Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gặp gỡ các đại biểu. Ảnh: TTXVN

Ngày 12-7, Hội cựu TNXP đã tổ chức Hội nghị biểu dương điển hình tiên tiến TNXP Toàn quốc lần thứ II. Các đồng chí: Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng bí thư; Nguyễn Minh Triết, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước; Nguyễn Văn Trân, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch danh dự Hội cựu TNXP Việt Nam; Lãnh đạo Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, MTTQ Việt Nam, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội…, hơn 300 đại biểu tiêu biểu đại diện cho 35 vạn cựu TNXP trên khắp các miền Tổ quốc đã về dự.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi lẵng hoa chúc mừng.

Giúp nhau thoát nghèo

92 tuổi đời, 72 năm tuổi Đảng, cựu TNXP Nguyễn Văn Trân, Chủ tịch Danh dự Hội Cựu TNXP bước vào hội trường trong vòng tay đồng đội. Ông trân trọng trao tận tay đồng chí Nguyễn Anh Liên, Chủ tịch Hội một phong bì và nói: “Đây là số tiền nhỏ tôi trích từ phần lương hưu của mình, qua Hội nghị mong gửi đến hỗ trợ cho gia đình cựu TNXP còn khó khăn”.

Việc làm đầy ý nghĩa trên của người cựu TNXP già đã gây xúc động trong hội nghị, họ đều là những tấm gương tiêu biểu giúp nhau xoá đói giảm nghèo, vươn lên khắc phục khó khăn, bệnh tật làm giàu cho bản thân và giúp đỡ những đồng đội khác…

Chúng tôi gặp nữ cựu TNXP Đinh Thị Ngọc, đại biểu cựu TNXP ở phường Quang Trung, thành phố Lạng Sơn trước khi khai mạc hội nghị. Đưa cho chúng tôi cuốn sổ tay đã cũ, ngay ở trang đầu bà nắn nót ghi “Đồng đội yêu quý của tôi! Tôi nguyện làm từ thiện suốt đời”. Những trang tiếp theo là danh sách và hoàn cảnh cụ thể của những đồng đội đang gặp khó khăn cần phải giúp đỡ. Chúng tôi chú ý đến con số mà bà ghi trong sổ “Tổng số tiền đã giúp đỡ cho các gia đình cựu TNXP gặp khó khăn trong 12 năm qua là 273 triệu đồng”. Bà Ngọc tâm sự: “Đây là số tiền mà tôi đã góp nhặt, dành dụm cả một đời lao động cật lực mới có được, nhưng tôi tự nguyện góp phần nhỏ của mình để giúp đồng đội gặp khó khăn. Tôi có giúp đỡ tiền nghìn, bạc triệu vẫn còn nhỏ bé so với sự hy sinh lớn lao của đồng đội…”.

Phong trào đền ơn đáp nghĩa ở phường Quang Trung, thành phố Lạng Sơn nhiều năm nay đã thu được nhiều kết quả, mà trong đó có có sự đóng góp không nhỏ của người Chủ tịch Đinh Thị Ngọc. Từ năm 1988 khi đảm nhận chức vụ này, bà đã ngược xuôi, đi đến từng bản, làng xa xôi nhất, đến các trường học để tìm ra những địa chỉ khó khăn cần giúp đỡ. Bà kể: “Cách đây 10 năm, khi nhận được tin có hai cháu con một đồng đội cũ phải bỏ học do bố mất vì vết thương tái phát, tôi đã đi bộ hơn 50 km lên nông trường chè Thái Bình ở huyện Đình Lập tặng chị Nguyễn Thị Bích, mẹ hai cháu toàn bộ số tiền mang theo và hứa sẽ gửi tiền hằng tháng lên cho các cháu tiếp tục được đi học”.

Trở về nhà, bà đã cùng với các hội viên đi vận động bà con đóng góp và lập ra quỹ khuyến học. Ngoài hai cháu con chị Bích, hội còn đỡ đầu được 19 cháu học sinh nghèo trở lại trường học, trợ cấp mỗi tháng một cháu 10 kg gạo và tiền mua sách vở; trợ giúp phẫu thuật mắt nhân đạo cho hàng chục học sinh khiếm thị con cựu TNXP…

Chị Bùi Bích Hậu, quê ở thị trấn Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, khoe với chúng tôi những mẫu giầy mới (trông rất đẹp và bắt mắt) được các cháu con cựu TNXP đóng ngay ở cơ sở sản xuất của chị. Chị kể: “Rời đơn vị, trở về quê chỉ có hai bàn tay trắng, con đông, chồng lại ốm đau liên miên, tôi xoay xở đủ nghề, như: làm thuê, chạy chợ…mà vẫn không đủ ăn. Mấy cô bạn cùng đơn vị cũ thấy tôi vất vả, chung nhau cho vay tiền mua chiếc máy khâu may gia công. Nhờ cần cù và được các chị trong Hội tìm giúp nguồn hàng gia công, tôi đã mua được thêm chiếc thứ 2, thứ 3…đến nay tôi đã có 6 tổ sản xuất với nhiều ngành nghề khác nhau. Mỗi năm cơ sở sản xuất của tôi sản xuất và bán ra thị trường 1.500 bộ bàn ghế, 2.000 đôi giầy da mẫu mã đẹp, giá phải chăng. Nhưng điều vui nhất của tôi là đã dạy nghề và tạo việc làm, thu nhập ổn định cho 55 lao động là con em của các cựu TNXP”.

Dừng một lát, nhìn chúng tôi kiên nghị, chị Hậu tự hào nói: “Trên mặt trận xoá đói giảm nghèo, tôi quyết tâm theo tinh thần TNXP để tạo lập cuộc sống ấm no cho gia đình và con cái của đồng đội, chấm dứt cảnh đói cơm rách áo”.

Có hoàn cảnh khác với chị Hậu, sau khi hoàn thành nhiệm vụ bảo đảm giao thông cho các tuyến đường Trường Sơn, anh TNXP Trần Đỗ Liêm trở lại giảng đường để theo đuổi ước mơ trở thành một kỹ sư giao thông đường thuỷ, tốt nghiệp, anh được Ty giao thông vận tải Tiền Giang giao nhiệm vụ thành lập HTX cơ giới đường sông Rạch Gầm. 30 năm gắn bó với cương vị chủ nhiệm anh Liêm cùng với Ban quản trị và bà con xã viên vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, đưa HTX trở thành một trong những đơn vị đầu ngành về vận tải vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đến nay HTX có 242 tàu vỏ sắt, tổng trọng tải 54.500 tấn và 50 xe ô tô vận tải và ô tô chở khách, máy móc thiết bị tổng giá trị tài sản là 135 tỷ đồng, thu hút hơn 900 lao động là con em cựu TNXP, tổng doanh thu của HTX đạt 180 tỷ đồng/năm…

Trao đổi với chúng tôi, anh Liêm nói: “Trước hôm lên đường đi dự hội nghị, HTX đã tổ chức bàn giao 2 nhà tình nghĩa cho gia đình cựu TNXP, nâng tổng số nhà tình nghĩa mà HTX đã xây dựng và trao tặng lên 15 nhà với số tiền là hơn một tỷ đồng”.

Nghĩa tình cựu TNXP

Khi cựu TNXP Nguyễn Thị Minh Phiên ra Hà Nội dự Hội nghị, ở bến xe thành phố Thanh Hóa có một cuộc chia tay thật cảm động của những người phụ nữ đã đứng tuổi và đều là cựu TNXP ở trang trại mà nhân dân xã Quảng Thắng, thành phố Thanh Hóa gọi là “Ngôi nhà chung của những TNXP đơn côi”. Mỗi người một tay, giúp chị lên xe với những lời ân cần “Dự hội nghị xong chị nhớ qua Trung tâm giống, cây trồng Thuỵ Phương tìm hiểu thêm về phương pháp chăm sóc bò sữa, rồi sớm về với chúng em nhé”.

Qua lời kể của chị, chúng tôi được biết: Năm 2004, chị bán ngôi nhà mặt tiền trên đường Phan Bội Châu, thành phố Thanh Hóa để mua hơn 2ha đất hoang hóa, lập ra trang trại nuôi bò sữa với hy vọng tập hợp những nữ cựu TNXP ở C5, C6 Tổng đội TNXP 572 Thanh Hóa từng tham gia chiến đấu ở chiến trường C - cho đến nay do nhiều hoàn cảnh vẫn “chăn đơn, gối chiếc” - mời họ về cùng làm, cùng ở. Ở tuổi ngoài 50, các cựu TNXP một thời cùng nhau xẻ núi, băng rừng, lấp hố bom, giờ lại bên nhau tay cuốc, tay cày, san đất trồng cỏ làm trang trại. Sau gần một năm vất vả, cả khu đất hoang đã được quy hoạch thành trang trại chăn nuôi bò kết hợp trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Đến nay trang trại của chị đã có 36 con bò, trong đó có 17 con bò sinh sản, hàng nghìn cây ăn quả. Giờ đây, trong mái nhà chung này đã rộn tiếng nói tiếng cười, nỗi buồn như vơi đi ở những người phụ nữ do hoàn cảnh đã không bao giờ được làm mẹ này.

Trước ngày diễn ra hội nghị, chúng tôi đến thăm trang trại của các chị, gặp chị Lê Thị Giới, đang sống và làm việc ở đây. Chị tâm sự: “Ai mà chẳng buồn khi sống độc thân, khi tuổi trẻ đã qua đi mà không có bạn đời để chia sẻ! Rất may, chị Phiên như một cây cầu nối, gắn kết chúng tôi lại để tìm được niềm vui trong lao động và nương tựa vào nhau lúc tuổi già, bóng xế”.

Cựu TNXP Phan Hữu Thiện ở xã Phú Hoà Đông vẫn còn nhớ như in những ngày công tác ở đội 198 được mang danh hiệu là “Đội thành đồng”. Anh kể: “Trong chiến đấu đội 198 đã có rất nhiều đồng chí anh dũng hy sinh mà đến nay gia đình chưa tìm được mộ. Tôi tìm gặp một số đồng đội bàn nhau: cứ sau mỗi kỳ lĩnh lương lại quyên góp để cử một người đi tìm những đồng đội còn sống và gia đình đồng đội đã hy sinh. Đến nay, chúng tôi đã tìm được 127 đồng đội còn sống và 9 gia đình liệt sĩ, thành lập Ban liên lạc đơn vị 198 để có điều kiện giúp đỡ nhau thường xuyên hơn trong cuộc sống và đã quyên góp được hơn 50 triệu đồng, làm kinh phí tổ chức đi tìm, cất bốc hài cốt đồng đội hy sinh. Từ năm 1996 đến nay, chúng tôi đã tìm được 133 bộ hài cốt TNXP của đội 198 và 23 liệt sĩ khác ở chiến trường Cam-pu-chia, đưa các anh về nghĩa trang liệt sĩ quê nhà. Ban liên lạc cũng tích cực vận động quyên góp xây dựng được 26 nhà tình nghĩa, hỗ trợ vốn sản xuất cho 10 hộ cựu TNXP thoát nghèo…”.

Cả hội nghị cảm động khi Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết dành gần gần giờ đồng hồ để tâm sự, trò chuyện với các cựu TNXP. Chủ tịch nước rất vui khi gặp lại được đồng đội và rất nhiều đồng chí từng là lãnh đạo của mình thời kỳ ở chiến trường miền Nam, gặp được nhiều bậc đàn anh, đàn chị, bạn bè đã sát cánh cùng nhau nơi tuyến đầu đánh Mỹ, trong thời kỳ TNXP cùng với nhân dân khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển kinh tế đất nước.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nói: “Tôi tự hào vì những tấm gương TNXP chiến đấu anh dũng trên mặt trận chống quân thù, nay lại là những người đi đầu trên mặt trận mới - mặt trận chống đói nghèo. Tinh thần và sự đóng góp của TNXP thực là to lớn. Các đồng chí tiếp tục tuyên dương và phát huy truyền thống vẻ vang của lực lượng TNXP trong quá khứ và trong hiện tại. Những việc mà hội viên cựu TNXP đang làm, đó là: Vượt lên mất mát, hy sinh, vượt lên nỗi đau, vết thương, bệnh tật để làm giầu cho bản thân và có điều kiện giúp đỡ đồng đội, đóng góp cho xã hội…Hội cựu TNXP cần đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục thế hệ trẻ để thấy rõ sự chiến thắng và hy sinh của lớp người đi trước, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ phát huy truyền thống trong giai đoạn mới; tiếp tục chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình TNXP đang gặp khó khăn là truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam. Việc làm tình nghĩa này cần được tiến hành liên tục, đều đặn để không còn những thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, cựu TNXP đói nghèo…”.

*

* *

Ôn lại truyền thống vẻ vang 57 năm qua (15-7-1950 / 15-7-2007), các đại biểu tự hào về những chiến công hiển hách trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược của lực lượng TNXP. Hôm nay, trên mặt trận mới, đội ngũ những cựu TNXP đã và đang lập nên những thành tích trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, làm kinh tế, trọn nghĩa vẹn tình với đồng chí, đồng đội; thực hiện lời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã căn dặn TNXP trong những ngày đầu thành lập:

“Không có việc gì khó,

Chỉ sợ lòng không bền.

Đào núi và lấp biển,

Quyết chí ắt làm nên”.
Từ khi thành lập Hội cựu TNXP Việt Nam (tháng 12-2004) đến nay, đã có 5.000 hội viên được vay vốn phát triển kinh tế; xây dựng 701 ngôi nhà tình nghĩa, trị giá 7 tỷ 654 triệu đồng; xoá 1.800 nhà tạm và dột nát; tặng 192 sổ tiết kiệm, 175 suất học bổng trị giá gần một tỷ đồng cho con em các gia đình cựu TNXP; tìm kiếm và cất bốc 800 hài cốt liệt sĩ TNXP…

VŨ ĐẠT – PHÚ SƠN