Giúp địa phương xua đuổi tà đạo
“Bố ơi! Bố đâu rồi? Con về thăm bố đây!”, Đại tá Nguyễn Xuân Phi gọi to khi vừa bước chân vào làng Kret Krot (xã Hra, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai). Già làng Đinh Dớt tóc trắng như cước nhưng bước đi nhanh nhẹn, chắc nịch, chạy ra ôm chầm lấy anh và hỏi:
- Phi hả con! Lại đi xuống cơ sở giúp dân phải không?
- Dạ! Chỗ nào người dân cần là chúng con có mặt bố ạ! - Đại tá Nguyễn Xuân Phi trả lời.
- Ừ! Bộ đội Cụ Hồ mà! Các con phải giúp để làng nào cũng được như làng Kret Krot của ta nhé!
Câu chuyện giữa anh Phi và Già làng Đinh Dớt bị gián đoạn bởi nhiều người dân trong làng nghe tin anh về nên kéo đến để hỏi thăm. Ở Tây Nguyên nhiều năm nên tôi biết, người Ba Na rất trọng tình nghĩa, yêu ghét rõ ràng. Đại tá Nguyễn Xuân Phi lau vội những giọt nước mắt xúc động đang lăn trên má, rồi quay lại nói với tôi: "Già làng Đinh Dớt là cha nuôi, còn người dân làng Kret Krot như anh em ruột thịt của tôi".
Già làng Đinh Dớt kể: Năm 2009, "tà đạo Hà Mòn" xâm nhập vào làng Kret Krot. Chúng tuyên truyền rằng ai tin theo đức mẹ hiện hình “Pluk” thì không phải lao động vẫn được sống sung sướng, ốm đau không cần chữa cũng khỏi, vay vốn ngân hàng sẽ được xóa nợ, chết được lên thiên đàng... Rồi chúng kêu gọi mọi người bài trừ các phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc, bỏ đánh cồng chiêng, lễ hội… Cũng vì nhẹ dạ, cả tin mà có tới hơn 70% số dân trong làng tin theo tà đạo.
Được biết, đầu năm 2011, "tà đạo Hà Mòn" ở làng Kret Krot diễn biến phức tạp. Phần lớn người dân theo tà đạo bị bọn phản động móc nối, kích động, gây rối an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Thời điểm ấy, anh Nguyễn Xuân Phi đảm nhiệm chức vụ Chỉ huy trưởng Ban CHQS huyện Mang Yang đã tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện Mang Yang thành lập các tổ công tác về “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” với người dân địa phương để tuyên truyền, vận động đồng bào từ bỏ "tà đạo Hà Mòn" và chính anh phụ trách tổ công tác tại làng Kret Krot.
Nhận thấy người dân theo tà đạo một phần vì bị kẻ xấu dụ dỗ, phần khác do đời sống còn quá khó khăn, anh Phi gặp già làng, trưởng thôn cùng những người có uy tín xây dựng kế hoạch tuyên truyền để người dân hiểu rõ về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như những luận điệu lừa bịp và hoạt động trái phép của "tà đạo Hà Mòn". Bên cạnh đó, anh còn vận động người dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để từng bước thoát nghèo.
Đại tá Nguyễn Xuân Phi nhớ lại: "Thời gian đầu về cơ sở, tổ công tác của chúng tôi gặp vô vàn khó khăn vì người dân địa phương đã bị mê hoặc bởi đức mẹ hiện hình “Pluk” nên chống đối quyết liệt. Tôi và tổ công tác lựa chọn đối tượng để giúp đỡ, tuyên truyền, qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa đến những đối tượng khác".
Trường hợp bà Yip là một ví dụ điển hình. Gia đình bà Yip nghèo lắm, ngay cả căn nhà cũng không có để ở, anh Phi đã vận động các đoàn thể, nhà hảo tâm hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà tình thương tặng gia đình. Không chỉ có vậy, anh còn vận động mua tặng gia đình bà Yip một con bò giống. Gặp lại Đại tá Nguyễn Xuân Phi, bà Yip xúc động nói: “Nhờ bộ đội Phi giúp nên gia đình tôi mới thoát nghèo và có cuộc sống đầy đủ như hôm nay. Bộ đội Phi không chỉ là ân nhân mà thực sự là con của làng Kret Krot”.
Trong giai đoạn làng Kret Krot đối mặt với "bão tà đạo" không còn nghe thấy tiếng cồng chiêng và không tổ chức được lễ hội truyền thống của người Ba Na. Chính vì vậy, bộ cồng chiêng của làng biến mất từ lúc nào không ai biết. Không thể để văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên-Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại bị mai một, anh Phi đã lặn lội đến các buôn làng lân cận mượn cồng chiêng và đến gặp từng nghệ nhân, người dân trong làng mời họ tham gia mở các lớp dạy đánh cồng chiêng cho thanh niên trong làng. Rồi anh cùng già làng đứng ra tổ chức đánh cồng chiêng trong các buổi liên hoan văn hóa, văn nghệ, mừng nhà mới, lễ bỏ mả… Nhờ vậy, văn hóa cồng chiêng của người Ba Na trong làng vốn có từ ngàn đời đã sống lại. Từ những việc làm ý nghĩa của Đại tá Nguyễn Xuân Phi, Tỉnh ủy Gia Lai đã tặng làng Kret Krot một bộ cồng chiêng để tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống.
“Giờ thì khác rồi, hầu hết người dân trong làng đã từ bỏ tà đạo và chăm chỉ làm ăn. Nhờ bộ đội Phi cả đấy! Nó thương người dân làng Kret Krot nhiều lắm. Làng Kret Krot cũng xem nó như con”, Già làng Đinh Dớt khoe. Đúng vậy, làng Kret Krot những năm gần đây thực sự đổi thay. Nếu năm 2009, gần 100% số hộ trong làng thuộc diện nghèo, đói thì đến nay chỉ còn 23,37% và con số này đang giảm dần theo thời gian.
Giúp xây nhà và tạo sinh kế cho các hộ nghèo
Năm 2016, Đại tá Nguyễn Xuân Phi được bổ nhiệm giữ chức Hiệu trưởng Trường Quân sự tỉnh, nhưng anh vẫn thường xuyên về thăm làng Kret Krot. Nghe tin bộ đội Phi về thăm, vợ chồng anh Nun cùng hai con nhỏ háo hức ra tận đầu làng chờ đón. Anh Nun chia sẻ: "Bộ đội Phi không chỉ là vị khách đặc biệt mà còn là ân nhân của gia đình tôi. Năm 2014, gia đình tôi gặp hỏa hoạn, nhà và tài sản bị cháy hết. Khi đó, vợ chồng tôi phải nhặt những tấm tôn còn sót lại ghép làm nhà để ở. Gia đình tôi không dám nghĩ về một ngôi nhà xây kiên cố, bởi đến lo ăn cho các con còn chưa đủ. Cảm thông với hoàn cảnh của gia đình, bộ đội Phi đã vận động mọi người đóng góp, hỗ trợ xây cho gia đình tôi ngôi nhà khang trang và tặng bò giống. Giờ thì không chỉ có nhà đẹp, bò giống cũng đã sinh bê, vợ chồng tôi còn mua thêm được rẫy. Thế là vợ chồng tôi không còn phải lo cái ăn, cái mặc nữa”.
Trong lễ khánh thành trao nhà tình thương và bò giống tặng vợ chồng anh Rơ Châm Jin, ở làng Mơng (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) không chỉ có vợ chồng trẻ và người dân làng Mơng vui mừng, mà Đại tá Nguyễn Xuân Phi cũng như hoàn thành trách nhiệm của người anh lo cho em mình. Sau khi vận động các nhà hảo tâm ở quận 9 (TP Hồ Chí Minh) hỗ trợ 50 triệu đồng để vợ chồng Rơ Châm Jin xây nhà, anh Phi trực tiếp đi tìm địa chỉ mua vật liệu và tổ chức xây dựng để tiết kiệm tối đa chi phí. Sở dĩ anh phải lo là vì hoàn cảnh của gia đình Rơ Châm Jin rất đặc biệt. Chị Blo vợ của Rơ Châm Jin bị câm bẩm sinh và sức khỏe rất yếu, không có khả năng lao động, gia cảnh túng thiếu, nên việc xây nhà hoàn toàn phó mặc cho anh Phi.
Trong quá trình xây dựng, anh Phi chủ động gặp gỡ, trao đổi với Đảng ủy, Ban Giám hiệu Trường Quân sự tỉnh trích 20 triệu đồng từ quỹ vốn của đơn vị và bộ cửa sắt cũ hỗ trợ gia đình. Không chỉ vậy, anh còn tới gặp Chủ tịch UBND xã Ia Mơ Nông để bàn biện pháp hỗ trợ. Cảm động trước tấm lòng của anh Phi, ông Phạm Minh Châu, Chủ tịch UBND xã Ia Mơ Nông đã đi gặp các doanh nghiệp trên địa bàn kêu gọi đóng góp ủng hộ gia đình Rơ Châm Jin và cử lực lượng dân quân xã đến phụ giúp công việc cho thợ đẩy nhanh tiến độ.
Đại tá Nguyễn Xuân Phi tâm sự: “Với các hộ nghèo thì cái gì cũng thiếu. Mình giúp được họ cái gì là quý cái đó”. Niềm vui của anh Phi và vợ chồng Rơ Châm Jin lại được nhân lên khi các doanh nghiệp, nhà hảo tâm còn tặng gia đình bò giống, ti vi và nhiều vật dụng, nông cụ sản xuất.
Cứ như vậy, Đại tá Nguyễn Xuân Phi đã đóng góp và vận động sự hỗ trợ của những tấm lòng hảo tâm được gần 2 tỷ đồng để xây 10 căn nhà tình thương, tặng 10 con bò giống, 10 chiếc ti vi cùng nhiều nông cụ, hỗ trợ vốn, khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hơn 20.000 lượt người nghèo trong tỉnh. Trước lúc chia tay với chúng tôi, Đại tá Nguyễn Xuân Phi chia sẻ: “Còn sức khỏe, tôi còn đi giúp đỡ người dân thoát nghèo. Kể cả sau này về nghỉ hưu, tôi vẫn tiếp tục làm thiện nguyện". Anh cho biết thêm: "Tôi đã được Bộ tư lệnh Quân khu 5 và UBND tỉnh Gia Lai tặng nhiều danh hiệu Chiến sĩ tiên tiến, Chiến sĩ thi đua cơ sở, bằng khen. Song, quý nhất vẫn là niềm tin, sự yêu mến của chính quyền và nhân dân địa phương dành cho tôi".
Bài và ảnh: NGUYỄN ANH SƠN