LTS: Lây-đi Bo-tơn, (Lady Borton), một nhà hoạt động xã hội-nhà văn Mỹ từ lâu đã trở nên quen biết với nhân dân Việt Nam. Bà đã từng sống nhiều năm ở miền Nam trong cuộc chiến tranh của đế quốc Mỹ xâm lược, bà cũng từng trực tiếp sống như một nữ nông dân Việt Nam, xuống ruộng cấy lúa. Bà đã có những cuốn sách, bài báo viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh và người dân Việt Nam. Tết Đinh Hợi 2007, bà mong được chia sẻ niềm vui cùng những lo toan của Việt Nam trước những cơ hội và thách thức mới qua bài báo chân thành của mình.

Vừa qua, một người bạn đã tặng tôi tờ báo Vệ quốc quân số Tết Canh Dần 1950. Báo đăng lời chúc Tết của Thủ tướng Chu Ân Lai và Bộ trưởng Ngoại giao Liên Xô Vi-chin-xki về việc Trung Hoa và Liên Xô chính thức đặt quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Buổi sớm trên cánh đồng muối Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa (ảnh Nguyễn Thiện Minh)

Báo Vệ quốc quân nhấn mạnh rằng năm 1950 là “một năm hết sức quan trọng”, trích dẫn một loạt nhận định của các vị lãnh đạo thời đó. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Năm mới là một năm quyết định”. Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp chỉ rõ: “Năm mới, quân ta quyết tiến mạnh sang giai đoạn mới”. Tổng Bí thư Trường Chinh huấn thị: “Năm 1950 có thể và phải là một năm chuyển biến về chiến lược”.

Nhiều năm qua đi, Việt Nam đã hoàn toàn độc lập, thống nhất, đã có đại sứ quán tại 57 nước trên khắp năm châu; đã và đang là một thành viên tích cực của Liên hợp quốc. Và chỉ trong một năm 2006, đã đạt những thành tựu trọng đại: Hoàn thành trọng trách chủ nhà của diễn đàn APEC, trở thành thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới, xác lập quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn với Hoa Kỳ.

Xin được góp tiếng reo vui, mừng những thành công lớn ấy của năm cũ, và gửi đến các bạn những lời chúc mừng chân thành nhất cho năm mới Đinh Hợi.

Nhân dịp này, phát biểu với tư cách một người bạn Mỹ của Việt Nam, xin được chân thành bày tỏ một mong muốn tột bực. Đó là làm sao cho năm 2007 trở thành một năm như 1950, tức là “một năm quyết định”, một năm mà Việt Nam bước “sang giai đoạn mới”, có “chuyển biến về chiến lược”.

Năm 1950, thách thức đối với Việt Nam đến từ phía ngoài, đó là giặc ngoại xâm, quân cướp nước. Còn trong năm 2007, thách thức đối với Việt Nam đến từ bên trong. Đó là “giặc nội xâm”: Thói gian tham.

Nạn tham nhũng hoành hành, bòn rút nguồn sinh khí của xã hội chủ nghĩa. Cả xã hội chủ nghĩa và sự liêm chính, như một bản sắc dân tộc, đang bị đe dọa.

Hãy nhìn vào y tế. Tình trạng khá phổ biến là: người bệnh phải rải phong bì khắp nơi: bác sĩ giải phẫu, bác sĩ phụ mổ, bác sĩ điều trị, y sĩ, y tá, hộ lý... Thực chất đây là tệ ăn của đút.

Về giáo dục. Trẻ em phải chịu sức ép học thêm, cho dù hệ “học thêm” này đang bị xã hội than phiền, phê phán. Có giáo viên dặn học sinh tới lớp học thêm của mình: “Hễ ai hỏi, chớ có nói các em đi học thêm”. Vậy là những thầy cô này dạy học trò nói dối, luyện cho trẻ em cư xử trái pháp luật, trái với quyết sách do các vị lãnh đạo đất nước đề ra.

Có tình trạng nếu phụ huynh không cho con đi học thêm để tăng thu nhập cho thầy cô, con cái của họ có thể bị điểm kém, có khả năng không được lên lớp. Thực chất, đây là tống tiền.

Tống tiền tệ hại hơn ăn của đút. Kẻ ăn đút gợi ý nếu lo lót sẽ được hưởng dịch vụ, còn kẻ tống tiền bắt buộc phải đưa tiền, nếu không sẽ tác quái.

Nghề làm thầy từng là nghề danh giá nhất ở Việt Nam. Nhưng hôm nay, có một số thầy cô gián tiếp dạy học trò cách ăn gian nói dối, đút lót. Thói gian tham gieo mầm tham nhũng vào thế hệ sau; và là nguy cơ hủy hoại những nền móng xã hội.

Hôm nay, trong niềm vui Tết đến, xuân sang, tôi cùng những người bạn Việt Nam của mình giục giã nhau phát huy truyền thống năm 1950, biến năm mới này thành một năm “quyết định”, có “chuyển biến chiến lược”, để tiến vào “giai đoạn mới”, làm sao bảo tồn hồn nước Việt, giữ lấy cốt cách Lạc Hồng.

Chúc sao cho Năm Mới sẽ làm sống động trở lại những chân giá trị của Việt Nam mà các thế hệ cha ông từng “da ngựa bọc thây”, tranh đấu hàng trăm năm giành lại. Mong sao các cựu chiến binh, các sĩ quan, chiến sĩ tại ngũ luôn đứng trong hàng ngũ tiên phong trong cuộc đối đầu với thách thức mới đặt ra cho toàn dân tộc. Mong sao “bạch đầu quân” và lớp Bộ đội Cụ Hồ ngày nay vẫn một lòng kiên trung khôi phục và bảo tồn sự trung chính trong phát triển nguồn nội lực mạnh mẽ nhất của Việt Nam: thế hệ trẻ.

Xin chúc sao cho tất cả chúng ta cùng đồng tâm hiệp lực xây dựng một tương lai bền vững, lành mạnh, dựa trên lương thiện, và liêm chính-hai phẩm chất cần phát huy để Việt Nam vươn tới, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Xin chúc tất cả các bạn Việt Nam một năm mới an khang, thịnh vượng.

LADY BORTON (Nhà văn Mỹ)