Rừng xưa núi cũ yêu thương...

Bác Hồ đi công tác ở Việt Bắc-chất liệu Acrylic. NGÔ CAO GIANG

Vào những ngày này, “Thủ đô kháng chiến” đang nô nức lao động sản xuất lập thành tích chào mừng kỷ niệm 60 năm Bác Hồ về ATK. Một đoàn họa sĩ của Hội Mỹ thuật Việt Nam đã thực hiện chuyến đi “Về nguồn” đến với vùng đất chiến khu xưa trong những ngày tháng 4, tháng 5. Ngay chiều hôm đó đoàn được chia làm hai tổ: Tổ về ATK; Tổ về Pắc Bó-Cao Bằng. Bốn họa sĩ: Vi Quốc Hiệp, Quách Đại Hải, Ngô Cao Giang, Đinh Lực. Tới Định Hóa-ATK đúng là “Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về” nơi có tới 108 điểm di tích cách mạng kháng chiến. Nơi ra đời các quyết định quan trọng đến vận mệnh quốc gia.

Các họa sĩ đã được đến các địa danh thân thuộc như: Tỉn Keo-xã Phú Định, tại đây Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trì hội nghị Bộ Chính trị tháng 9-1953 thông qua chủ trương kế hoạch tác chiến Đông Xuân 1953-1954 và quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ (6-12-1953) - trận quyết chiến chiến lược kết thúc chiến tranh lập lại hòa bình ở Đông Dương. Đoàn đã đến thăm Bảo tàng ATK, gặp gỡ các bà mẹ lão thành cách mạng, vẽ chân dung, vẽ phong cảnh Nà Mòn, Khuôn Tát, Khau Tý-những địa danh đã đi vào thi ca và trang sử vàng của dân tộc.

Tổ thứ hai do Trung tá Hoàng Quốc Quyết-Phó giám đốc Bảo tàng LLVT Việt Bắc dẫn đường có các họa sĩ: Trịnh Bá Quát, Trần Từ Thành, Bùi Anh Hùng, Hải Nghiêm, Đào Hùng và Lai Thành. Địa chỉ mà các họa sĩ đến đều là những nơi núi cao, vực sâu của hai tỉnh Cao Bằng và Bắc Kạn. Nhưng bù lại anh em họa sĩ được các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, Ủy ban nhân dân, Ban chỉ huy quân sự huyện Hà Quảng đón rất chu đáo. Đến vẽ Pắc Bó, suối Lê-nin, núi Các Mác vào tháng 4 này trời tuyệt đẹp. Nước suối ngăn ngắt xanh, cây rừng trổ lộc tạo ra một mảng màu thiên nhiên tuyệt trần. Có thể nói khó có cảm xúc nào hay hơn, đẹp hơn.

Địa Lan, Nà Nghiềng, Phay Khắt hay Chợ Rã, Chợ Đồn, Phủ Thông đã được các họa sĩ ký họa, ghi chép với sự rung cảm tâm huyết nhằm khai thác triệt để vẻ đẹp “cột mốc” của một thời sinh thành.

Sau hơn một tháng đi thực tế và sáng tác, đến ngày 15-5 đã có 36 tác phẩm hội họa được triển lãm tại trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên nhân kỷ niệm 117 năm ngày sinh Bác Hồ và 60 năm Bác Hồ về ATK hưởng ứng cuộc vận động “Học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, do Hội Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng LSQS, Bảo tàng LLVT Việt Bắc (Quân khu 1), trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên tổ chức.

Hầu hết các tác phẩm đều nói lên truyền thống giáo dục cách mạng, ca ngợi công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôn vinh vẻ đẹp của người lính cách mạng-Anh Bộ đội Cụ Hồ. Một số tác phẩm tiêu biểu cần được nhắc đến như: “Phương án tối ưu” in giấy dó của Trịnh Bá Quát chọn hình tượng Bác Hồ đang xoay bàn tay trên bản đồ chiến sự với vẻ mặt trầm tĩnh mà kiên quyết của Bác đã nêu được ý đồ người “Chọn phương án tối ưu” quả quyết và sáng tạo, hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp nở nụ cười đầy niềm tin. Bức tranh bố cục chặt chẽ, đường nét dứt khoát, lối khắc giản dị gợi được không gian lịch sử trong những năm 1953-1954.

Họa sĩ Từ Thành vẽ bức tranh “Khuẩy Nậm năm 1941”. Hình tượng Bác Hồ trước lán Khuẩy Nậm bên con suối đầy chất thơ, những vạt lá trải thảm trên lối mòn mà Bác thường đi tạo nên sự hòa quyện, sinh động giữa con người và cảnh sắc thiên nhiên, một vẻ đẹp bình dị của vị Cha già dân tộc trong những năm đầu cách mạng. Đào Hùng với cảm xúc về tình gắn bó quân dân qua bức tranh “Qua bản” với chất liệu Acrylic đậm đà, tươi sáng. Xanh màu áo lính, xanh màu cô gái Nùng bên mái nhà sàn đã tạo được không gian nắng chiều bình yên của vùng chiến khu-chín năm kháng chiến.

“Về Pắc Bó” là bức tranh được khai thác chắt lọc vẻ đẹp núi rừng Việt Bắc của họa sĩ trẻ Bùi Anh Hùng. Với lối vẽ biểu cảm, hiện thực là cái cớ cho sáng tạo, Bùi Anh Hùng đã thành công trong đặt các mảng màu và bố cục. Đây là sở trường của tác giả, điều đã được minh chứng qua nhiều tác phẩm tham gia các cuộc triển lãm của anh gần đây.

Quách Đại Hải với hai tác phẩm “Tướng quân tại ngoại” và “Mình về với Bác” với chất liệu mịn màng của lụa, lối vẽ hiện thực người xem lại được gặp hình ảnh bịn rịn qua cái nắm tay của anh Bộ đội Cụ Hồ với người dân bản để: “Mình về với Bác” thật cảm động “cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”.

Họa sĩ Lai Thành có bức tranh màu dầu khổ lớn (140 x 240cm) “Bác Hồ đi chiến dịch” với đề tài này tác giả đã ấp ủ từ nhiều năm nay. Đợt đi thực tế này một lần nữa anh lấy thêm tư liệu và cảm xúc để hoàn thành kịp trưng bày vào đúng dịp 19-5 ngày sinh Bác Hồ.

“Bác Hồ về ATK Định Hóa-Thái Nguyên 1947”, chất liệu Acrylic (80 x 100cm) của Ngô Cao Giang, người có nhiều thành công trong mảng đề tài chiến tranh cách mạng. Qua tác phẩm lần này ta thấy được sự làm việc nghiêm túc, nghiên cứu sâu của tác giả. Hình tượng Bác Hồ trong bộ quân phục, mũ cài lá ngụy trang đang “ung dung yên ngựa” trông vị tư lệnh, vị lãnh tụ, người lính được hòa làm một, tác giả đã khai thác được sự vĩ đại trong điều giản dị. Đó là thành công của tác phẩm.

Họa sĩ đồ họa Đinh Lực với nét khắc mạch lạc, khỏe khoắn đã có bức tranh khắc gỗ đẹp “Lán Khuôn Tát-nơi làm việc của Bác Hồ trong kháng chiến chống Pháp”.

Hải Nghiêm, một tác giả đang mặc áo lính với bức tranh màu dầu “Nguồn sống trong đá” bố cục chặt chẽ, bút pháp rung động, màu sắc tươi sáng. Người xem cảm nhận được ở đây tình cảm chân thực của người chiến sĩ-nghệ sĩ. “Dưới gốc đa lịch sử” của Vi Quốc Hiệp đến từ thành phố ngàn hoa Đà Lạt. Người xem không gặp ở đây một gam màu bảng lảng của “mùa hoa cúc quỳ”, của “sương mù Đà Lạt” mà ngược lại là bút pháp chắc khỏe với cách miêu tả chân thực cảnh các chiến sĩ dừng chân cùng Bác bên gốc đa cổ thụ trong sắc vàng nắng ấm của núi rừng. Tác phẩm đã nói lên được vẻ đẹp của những bước chân hành quân-những bước chân lịch sử.

Về nguồn là chuyến đi thực tế thành công. Đã có những tác phẩm gây dấu ấn trong lòng công chúng của “Thủ đô gió ngàn”.