Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa cho ra mắt bạn đọc cuốn sách “Thiếu tướng Nguyễn Bá Phát, vị tướng tài trí”, từ sự nhiệt tình và tâm huyết của nhiều tướng lĩnh, bạn bè, đồng chí, đồng nghiệp trong và ngoài quân đội. Thiếu tướng Nguyễn Bá Phát (1921 - 1993), tên gọi thân thương là Bảy Phát, một người con ưu tú của quê hương xứ Quảng bất khuất, kiên trung. Gia đình ông là một trong những gia đình cách mạng tiêu biểu, có 7 người con cùng tham gia hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, trong đó có 4 người là sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông nguyên là Tư lệnh Quân chủng Hải quân kiêm Quân khu Đông Bắc, nguyên Thứ trưởng Bộ Hải sản.
Sinh trưởng ở xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng, Nguyễn Bá Phát sớm giác ngộ cách mạng và tham gia tự vệ bí mật của Việt Minh từ tháng 6 năm 1945, tham gia Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở quê hương. Sau đó, ông hăng hái gia nhập Vệ quốc đoàn, xung phong Nam tiến, là đội viên rồi Đội trưởng Thủy đội Bạch Đằng (Quy Nhơn, Bình Định). Sau ngày Toàn quốc kháng chiến, ông trực tiếp chiến đấu và chỉ huy chiến đấu ở chiến trường Liên khu 5, góp phần xứng đáng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Từ năm 1951 đến năm 1954, ông là Tham mưu phó rồi Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Liên khu 5, Tham mưu trưởng Mặt trận bắc Tây Nguyên… Tên tuổi Nguyễn Bá Phát gắn liền với những chiến công vang dội của quân và dân Liên khu 5 thời kỳ chống Pháp, cũng như những chiến công oai hùng của quân và dân miền Bắc thời đánh Mỹ.
Khói lửa chiến tranh đã đào luyện ông từ một người lính can trường, trở thành một vị chỉ huy tài trí, mưu lược, quyết đánh và biết thắng kẻ thù. Tư lệnh Nguyễn Bá Phát đã cùng tập thể lãnh đạo, chỉ huy Quân chủng Hải quân vượt qua mọi khó khăn, chủ động sáng tạo, kiên quyết tiến công địch, góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Đặc biệt, Nguyễn Bá Phát là người có công lớn trong việc đặt nền móng xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam. Chiến công vang dội của bộ đội Hải quân (1964) đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc của Mỹ xâm phạm lãnh hải; huyền thoại đường mòn Hồ Chí Minh trên biển, với những đoàn tàu không số vận chuyển vũ khí cho chiến trường miền Nam; việc rà phá thủy lôi chống phong tỏa cảng Hải Phòng… sẽ mãi là niềm tự hào trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Thiếu tướng Nguyễn Bá Phát vinh dự được Đảng và Nhà nước ta truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học quân sự đợt đầu tiên. Tên ông đã được đặt cho một đường phố chính ở thành phố Đà Nẵng - quê hương ông.
Ngoài sự dũng lược và tài trí sáng tạo trong chiến đấu, Thiếu tướng Nguyễn Bá Phát còn là một người chỉ huy có tấm lòng đôn hậu, cương trực thẳng thắn, luôn quan tâm giúp đỡ mọi người. Ông để lại những dấu ấn tình cảm sâu đậm trong lòng đồng chí, đồng đội và bạn bè.
Góp mặt trong cuốn sách là bài viết của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Nguyễn Quyết, Trung tướng Nguyễn Đôn, Trung tướng-PGS Lê Hữu Đức, Thiếu tướng Võ Quang Hồ, cùng các đồng chí: Nguyễn Bá Thanh, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng; Nguyễn Tấn Trịnh, nguyên Bộ trưởng Bộ Thủy sản; TS Tạ Quang Ngọc, nhà báo Tạ Xuân Linh…
Với tình cảm chân thành, với lối viết mộc mạc, giản dị, các tác giả đã góp phần khắc họa chân dung Thiếu tướng Nguyễn Bá Phát một cách trung thực, sinh động và hấp dẫn. Đây là một cuốn hồi ức rất đáng tìm đọc.
NGUYỄN MINH NGỌC