Ông Nguyễn Huy Trường (bên trái) nhận bằng khen của UBND quận Kiến An (Hải Phòng) về thành tích xuất sắc trong hoạt động của Hội người cao tuổi địa phương.

Năm nay đã 75 tuổi đời, 55 năm tuổi Đảng, mặc dù bị bệnh huyết áp cao, nhưng ông Nguyễn Huy Trường (Chủ tịch Hội người cao tuổi phường Lãm Hà, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng) vẫn còn nhanh nhẹn, minh mẫn, với trí nhớ tuyệt vời. Ông còn nhớ như in kỷ niệm lần đầu được gặp Bác Hồ cách đây 55 năm và được nhận Huy hiệu của Người.

Năm 1952, mới 20 tuổi, là bộ đội địa phương huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương, do có thành tích dùng mìn tiêu diệt nhiều địch trên Đường 5 trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Nguyễn Huy Trường là một trong 50 chiến sĩ được đi dự Đại hội chiến sĩ thi đua công-nông-binh toàn quốc lần thứ nhất, tổ chức tại Chiến khu Việt Bắc (khu rừng Chiêm Hóa, Tuyên Quang).

Chiều ngày 30-4, cả khu rừng lặng gió, trời oi bức. Bác vừa đi vừa dùng chiếc khăn mặt vắt vai để chấm mồ hôi trên trán. Ông Trường dấn bước chạy đến gần Bác, dùng chiếc quạt giấy cầm sẵn trong tay quạt sau lưng Bác. Bác quay lại hỏi: Cháu ở đơn vị nào?

- Thưa Bác, cháu là bộ đội huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ạ!

- Cháu là chiến sĩ đánh mìn đường 5 à?

- Thưa Bác, vâng ạ!

- Tốt lắm. Cháu cho Bác mượn quạt để Bác quạt cũng được. (Đến tối Bác cho cần vụ mang chiếc quạt đến đoàn chiến sĩ quân đội trả lại chiến sĩ Nguyễn Huy Trường).

Cũng chiều hôm đó Bác và các đồng chí cùng đi vào thăm hội trường, xem xét kỹ việc chuẩn bị khai mạc Đại hội vào sáng ngày 1-5. Cả đoàn đi theo Bác ra thăm khu Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ, rồi lần lượt Bác thăm nhà ăn, nhà ở của các đoàn đại biểu. Khi Bác đến thăm khu nhà ở của đoàn quân đội, các chiến sĩ hô vang: “Hồ Chủ tịch muôn năm! Hồ Chủ tịch muôn năm!” rồi hò nhau chạy vào định công kênh Bác lên. Nhưng Bác tươi cười nói: “Các chú hãy nghe Bác nói đây!”. Tất cả im lặng nhìn vào Bác. Bác giơ tay chỉ vào Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nói to: “Bác hạ lệnh cho các chú công kênh Tổng tư lệnh của các chú!”. Thế là tiếng hò reo, hoan hô lại vang lên. Các chiến sĩ xúm vào công kênh cả Bác và Đại tướng lên vai, vui sướng chạy khắp sân.

Dự Đại hội thi đua năm ấy, có nhiều người rất nổi tiếng, như các Anh hùng Nguyễn Quốc Trị, Ngô Gia Khảm, Trần Đại Nghĩa, La Văn Cầu và Nguyễn Thị Chiên… Các đại biểu được Bác tặng danh hiệu “Chiến sĩ toàn quốc” và Huy hiệu của Người.

Sau khi rời quân ngũ, ông Trường chuyển sang công tác tại ngành vận tải biển Việt Nam, đến năm 1989 thì nghỉ hưu. Suốt 18 năm nghỉ hưu là 18 năm ông được cấp ủy, chính quyền và nhân dân nơi cư trú bầu giữ nhiều cương vị công tác, từ làm bí thư chi bộ khu dân cư số 2, Chủ tịch Hội bảo trợ Người tàn tật-Trẻ mồ côi, Phó chủ tịch UBMT Tổ quốc, biên tập viên đài truyền thanh phường, rồi Chủ tịch Hội người cao tuổi. Đặc biệt trong 10 năm (1996-2006) ông Nguyễn Huy Trường và một số cựu chiến binh là sĩ quan quân đội nghỉ hưu (đều ở tuổi 70-80) đã cùng nhau sưu tầm tư liệu và viết được 20 tập Bộ sách Đường 5 anh dũng quật khởi-một tài liệu quý ghi lại những chiến công của quân và dân các tỉnh dọc Đường 5 trong kháng chiến chống Pháp và là tài liệu để giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. Dù ở cương vị công tác nào, ông Trường cũng luôn giữ vững phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Tháng 7 vừa qua, ông Nguyễn Huy Trường là người cao tuổi nhất trong số 15 thí sinh lọt vào chung kết cuộc thi “Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Quận ủy Kiến An (Hải Phòng) tổ chức. Ông tâm sự, những kỷ niệm về lần gặp Bác và tấm Huy hiệu của Người cùng Danh hiệu “Chiến sĩ toàn quốc” do Người ký luôn là niềm tự hào và là nguồn động viên lớn để ông vững bước trong quá trình công tác từ lúc còn trẻ cũng như khi nghỉ hưu. Tất cả những tấm huân chương, huy chương, danh hiệu và các phần thưởng ông trân trọng để trong tủ kính như một bảo tàng mi ni của gia đình.

Bài và ảnh: NGUYỄN ÁI