Trồng thêm tre để chim trời trú ngụ

CCB Lê Thanh Nghĩa vốn là cán bộ Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh Đồng Tháp nghỉ hưu. Ông dùng phần lớn số tiền tích cóp mua hơn 5ha đất ruộng ở ấp Chiến Thắng, xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng để trồng cây xanh cho chim trời bay về trú ngụ. Vườn của ông phần lớn trồng tre với hơn 50 loại khác nhau. Ngoài ra, ông trồng xen bạch đàn, cây ăn trái và nhiều loại rau củ, nhằm cải thiện cuộc sống. Từ những sản vật trong vườn, ông Nghĩa mang ra chợ bán, cộng với tiền lương hưu hằng tháng, mang đi làm từ thiện, như: Xây nhà tình thương, giúp đỡ đồng đội, tặng quà người nghèo, trao bổng tặng học sinh khó khăn. “Cuộc sống ổn định, nên tích góp một phần nhỏ làm việc từ thiện xã hội cũng là thể hiện tinh thần học tập và làm theo gương Bác Hồ ở tinh thần tiết kiệm, chia sẻ với cộng đồng”. Ông Nghĩa khiêm tốn chia sẻ.

Câu chuyện ông Nghĩa “cưu mang” chim trời cũng như bỏ công mày mò trồng nhiều loài tre người dân trong vùng ai cũng biết. Họ cảm mến và đặt cho ông biệt danh ông “Nghĩa cò”. Ông cho biết, người dân trong xóm hay trêu ghẹo ông: “Công anh bắt tép nuôi cò”, thì ông vui vẻ đáp lại: “Cò ăn cò lớn cò vào vườn tôi”. Còn lũ chim trời như cảm nhận có sự bao bọc của người lính già, nên kéo đến làm tổ ngày càng đông đúc, nhất là cò trắng, nhuộm trắng cả vườn tre.

leftcenterrightdel
Cựu chiến binh Lê Thanh Nghĩa chăm sóc, nuôi dưỡng chim trời do súng săn bắn bị thương để thả về với tự nhiên.

Theo quan sát của tôi, vườn tre của ông Nghĩa rộng 5ha tỏa bóng mát rượi. Chim trời từ các nơi bay nườm nượp về đậu cong cành tre. Buổi sáng, đàn chim thi nhau gọi bầy, vỗ cánh bay tản mác các nơi kiếm ăn. Buổi chiều, bay về vườn cây của ông Nghĩa trú ngụ. Thường vào buổi chiều, nhiều người đến ngồi quán nước giải khát gần nhà ông thư giãn ngắm đàn cò, con bay, con đậu trên các ngọn tre, trông rất lạ mắt.

Trong vườn tre của ông Nghĩa có cái ao lớn nhiều loại cá, tép cho chim trời kiếm ăn. Tôi đi vào sâu trong sân vườn nghe rất vui tai, bởi sự rộn ràng tiếng chim kêu: Nào là tiếng tu hú gọi bầy, tiếng cò quang quác, tiếng bìm bịp buồn buồn, lũ cồng cộc láo nháo quậy nước dưới ao giành mồi. “Những lúc không được vui, tôi đi ra sân chim dạo, ngắm đàn chim chao liệng, bay chấp chới, bao ưu phiền trong lòng sẽ tan biến”, ông Nghĩa tâm sự.

Coi chim trời như bạn thân

Thời gian thấm thoát trôi qua, CCB Lê Thanh Nghĩa và đàn chim trời đã gắn bó với nhau ngót hơn 20 năm. Dẫn tôi ra xem vườn tre, ông kể: “Năm 2000, lúc hàng tre trong vườn phát triển lên cao, có bầy cò vài trăm con bay đến trú ngụ, rồi có lẽ thấy nơi ở mới an toàn, nên chúng gọi bầy kéo đến hàng nghìn con. Ngày nào chúng cũng kêu oác oác làm khu vườn náo động.

Các cụ cao niên trong xóm cho biết, vùng đất Đồng Tháp Mười ngày xưa tre mọc dày đặc, nên chim trời về ở đông nghịt. Sau này, người dân đến ở đông đúc, khai hoang đất, số lượng tre bị tàn phá, lũ chim trời bỏ đi nơi khác trú ngụ. Lúc nhỏ, ông Nghĩa nghe những người lớn tuổi trong xóm kể vậy, nên ước mơ về một vườn tre cho chim trời về trú ẩn. “Tôi nghe kể chuyện về chim trời từng đến đây ở rất nhiều, nên nhiều đêm suy tư, quyết tâm thực hiện vườn tre cho chim trời về ở. Có một thời gian, lũ chim trời bỏ đi nơi khác trú ẩn, nhìn ra khu vườn tôi lại thấy nhớ lũ cò kêu lao xao mỗi buổi chiều về. Khi vắng chúng, tôi chỉ còn nghe tiếng gió lùa càng thêm nhớ bạn cò da diết”, ông Nghĩa bộc bạch.

Một thời, chim trời bỏ đi, ông Nghĩa cất công đi các nơi mua cò bị dính lưới về, nhốt chúng trong vườn tre để bầy cò nuôi “dụ” đồng loại đến ở. Khi lũ cò đã quyến luyến nơi ở mới, ông không nhốt nữa mà thả ra tự nhiên, lũ cò đồng loạt vỗ cánh bay đi, nhưng chiều tối lại quay về vườn.

Cứ thế, mỗi khi nghe gió lao xao, ông Nghĩa lại ngóng, hy vọng chim trời bay về. Rồi, lũ cò hoang về thật, chúng đảo cánh bay liệng nhiều lần như thăm dò, rồi lựa chọn vườn tre, ngọn bạch đàn đáp xuống. “Thiên nhiên thật kỳ diệu, không biết chúng truyền dẫn thế nào mà lũ cò từ bốn phương trời cứ bay ào ào đến. Giống như có sự cộng sinh, chim cò đến ở, vườn cây cũng xanh tốt do chim trời “bón phân” cho đất”, ông Nghĩa vừa chỉ tay ra vườn cò, vừa nói vui.

Quyết tâm bảo vệ chim trời quý hiếm

Đến vườn tre của CCB Lê Thanh Nghĩa, tôi mới “thực mục sở thị” bầy chim trời lên đến hàng chục nghìn cá thể các loại. Vườn tre không còn đủ chỗ cho chim trời đậu, nên bầy mới đến phải đậu chồm ra hàng cây bạch đàn, hàng tre của hàng xóm gần đó. “Hằng ngày, lũ chim trời kêu ồn ào, nhiều người không chịu nổi, có người tìm mọi cách xua đuổi cho chúng bỏ đi nơi khác. Thấy vậy, tôi phải đi “gõ cửa” từng nhà xin lỗi nên họ thông cảm và không ai trách tôi nữa”, ông Nghĩa trải lòng.

Nhiều người khắp nơi hay tin vườn tre chứa số lượng chim trời “khủng”, nên tìm đến săn bắt. Ai đến săn bắt chim trời, ông Nghĩa không buông lời chửi bới, mà nói chuyện với họ bằng tình cảm và năn nỉ, dần dà những người săn bắt thấy vậy cũng bỏ đi. “Tôi giữ chân chim trời hơn 20 năm, chưa bắt con nào tư lợi, nên họ mới nể phục, chứ không thì mạnh ai nấy săn bắt, trục lợi. Người dân trong xóm phát hiện có người lạ đến săn bắt chim trời là họ gọi điện thoại báo tôi biết liền”, ông Nghĩa thổ lộ.

Ông Nghĩa chưa bao giờ nghĩ đến việc bắt chim trời kinh doanh hay ăn thịt. Giờ, vườn tre cho măng đã cho ông thu nhập dư dả, chưa kể thu hoạch từ cây ăn trái, rau củ, nên tuổi già thảnh thơi vui thú cùng “bạn cò”. Ông Nghĩa tâm sự, ông giữ chim trời có người ủng hộ cũng có người chê “lo việc bao đồng”, nhưng với ông, chim trời đến trú ngụ trong vườn tre là niềm hạnh phúc lớn, ước mơ ngày xưa đã thành hiện thực. Tiếng cò kêu, chim hót gợi cho ông nhớ bao dĩ vãng êm đềm tuổi thơ cũng như niềm vui khi thực hiện được, mà ở đời không phải ai muốn thực hiện cũng được. CCB Lê Thanh Nghĩa có định hướng phát triển du lịch để cho người dân khắp nơi đến tham quan, ngắm chim cò, qua đó kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường sống, bảo vệ các loài chim hoang dã. “Tôi tiếp tục đi khắp các tỉnh ở Việt Nam và sang nước ngoài để sưu tầm thêm nhiều giống tre, để thành “bộ sưu tập” tre lớn nhất ở Việt Nam. Tôi đang tìm mua thêm đất ruộng để trồng thật nhiều cây xanh làm nơi trú ngụ cho chim trời và làm điểm tham quan cho nhiều người đến trải nghiệm thiên nhiên”.

Ông Đào Hồng Kiệt, Chủ tịch UBND xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, nhận xét: “CCB Lê Thanh Nghĩa trồng vườn tre để giữ đàn chim trời. Ông có công lớn trong bảo vệ các loài chim hoang dã, bảo vệ môi trường thiên thiên. Đặc biệt, có những loài chim quý hiếm nằm trong danh sách đỏ”.

Bài và ảnh: DƯƠNG ÚT