Ở đơn vị bắn rơi tại chỗ B52 đầu tiên

Giáo dục truyền thống.

Kỷ niệm 35 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, chúng tôi đã về Đoàn Thành Loa anh hùng. Đây là đơn vị có chiến công xuất sắc trong 12 ngày đêm tháng Chạp năm 1972, đã bắn rơi tại chỗ chiếc B52 đầu tiên vào lúc 20 giờ 13 phút đêm 18-12-1972 và chiếc B52 rơi cuối cùng trên bầu trời Hà Nội, đem lại niềm tin và cổ vũ khí thế thi đua lập công của quân và dân ta. Kết thúc chiến dịch 12 ngày đêm, Đoàn Thành Loa đã bắn rơi 13 máy bay B52, trong đó 8 chiếc rơi tại chỗ, đồng thời là đơn vị bắn rơi hai chiếc máy bay thứ 3.700 và 4.100 trên bầu trời Hà Nội.

Đến Đoàn Thành Loa bây giờ mọi người đều thấy một đống xác máy bay B52 nằm bên cạnh bệ phóng có quả tên lửa và giàn anten điều khiển trong quần thể di tích lịch sử ghi lại dấu ấn thời chiến tranh. Trong câu chuyện với chúng tôi, Thượng tá Vũ Điện Biên, Đoàn trưởng hồi tưởng lại: Năm 1986, Đoàn Thành Loa được lệnh hành quân từ phía Bắc vào thành phố Vũng Tàu làm nhiệm vụ bảo vệ khu công nghiệp dầu khí. Những ngày đầu mới đặt chân đến đây, nhà cửa cấp 4, dột nát, đường sá đi lại rất khó khăn, nhất là các đơn vị hỏa lực phải di chuyển các phương tiện khí tài. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, các trận địa đã được hoàn thành đưa vào phục vụ nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu. Giờ đây nhà ở của đơn vị khang trang, những dãy nhà 2 tầng mái ngói đỏ tươi, vững vàng trong gió lộng.

Sẵn sàng chiến đấu ở phân đội 57 Đoàn Thành Loa.

Thượng tá Lê Thành Đức, Chính ủy dẫn chúng tôi thăm quan nhà truyền thống của Đoàn. Trên bảng vàng trong nhà truyền thống ghi lại lịch sử và truyền thống của đơn vị trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đoàn đã đánh 198 trận, bắn rơi 63 máy bay Mỹ. Chính ủy Đức giới thiệu với chúng tôi về mảnh xác máy bay B52G được đặt trang trọng trong tủ kính. Anh kể, vào đêm 18 tháng 12 trong hầm chỉ huy Đoàn Thành Loa ở Đông Anh, kíp chiến đấu căng mắt nhìn theo đường chì vẽ đường bay B52 vào Hà Nội trên mạng tiêu đồ B1 do nữ chiến sĩ Nguyễn Thị Vân đi. Đoàn trưởng Trần Hữu Tạo và chính ủy Dương Đình Thảo theo dõi và chỉ huy trận đánh của phân đội 59 vào đội hình máy bay B52. Lúc 18 giờ, phân đội 59 đã bắn 3 quả tên lửa vào đội hình B52, nhưng không thu được kết quả, vì màn nhiễu dày đặc. Đến 20 giờ 13 phút, Phân đội trưởng Nguyễn Thăng lệnh phóng đạn tên lửa vào tốp 671 (ký hiệu B52 trên bản tiêu đồ quốc gia), sĩ quan điều khiển Dương Đình Thuận đã phóng 3 quả tên lửa vào dải nhiễu đậm đặc mà các anh phán đoán đó là B52. Quả tên lửa xé tan màn nhiễu, lao thẳng vào chiếc “pháo đài bay” vít cổ nó xuống. Từ trên chòi trinh sát của Sở chỉ huy vang lên tiếng reo hò đầy phấn chấn: Cháy rồi! Máy bay cháy rồi! Cháy to quá! Thông tin phân đội 59, Đoàn Thành Loa bắn rơi tại chỗ B52 được nhanh chóng báo cáo về Tổng hành dinh. Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ thị cho Đoàn tổ chức lực lượng quân báo đến tận nơi để xác minh chính xác và báo cáo có phải B52 không? Thiếu tá Võ Công Lạng, Đoàn phó đã đến tận nơi máy bay rơi, đó chính là cánh Đồng Chuôm, xã Phù Lỗ, huyện Kim Anh, Vĩnh Phú; xác B52 nằm ngổn ngang, bốc cháy ngùn ngụt. Đồng chí đem về sở chỉ huy trung đoàn một mảnh xác máy bay B52 mang dòng chữ “AIR-CRAFT-MODEL B52G” với logo: “Nắm đấm thép và tia chớp”.

Kể xong trận đánh năm xưa, Chính ủy Đức vui vẻ nói:

- Mảnh xác B52G này theo Đoàn từ ngày ấy. Chúng tôi giữ gìn, bảo quản mảnh xác B52 này rất kỹ. Đây là vật chứng lịch sử có ý nghĩa để chúng tôi giáo dục truyền thống cho bộ đội.

Đoàn trưởng Vũ Điện Biên giới thiệu với chúng tôi bộ đài điều khiển tên lửa mà tiểu đoàn 57 do anh hùng Nguyễn Văn Phiệt làm tiểu đoàn trưởng đã bắn rơi 2 chiếc B52 trong vòng 10 phút vào đêm 21-12-1972. Tốp trắc thủ Mè Văn Thi, Ngô Văn Lịch, Nguyễn Xuân Đài bắn rơi B52 năm ấy còn rất trẻ. Các anh mới ở độ tuổi 20 mà đã làm nên kỳ tích anh hùng, phá tan được màn nhiễu giặc, để vít cổ B52 xuống mặt đất bắt chúng đền tội.

Nối tiếp truyền thống cha anh đi trước, ngày nay đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, nhân viên kỹ thuật của Đoàn Thành Loa ngày một lớn mạnh. Với mục tiêu “Không để Tổ quốc bị bất ngờ với các tình huống trên không, quyết tâm đánh thắng trận đầu”, Đoàn đã làm tốt công tác giáo dục vị trí, ý nghĩa nhiệm vụ, nổi bật là giáo dục tinh thần cảnh giác, nâng cao phẩm chất chính trị, sẵn sàng chiến đấu. Cán bộ, chiến sĩ đã hưởng ứng nhiệt tình các phong trào thi đua “Phân đội trực ban sẵn sàng chiến đấu khá nhất”, “Kíp chiến đấu giỏi”, “Kíp ban thanh niên quyết thắng” gắn với xây dựng đoàn vững mạnh toàn diện. Chất lượng xây dựng tổ chức Đảng có nhiều chuyển biến tiến bộ cả về số lượng và chất lượng. Nhiều năm liền đạt Đảng bộ trong sạch vững mạnh. 100% đảng viên đạt đảng viên đủ tư cách phấn đấu tốt. Công tác phát triển Đảng được Đảng ủy Đoàn chú trọng, trong 5 năm qua kết nạp được 95 đảng viên mới. Số lượng kỹ sư, cử nhân chiếm tới gần 50% sĩ quan. Công tác bảo đảm kỹ thuật luôn được coi trọng. Các anh đã có nhiều đề tài cải tiến như cải tiến xe nạp nhiên liệu, làm các mô hình điều khiển tên lửa phục vụ huấn luyện, làm giá rút đạn, tự cuốn các cuộn biến thế MY trong đài điều khiển… Mỗi sáng kiến tuy nhỏ, nhưng lại rất thiết thực trong công tác huấn luyện và SSCĐ của đơn vị.

Buổi chiều, chúng tôi đến phân đội 57, dự buổi huấn luyện sẵn sàng chiến đấu của phân đội. Tiếng kẻng báo động vừa vang lên, đã thấy các chiến sĩ nhanh chóng vào vị trí. Tiếng máy nổ rền vang, cánh sóng ra-đa vươn mình quay bốn hướng, dõi tìm mục tiêu. Trong xe điều khiển tiếng bật công tắc lách tách, màn hiện sóng bừng sáng. Thiếu tá Lê Trung Kiên, phân đội trưởng chỉ huy toàn kíp phát lệnh đanh gọn. Thượng úy Nguyễn Văn Sanh, đại đội trưởng đại đội 1 đưa ra tình huống giả định địch xâm phạm bầu trời phía Đông Nam Tổ quốc. Các trắc thủ phương vị, góc tà, cự ly chăm chú bám sát mục tiêu, thông báo ngắn gọn vị trí cho chỉ huy. Sĩ quan điều khiển chăm chú theo dõi. Khi mục tiêu đã vào đúng tầm bắn, lệnh từ Phân đội trưởng Kiên phát ra, lập tức tên lửa được phóng lên, theo điều khiển của các trắc thủ, xé tan màn nhiễu tiêu diệt mục tiêu. Mục tiêu bị tiêu diệt, tôi như nhìn thấy bầu trời xanh trong của thềm lục địa phía Nam qua màn hiện sóng. Chiến sĩ Lê Văn Đức, trắc thủ phương vị nói với tôi sau buổi tập luyện: “Điều khó nhất với chúng em là phải phân biệt được mục tiêu giữa các loại nhiễu. Lúc mới vào bộ đội, nhìn màn huỳnh quang em không phân biệt được đâu là địa tiêu, đâu là nhiễu, đâu là máy bay, nhưng qua rèn luyện thực tế, em đã phân biệt được cả loại máy bay…”. Nhìn những giọt mồ hôi lấm tấm trên khuôn mặt của phân đội trưởng Lê Trung Kiên, tôi hỏi:

- Nếu máy bay địch bay xâm phạm bầu trời Tổ quốc, đồng chí có tin là tiêu diệt được chúng không?

Với nụ cười đầy tự tin, Kiên trả lời:

-Tôi khẳng định là sẽ tiêu diệt được, cho dù kẻ thù xâm phạm trong bất kỳ thời gian nào, bất kỳ từ hướng nào. Kiên cho biết:

- Chúng tôi được học tập những kinh nghiệm bắn rơi máy bay B52 trong tháng Chạp 1972 của cha anh, những bài học của lớp lớp cán bộ đi trước và từ cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, luôn là động lực cổ vũ, thôi thúc chúng tôi rèn luyện mau chóng trưởng thành. Từ đầu năm đến nay, phân đội 57 dẫn đầu giai đoạn 1 huấn luyện của đơn vị H61 và dẫn đầu giai đoạn 2 huấn luyện của đoàn B67. 100% cán bộ, chiến sĩ được đánh giá có trình độ chuyên môn khá, giỏi. Trong các đợt bắn thật trước đây, đơn vị đều bắn trúng mục tiêu…

Chia tay với chiến sĩ Đoàn Thành Loa anh hùng, chúng tôi càng thêm tin các anh sẽ tiếp bước truyền thống cha anh lập nhiều chiến công mới, tô thắm thêm lá cờ quyết chiến quyết thắng của đơn vị.

Bài và ảnh: ĐOÀN HOÀI TRUNG