh tranh cao như hiện nay. Có một số công trình phải thi công trong điều kiện rất khó khăn, chỉ với nghị lực của những người lính mới dám làm. Ví như công trình thủy lợi Khe Hà, là cầu máng thủy lợi dẫn nước về cho bản làng, cũng là đường vượt sông cho bà con đi lại, trẻ em đi học. Đầu nguồn sông Gianh nước xiết, nếu làm không cẩn thận sẽ bị lũ cuốn trôi, thiệt hại tiền tỷ, nhiều đơn vị không dám nhận thi công, nhưng công ty Đại Thạch đã nhận làm và làm bảo đảm chất lượng tốt, kịp thời dẫn nguồn nước ngọt về cho dân bản vùng biên trồng lúa, trẻ em không còn bỏ học vì mưa lũ, đồng thời góp phần phục vụ an sinh xã hội.

Từ cái tên Đại Thạch, đã gợi ý cho ông Thiết mở công trình khai thác đá. Lèn núi Thống Lĩnh có chất lượng đá vôi rất tốt, trước đây gần đường chiến lược 15B, nay cách đường Hồ Chí Minh vài trăm mét, giao thông rất thuận tiện. Ông Thiết lên huyện, lên tỉnh xin khai thác đá lèn, chính quyền nhất trí, nhưng chỉ cấp phép một nửa phía trong rừng, không ảnh hưởng đến dân cư. Ông đã đầu tư phương tiện, máy nghiền để sản xuất đá hộc, đá xay các cỡ. Sản phẩm từ mỏ đá này vừa để xây dựng các công trình mà công ty thầu, vừa cung ứng cho các đơn vị trên địa bàn, sản xuất tăng ca liên tục, nhưng cung không đủ cầu.

Đối với người giám đốc đầy năng động như CCB Nguyễn Xuân Thiết thì không bao giờ thỏa mãn với những gì mình đang có. Xã có nhiều đất trống đồi trọc, ông xin thầu 32ha rừng nghèo để tái tạo lại rừng, trong đó có 17ha rừng gỗ nguyên liệu và 15ha giống cây bản địa quý như lim, vàng tâm... Đến nay, rừng nguyên liệu cho thu nhập 1,4 tỷ đồng; riêng rừng cây bản địa đã cao lớn, khai thác được, nhưng ông vẫn giữ nguyên, có nhiều thương lái gỗ vào mua với giá cao ông cũng không bán. Ông nói: Gây dựng, bảo tồn và phát triển nhóm cây gỗ quý đã bị khai thác cạn kiệt là thành công rồi, giữ rừng để phòng hộ đầu nguồn sông Gianh cho đỡ lũ lụt, bà con bớt khổ. Nói vậy, nhưng khi cần thiết làm công trình có ý nghĩa sâu sắc nào đó, như xây dựng nhà tình nghĩa chẳng hạn, ông sẵn sàng đốn gỗ của mình giúp đồng đội.

Chính vì luôn năng động trong sản xuất kinh doanh, coi trọng chữ Tín, nên công ty làm ăn ngày càng khấm khá, doanh thu hằng năm đạt hơn 20 tỷ đồng, luôn nộp ngân sách vượt chỉ tiêu, riêng năm 2017 nộp vượt 93%. Giám đốc Thiết được bầu là tấm gương tiêu biểu về làm kinh tế ở cấp huyện và tỉnh, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Công ty có 63 công nhân thì hơn 10 người là CCB và cựu quân nhân, thành lập được một chi hội. Mọi người xem công ty như gia đình chung, ông Thiết vừa là “thủ lĩnh” cũng là anh cả; ai cũng tự giác làm việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ, không cần nhắc nhở. Ông chỉ luôn nhắc nhở phải bảo đảm an toàn lao động. Ngày nào cũng vậy, ông “cưỡi” chiếc xe bán tải phủ trắng bụi đá đến mỏ, xuống tận chân công trình, rồi lên thăm vườn rừng, tới kênh mương thủy lợi… động viên công nhân.

Bà con trong thôn Tân Ấp, xã Hương Hóa kể một câu chuyện đầy lòng trắc ẩn của ông Thiết. Chuyện là, 20 năm trước, khi mới lập nghiệp, kinh tế còn thiếu thốn nhưng ông rất quan tâm đến các hoàn cảnh khó khăn, thường giúp đỡ mọi người trong thôn. Hôm ấy đi làm về, ông thấy một cậu bé chừng 10 tuổi, nhếch nhác từ Hà Tĩnh vào bán kem, bị tai nạn gãy tay. Vốn giàu lòng thương người, ông chở ngay cháu vào bệnh viện tỉnh, lo chi phí mọi thứ, điều trị xong lại đưa về nhà mình, tự chăm sóc và nhận làm con nuôi. Cậu bé ấy tên Hoàng, hoàn cảnh gia đình rất thương tâm, cháu mồ côi mẹ từ nhỏ, bố bị tâm thần, cậu lang thang kiếm ăn trên tàu chợ, bị ngã. Trong cái rủi có cái may, cậu được ông Thiết cứu và nuôi nấng, lại cho ăn học từ cấp I đến đại học, sau đại học, rồi dựng vợ gả chồng cho. Hiện nay, Thạc sĩ Lê Thanh Hoàng là một bác sĩ giỏi của Bệnh viện Đa khoa huyện Tuyên Hóa. Vợ chồng anh từ lâu đã xem ông Thiết là người cha thứ hai của mình.

“Càng có điều kiện thì càng làm nhiều việc thiện”- ông Thiết thường tâm sự với bạn bè như vậy. Giữa năm 2018, Hội CCB tỉnh Quảng Bình phối hợp với Quỹ Thiện Tâm của Tập đoàn VinGroup xây tặng 34 ngôi nhà “Nghĩa tình đồng đội” tặng hội viên CCB có hoàn cảnh khó khăn, với mức 50 triệu đồng/nhà. Số tiền trên chỉ đủ làm một ngôi nhà nhỏ, muốn khang trang hơn phải có sự cố gắng của gia đình và chung tay góp sức của cộng đồng. Thôn Tân Ấp có CCB Đinh Xuân Liêu rất khó khăn, căn nhà cũ chỉ bằng chái bếp, bão số 10 năm 2017 đã xô nghiêng, có thể sập bất cứ lúc nào và ông cũng không biết lấy gì để làm lại ngôi nhà. Thấu hiểu sự vất vả ấy, ông Thiết đã ủng hộ gần 100 triệu đồng, rồi cử một tốp thợ đến giúp làm nhà cho ông Liêu. Ông còn xuất gỗ trong kho, cho thợ đóng các bộ cửa chính, cửa sổ đẹp và chắc chắn; đóng tặng bàn ghế và cả một bộ bàn thờ gia tiên. Đây cũng là ngôi nhà “Nghĩa tình đồng đội” được coi là đẹp nhất của tỉnh Hội trong năm 2018 cả về kiến trúc và tình cảm. Ông Liêu bảo, ngay cả trong mơ cũng không dám thấy ngôi nhà của mình đẹp thế này. Chẳng nói nên lời, ông chỉ biết cám ơn Hội CCB các cấp và giám đốc Thiết. Niềm vui của ông Liêu còn được nhân lên khi được Giám đốc Thiết mời về làm nhân viên bảo vệ công ty, giúp có thêm thu nhập, cải thiện đời sống.

Chữ “tâm” ở giám đốc Thiết còn được nhiều dân bản kể lại. Trận lũ lịch sử năm trước làm nhiều nhà cửa ở các thôn bản bị cuốn trôi. Thấy bà con quá khổ, ông Thiết đứng ra nhận xây dựng lại nhiều ngôi nhà bị đổ sập, trong đó có 15 ngôi nhà của bà con người Mã Liềng ở bản KaXen, xã Thanh Hóa. Trong điều kiện khó khăn do đường sá hư hỏng, mưa to gió lớn, ông dồn toàn nhân lực, vật lực làm nhà cho bà con có nơi ở mới, hoàn thành sớm và chất lượng tốt, được Mặt trận Tổ quốc tỉnh khen. Cơn bão số 10 năm ngoái làm nhiều công trình, trang trại bị tàn phá, công ty của ông cũng thiệt hại không nhỏ, nhưng gác lại việc nhà, ông huy động máy móc, vật tư, nhân công kịp thời sửa chữa các đoạn đường, cầu cống bị trôi, rồi đến những nơi bị thiệt hại nặng để thăm hỏi, động viên, tặng nhiều suất quà tổng trị giá hơn 150 triệu đồng. Những việc làm đầy tình nghĩa của ông luôn được bà con tin yêu, mến phục.

Bài và ảnh: XUÂN VUI