(Tiếp theo và hết)
Cũng vào dịp Xuân 2007, bộ đội Tên lửa phòng không tổ chức mừng kỷ niệm lần thứ 40 ngày ra đời của binh chủng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Các cựu chiến binh Tên lửa cùng nhau nhớ lại sự chăm lo dìu dắt của Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đối với một binh chủng kỹ thuật non trẻ những ngày mới khai sinh. Tháng 3-2007, trong bài viết trên tờ An ninh thế giới, Thượng tướng Phùng Thế Tài, nguyên Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân thời chống Mỹ, đã nói về sự quan tâm của Tổng hành dinh và sự theo dõi chỉ đạo của Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp sau khi binh chủng thành lập. Hồi đó, đầu năm 1967, đế quốc Mỹ đã đẩy mạnh thêm một bước leo thang chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Máy bay Mỹ đánh phá nhiều thành phố, trong đó có vụ thảm sát ở phố Hàng Than (Hà Nội). Trong nhiều lần thăm đơn vị và làm việc với Đảng ủy và Bộ chỉ huy Phòng không – Không quân, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn nhắc nhở động viên: “Bộ đội tên lửa cần nỗ lực vượt bậc để có thể sớm ra quân chiến đấu, đáp ứng kịp thời tình hình đang hết sức khẩn trương là chặn đứng bước leo thang nguy hiểm của địch”. Lúc này, bộ đội tên lửa non trẻ vừa từ 2 trung đoàn đầu tiên được thành lập năm 1965 phát triển thành 10 trung đoàn, lại vừa trải qua thời kỳ huấn luyện chuyển binh chủng hết sức khẩn trương và đã triển khai đội hình trên nhiều vùng chiến lược xung yếu, từ Hà Nội, Hải Phòng đến tuyến lửa Vĩnh Linh. Để đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ mới trước âm mưu của đế quốc Mỹ, ngày 24 tháng 3 năm 1967, Bộ trưởng Quốc phòng – Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã ký Quyết định chính thức thành lập Binh chủng Tên lửa, mở đường để binh chủng liên tiếp lập công trong suốt 7 năm tiếp theo của cuộc kháng chiến chống Mỹ, xứng đáng với danh hiệu Anh hùng Nhà nước tặng thưởng.
Lòng tin yêu đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ dừng ở “giới quân sự”. Báo chí dẫn ra những chuyện điển hình nói lên tình cảm của nhân dân các dân tộc nhiều địa phương, của cán bộ các ngành các cấp đối với Ông, trong nhiều trường hợp khác nhau.
Một số nhà báo và cán bộ tháp tùng đã được chứng kiến tình cảm đặc biệt của cán bộ và nhân dân nhiều địa phương khi đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm và làm việc, đồng thời chứng kiến tình cảm của Ông đối với cán bộ và nhân dân các dân tộc, nhất là với những chiến sĩ Giải phóng quân năm xưa và các cựu chiến binh. Một nét đặc biệt thường thấy là trong khi cán bộ lãnh đạo địa phương luôn gọi ông là Đại tướng, thì các cựu chiến binh, nhất là các chiến sĩ Giải phóng quân năm xưa luôn một câu anh Văn, hai câu anh Văn. Cuộc gặp gỡ điển hình xúc động và chân tình là chuyến Ông đi thăm Cao Bằng năm 1989. Không khí anh em gia đình diễn ra ngay từ những phút đầu tiên khi gặp đoàn cán bộ của Tỉnh được phái xuống đón ông ở Đèo Giàng.
Không chỉ tờ báo của quân đội mà giới báo chí nói chung ở cả hai miền Nam, Bắc rất quan tâm theo dõi và “săn tin” về vị tướng huyền thoại Việt Nam. Có thể dẫn ra đây câu chuyện điển hình của tờ Tiền Phong chủ nhật. Trên trang 1 số đầu năm 2004 của tờ báo này, người đọc thấy một đầu đề hơi lạ: Đại tướng Võ Nguyên Giáp (hai chấm) “Cám ơn Tiền Phong, tôi vẫn khỏe”. Lật trang tiếp theo thấy những dòng sau đây: “Thời gian qua để tránh cái rét ngoài Bắc, theo lời khuyên của bác sĩ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã vào thành phố Hồ Chí Minh. Có lẽ vì vậy xuất hiện một số lo ngại xung quanh sức khỏe của Đại tướng. Vào lúc 20 giờ 45 phút ngày 2 tháng 1 năm 2004, phóng viên Tiền Phong đã liên lạc với Đại tướng. Đại tướng rất vui: "Cám ơn Tiền Phong, tôi vẫn khỏe”. Và Ông giải thích vì sao Ông vào nghỉ trong miền Nam nắng ấm và đã đi thăm một số nơi, gặp nhiều bạn bè và sẽ ra đón Tết ở Hà Nội. Nhân dịp đầu năm, qua Tiền Phong chủ nhật, Đại tướng gửi lời chúc Tết tới bạn đọc và đồng bào, chiến sĩ cả nước.
Cùng với giới báo chí là những người làm phim, các nghệ sĩ nhiếp ảnh có niềm vinh dự riêng khi được giới thiệu trên mặt các báo hay trong các cuộc triển lãm, các buổi chiếu phim những tác phẩm do ngành mình, giới mình sáng tác về Võ Nguyên Giáp. Niềm vinh dự của anh em đã từng được viết thành những bài báo nói về nhiều thế hệ làm phim của xưởng Phim Tài liệu, thông qua các bộ phim Ký ức Điện Biên (2001) và nhiều phim, nhiều bức ảnh khác về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ví như trường hợp Lam Hạ, tác giả một bài báo đăng trên tờ Sức khỏe và đời sống kèm theo một bức ảnh Ông đội mũ tai bèo tươi cười cùng rất nhiều chiến sĩ vây quanh, với lời chú thích Đại tướng Võ Nguyên Giáp và văn nghệ sĩ tại Trường Sơn năm 1973 (báo Sức khỏe và đời sống ra ngày 23-8-2001)
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Ngô Mỹ có niềm vui riêng và kỷ niệm khó quên với Đại tướng. Nhân kỷ niệm 60 năm ngày thành lập quân đội, báo Quân đội nhân dân cuối tuần đăng một phóng sự ảnh nhan đề Chân dung một vị tướng. Người đọc thấy những bức ảnh Võ Nguyên Giáp – với nụ cười rất tươi - trong buổi gặp các cựu chiến binh tại Bảo tàng Hồ Chí Minh tại Hà Nội. Nổi lên trong bức ảnh là những mái đầu bạc phơ của những lão tướng đang tay bắt mặt mừng vây quanh Tổng tư lệnh của mình. Và người đọc cũng thấy trên một tấm ảnh khác: Võ Nguyên Giáp đang lấy khăn lau nước mắt, với lời chú thích Đại tướng nhớ về đồng đội, về đồng bào đồng chí đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc. (báo Quân đội nhân dân cuối tuần ra ngày 26-12-2004 - báo Công an nhân dân Xuân 2004)
Trong số báo Xuân Giáp Thân, báo Phụ nữ Thủ đô bắt đầu một bài viết bằng câu: “Có một tên tuổi đã trở thành huyền thoại sống mà phần lớn cuộc đời ông gắn liền với chinh chiến. Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong số không nhiều những danh tướng nổi tiếng cổ kim trong lịch sử Việt Nam và rất có thể ông sẽ là danh tướng được đúc tượng vàng thế giới. Tác giả bài báo cho biết : “Chúng tôi được ưu tiên đặc biệt trong một danh sách dài những Bộ, ngành, tập thể, cá nhân... đăng ký xin gặp, chúc thọ Đại tướng nhân đầu Xuân mới. Sau nhiều lần “hò hẹn”, chúng tôi được thông báo lịch làm việc...”. Bài báo lược thuật buổi gặp và làm việc, nhắc lại những lời căn dặn của Đại tướng với phụ nữ cả nước và kết thúc bằng lời chúc của Ông: “Nhân dịp năm mới, thân gửi những lời chúc tốt đẹp nhất đến các bà mẹ anh hùng, các chị và các cháu...” . (báo Phụ nữ Thủ đô Xuân 2004)
Tính theo dương lịch, năm 2006, Đại tướng Võ Nguyên Giáp tròn tuổi 95 và cũng là năm giới báo chí, nghệ sĩ nhiếp ảnh, các nhà quay phim, vô tuyến truyền hình… rất hy vọng được Ông dành cho một lượng thời gian cần thiết để được phỏng vấn hoặc chí ít cũng được viết bài về ngày sinh của Ông.
Đúng ngày 25 tháng 8, báo đưa tin các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, nhiều cá nhân và đoàn thể đến chúc thọ Đại tướng, kể cả các đoàn đại biểu kiều bào nước ngoài nhân dịp về nước dự lễ Độc lập. Cùng với việc đưa tin và ảnh, các báo còn lược thuật những ý kiến phát biểu của Ông khi cám ơn những lời chúc của các vị khách. Trong buổi mừng thọ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kính chúc Đại tướng khỏe mạnh, trường thọ, minh mẫn, mãi mãi là tấm gương sáng về một vị tướng văn võ song toàn... và mong Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp tục đóng góp những ý kiến trách nhiệm và tâm huyết, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn đối với công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước. Sau khi cám ơn những lời chúc tốt đẹp của Thủ tướng, Đại tướng nói lên lòng tin tưởng và mong muốn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước có nhiều đóng góp cho công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng Việt Nam không chỉ là một nước anh hùng mà còn phát triển, giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh như Bác Hồ hằng mong ước. Đại tướng căn dặn: “Để dân tin, mỗi cán bộ cần gắng sức làm tốt vai trò, nhiệm vụ của mình, có đức, có tài, trong đó coi đức là hàng đầu; chú trọng hơn nữa công tác cán bộ và giáo dục”. (báo Quân đội nhân dân ra ngày 26-8-2006)
Cũng nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và mừng thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tại Quảng Bình quê hương ông, ủy ban nhân dân tỉnh đã phối hợp với Hội đồng hương tỉnh Quảng Bình tại Hà Nội, tổ chức triển lãm ảnh “Đại tướng Võ Nguyên Giáp – những lần tôi được gặp” của đại tá nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Hồng. 95 bức ảnh – tượng trưng tuổi 95 của ông năm đó - được chọn từ 1.500 bức ảnh mà Trần Hồng chụp trong những dịp gặp Đại tướng, đã gây xúc động đối với đông đảo người xem về cuộc sống đời thường của một vị tướng được báo chí đánh giá là tài đức vẹn toàn – niềm tự hào của dân tộc ta. Trong số gần 100 bức ảnh đó, người xem chú ý bức ảnh mới nhất, chụp cảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp Tổng thống Vê-nê-du-ê-la H.Cha-vét. Trong ảnh, Tổng thống đang trao tặng Đại tướng phiên bản thanh bảo kiếm của vị anh hùng dân tộc Vê-nê-du-ê-la Si-môn Bô-li-va. (báo Phụ nữ Thủ đô ra ngày 30-8-2006 và báo Quân đội nhân dân Xuân 2007)
Năm đó, đúng ngày sinh của Đại tướng, báo Quân đội nhân dân đăng bài của đồng chí Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam. Bài báo in trang trọng ở giữa trang nhất, nhan đề Mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp đại thọ tuổi 95. Tác giả ca tụng tài đức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gắn liền với sự quán triệt sâu sắc tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh. Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu viết:
“Trong không khí hào hùng toàn dân, toàn quân kỷ niệm 61 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Anh Văn – Anh Cả của quân đội ta ở tuổi 95 (25-8-1911/25-8-2006). Tuy là tuổi của lớp trưởng lão, nhưng hằng ngày Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn rất chăm chú theo dõi tình hình đất nước và quốc tế. Những ý kiến đầy trách nhiệm và tâm huyết của Đại tướng gửi cho Đảng và Nhà nước rất sâu sắc, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn; trước kia đã vậy, nay cũng vậy.
Tôi xin mừng Anh, chúc Anh sức khỏe, sống lâu nhiều năm nữa, tuổi cao chí càng cao, trí tuệ, minh mẫn, không già.
Anh là nguồn sáng mãi mãi không mờ trong nhân dân, quân đội và những người cộng sản Việt Nam. (báo Quân đội nhân dân ra ngày 25-8-2006)
Đáp lời ông Lê Văn Chúc thay mặt bà con Việt kiều về nước dự Lễ Quốc khánh đến chúc mừng Ông tròn tuổi 95, Đại tướng cám ơn những lời chúc tốt đẹp của các đại biểu Việt kiều và đánh giá cao những công lao đóng góp, xây dựng của bà con trong kháng chiến bảo vệ Tổ quốc cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay. Đại tướng bày tỏ mong muốn kiều bào sống xa Tổ quốc tiếp tục giữ vững tinh thần yêu nước của người Việt Nam, không ngừng học tập, nâng cao kiến thức, chung sức cùng đồng bào cả nước xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu mạnh. (báo Quân đội nhân dân ra ngày 25-8-2006)
Trong số khách từ nước ngoài đến chúc thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, có Thiền sư Thích Nhất Hạnh và các tăng thân Làng Mai. Thiền sư cùng các tăng thân đã cùng niệm Phật trong 5 phút để cầu chúc Đại tướng mạnh khỏe, sống lâu và mãi mãi là tấm gương sáng cho hậu thế. Sau khi nghe Thiền sư thông báo những hoạt động vừa qua của Đoàn, trong đó nổi bật là Đại trại đàn chẩn tế tại ba miền Bắc – Trung – Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói: “Tôi và gia đình cùng các cơ quan rất cảm động cảm ơn sư thày, các vị sư đến thăm và có lời cầu nguyện cho hạnh phúc của cả dân tộc ta, cho hạnh phúc của bản thân gia đình chúng tôi. Các cuộc trại đàn chẩn tế đã cho thấy Đạo Phật muốn cầu nguyện cho tất cả những người Việt Nam, đặc biệt là những người có công với nước với dân, những chiến sĩ đã hy sinh vì đất nước, được mãi mãi hạnh phúc, được sống mãi trong lòng của tất cả dân tộc. Tôi chắc rằng, những lời cầu nguyện đó sẽ đi vào lòng tất cả những người dân Việt Nam cả ba miền Nam – Trung – Bắc, những người thuộc các tôn giáo khác nhau, những người hiện đang còn sống cũng như những người đã hy sinh cho sự nghiệp chung của đất nước". Sau khi khẳng định chuyến trở về của Đoàn Phật tử do Thiền sư dẫn đầu có ý nghĩa quan trọng, Đại tướng chúc Thiền sư Thích Nhất Hạnh và các Phật tử sức khỏe, hạnh phúc và luôn làm theo những điều Đức Phật đã dạy. Kết thúc buổi gặp, Thiền sư Thích Nhất Hạnh tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp bức tranh với dòng chữ tiếng Việt do chính ông viết: “Bản môn Xuân ấy còn nguyên vẹn”. Thiền sư giải thích rằng: Bản môn tức là cái vượt thoát thời gian, vượt thoát không gian. Ý nói Đại tướng Võ Nguyên Giáp như là Mùa Xuân không bao giờ tàn lụi theo thời gian”. (Tiền Phong Online ra ngày 24-4-2007)
Ngày 24 tháng 5 vừa qua, Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp Tổng thống Nam Phi Tha-bô Mơ-bê-ki. Thời trai trẻ, Mơ-bê-bi đã từng xuống đường biểu tình phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ và hết lòng ủng hộ cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Điều đó cho thấy vì sao báo chí nói cuộc gặp diễn ra trong không khí thật cảm động và ấm cúng. Tình cảm của Tổng thống Nam Phi đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong buổi thăm hỏi này thật đặc biệt, nhất là câu nói chân thành của vị khách: “Trong quá trình trưởng thành từ cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc mình, chúng tôi đã học tập được rất nhiều ở Đại tướng... Đại tướng đã trở thành người anh hùng dân tộc của chính chúng tôi, đem lại cho chúng tôi niềm tin, niềm hy vọng vào chiến thắng”. (báo Quân đội nhân dân ra ngày 25-5-2007)
Để kết thúc bài viết này, tôi xin dẫn lời cựu Thủ tướng Pháp Michel Rocard nói sau một chuyến đến thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một nhận xét (không hẹn mà) trùng với lời Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Ông Rocard nói: “Tướng Giáp như một pháo đài cổ, không phai tàn theo năm tháng”. (báo Tuổi Trẻ ra ngày 19-1-2007)
TRẦN TRỌNG TRUNG