Người nâng niu những “trái tim hồng”

Từ nghiệp gõ đầu trẻ

Cha ông quê ở Đà Nẵng, trước Cách mạng Tháng Tám làm ở Tòa sứ Pháp rồi đi bộ đội; mẹ ông là người Điện Bàn (Quảng Nam), từ nhỏ Nguyễn Hoàng Long đã quen với việc thường xuyên “xê dịch” của gia đình. Từ Quảng Ngãi, theo cha mẹ tập kết ra Bắc, học trường học sinh miền Nam, rồi Đại học Sư phạm và trở thành thầy giáo; ông cũng không ngờ rằng cái nghiệp này theo ông đến suốt cuộc đời.

Quê hương giải phóng, ông về Đà Nẵng dạy học rồi làm Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo; sau đó ông được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, rồi làm Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng. Cơ duyên đưa ông đến với Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi TP Đà Nẵng là vào năm 1997. Vốn có tấm lòng đa cảm, đặc biệt dành trọn tình cảm cho trẻ em nên ông nhận lời làm Chủ tịch Hội kiêm nhiệm khi đang đương chức bên chính quyền. Năm 2004, khi chính thức nghỉ hưu thì ông làm hoàn toàn chuyên trách cho Hội.

Trầm ngâm khi nhớ về những năm tháng Hội mới ra đời, ông Nguyễn Hoàng Long cho biết: “Không có chúng tôi thì những trẻ mồ côi hay người khuyết tật vẫn sống đâu đó nhưng khó khăn và thiệt thòi vô cùng. Vì thế mình không sáp vô thì ai làm. Những ngày đầu cứ như “tay không bắt giặc”. Được cái, nhờ Ban chấp hành và cán bộ nhân viên ai cũng đồng lòng, làm vì tâm không vì tiền nên mới có được cơ ngơi như hôm nay”. Khi chúng tôi hỏi ông có phải vừa làm Phó chủ tịch UBND thành phố vừa làm Chủ tịch Hội sẽ dễ vận động các nguồn tài trợ? Ông khẳng định đúng là như vậy. Kỷ niệm mà ông nhớ nhất cũng là vào năm 1997. Năm đó, một trận lũ lịch sử chia cắt đèo Hải Vân, có một đoàn phi chính phủ của Pháp đem hàng ra tài trợ cho Huế thì bị tắc đường không thể đi được. Đại diện cho UBND thành phố Đà Nẵng tiếp họ, ông nói rằng tình thương không biên giới, ở đâu cũng như nhau, giúp cho Đà Nẵng cũng là giúp cho trẻ mồ côi bất hạnh. Yêu mến cách ông nói chuyện và sự đón tiếp chân tình, tổ chức này không chỉ giúp Đà Nẵng trong chuyến đi đó mà còn hỗ trợ lâu dài qua những dự án lớn. Họ còn kêu gọi Việt kiều bên Pháp tham gia giúp đỡ trẻ em mồ côi, người khuyết tật Đà Nẵng. Đó chỉ là một trong những nguồn tài trợ và chỉ là bước đầu.

Sau khi chính thức chuyên trách công việc của Hội, để “nuôi sống” nhiều cơ sở do Hội sáng lập, ông cùng các thành viên Ban Chấp hành phải "lăn xả" mọi nơi để vận động tìm các nguồn kinh phí xây dựng và duy trì hoạt động. Đến này, Hội có 6 trung tâm, đó là: Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Hoa Mai; Trung tâm nuôi trẻ mồ côi sơ sinh; Trung tâm Hướng nghiệp - dạy nghề Đà Nẵng; Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển giáo dục đặc biệt; Trung tâm khám bệnh từ thiện; Trung tâm Bánh mì Hoa Mai. Hội còn có các đơn vị trực thuộc như Công ty TNHH Tâm Ánh Minh dành cho người khuyết tật; cơ sở mầm non Ước mơ xanh. Ngoài ra, Hội cũng tổ chức liên kết với các đơn vị và phối hợp với các tổ chức xã hội - từ thiện khác để hình thành mạng lưới hỗ trợ các hoạt động của Hội như: Công ty TNHH MTV Thanh Ngọc Minh; Trung tâm hướng nghiệp - dạy nghề của Hội nạn nhân chất độc da cam; Hội Chữ thập đỏ, Cơ sở in - thêu của người khuyết tật…

Năm năm trở lại đây, Chủ tịch Nguyễn Hoàng Long cùng Ban Chấp hành đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Hội và các hoạt động để tranh thủ sự quan tâm, ủng hộ của xã hội, nâng cao nhận thức về tình hình, hoàn cảnh của người khuyết tật, trẻ mồ côi. Có thể kể ra các hoạt động như: Sự kiện “Những trái tim hồng”, tôn vinh những tấm lòng vàng, biểu dương người khuyết tật, trẻ mồ côi vượt khó; qua đó vận động gây quỹ hoạt động nhân đạo, từ thiện; tổ chức thăm, tặng quà, tọa đàm nhân ngày Người khuyết tật Việt Nam, ngày “Nhận thức trẻ tự kỷ thế giới”; đồng thời phát động cuộc diễu hành tuyên truyền với hơn 200 lượt cán bộ, nhân viên, phụ huynh học sinh và tình nguyện viên; phối hợp với Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Hội Mỹ thuật Đà Nẵng trưng bày các sản phẩm tranh vẽ của các em khiếm thính; ông cùng đồng sự của mình chủ động vận động các nguồn lực xây hàng chục nhà cho người khuyết tật và trẻ mồ côi…

Nhờ sự quảng bá và kết nối tích cực của ông và Ban chấp hành, Hội đã có sự ủng hộ  nhiệt tình của các tổ chức Quốc tế như: Tổ chức ACAP, EnzoB (Ý); Tổ chức ASSORV, Enfance Avenir Partinate (Pháp); Tổ chức Children of Viet Nam, Orphan Voice, VNAH (Hoa Kỳ), Tổ chức GGC (Ô-xtrây-li-a), Tổ chức JICA (Nhật Bản)… Qua sự hỗ trợ này, Hội đã thực hiện được những việc lớn như: Xây dựng các trung tâm, nuôi dạy các cháu mồ côi, khuyết tật, hướng nghiệp dạy nghề, duy trì phòng khám từ thiện; hay việc nhỏ như xin và tiếp nhận vài chục chiếc máy may, xe đạp, xe lăn, xe quay tay, tủ bánh mì…. Công việc với ông cứ xoay như chong chóng và luôn phải nghĩ, làm sao mỗi năm phải xoay xở từ các nguồn cho được 4-5 tỷ đồng để Hội hoạt động…

Cứ nghĩ theo thời gian, công việc đi dần vào nền nếp thì sẽ thuận lợi hơn nhưng ông chia sẻ không phải như vậy. Ví như việc nhận con nuôi cho người nước ngoài cũng khiến ông và đồng sự vô cùng vất vả bởi “một rừng” cơ chế từ những chỉ thị của các cấp. Ngoài ra, nguồn hỗ trợ từ các cá nhân nước ngoài cho Hội hoạt động sau khi nhận được con nuôi cũng khó khăn hơn trước rất nhiều; hay nhiều tổ chức từ thiện do khó khăn về kinh tế toàn cầu cũng đã cắt giảm “hầu bao”. Nguồn viện trợ thiếu hụt khiến việc duy trì các cơ sở đã thành lập vô cùng khó khăn.

Ân tình với trẻ mồ côi

Khi được hỏi vì sao ngân sách ngày càng eo hẹp nhưng cán bộ, nhân viên của Hội hằng năm vẫn phải đi tìm trẻ mồ côi về nuôi chứ không phải do các cháu tự đến, ông Long đăm chiêu rồi nói: “Cuộc sống xô bồ, ai biết được, nơi đâu đó cuối ngõ hẹp hay một miền quê xa xôi hẻo lánh có những đứa trẻ không may mắn. Nếu không được cộng đồng giang tay giúp đỡ, số phận các cháu sẽ đi về đâu”. Ông cho biết, từ khi thành lập, Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Hoa Mai ở phường Hòa Quý hằng năm nuôi dưỡng 50 cháu mồ côi hoặc gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ở các địa phương thuộc Đà Nẵng và Quảng Nam.

Tính ra, 5 năm qua, trong khuôn khổ thỏa thuận với Tổ chức Hội ASSORV (Pháp), Trung tâm đã tiếp nhận, quản lý nuôi dưỡng 245 lượt cháu mồ côi. Các cháu được chăm sóc về sức khỏe, giáo dục về đạo đức và học văn hóa từ mẫu giáo đến lớp 12, sau đó thi vào đại học, cao đẳng hay học nghề với kinh phí nuôi dưỡng và hoạt động trên 5,8 tỉ đồng. Ngoài sự hỗ trợ nội trú và sinh hoạt từ các tổ chức nước ngoài, Trung tâm còn được các cơ quan, đơn vị, hội đoàn thể, cá nhân, các nhà hảo tâm như: Ủy ban MTTQ thành phố, HĐND thành phố, Câu lạc bộ nữ doanh nhân, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Đà Nẵng, UBND quận Ngũ Hành Sơn, Công ty Kinh doanh lốp xe Bridgestone Việt Nam, Tập đoàn Samsung giúp đỡ tận tình.

Dạy chữ, dạy nghề cho các cháu lớn đã vất vả thì với Trung tâm nuôi trẻ mồ côi sơ sinh thành phố phải lao tâm, lao lực gấp nhiều lần. Chủ tịch Nguyễn Hoàng Long kể về những buổi sáng sớm, vừa mới mở cổng đã có một cháu bé đỏ hỏn được bọc trong đống vải lùng nhùng mà ai đó cố tình gửi cho Trung tâm nuôi. Vậy là ông và nhân viên của mình phải lo cho cháu như người mẹ, rồi làm các thủ tục pháp lý với cơ quan chức năng. Trung tâm không chỉ nuôi dưỡng mà còn có trách nhiệm tìm mái ấm gia đình cho các cháu mồ côi sơ sinh đến 3 tuổi bị bỏ rơi hoặc cha mẹ không có khả năng chăm sóc. Đã có 61 cháu trong 5 năm qua được Trung tâm nuôi dưỡng; liên hệ và giải quyết mái ấm gia đình trong và ngoài nước cho 20 cháu.

Trong câu chuyện, Chủ tịch Nguyễn Hoàng Long luôn nhớ về những năm tháng làm thầy giáo của mình. Ông chia sẻ: “Chị biết không? Ở nhà nuôi một hai đứa con, cha mẹ đã thấy đuối. Trong khi ở Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Hoa Mai, mỗi thầy, cô ở đây quản lý nuôi dạy 10 trẻ từ 6 đến 17 tuổi. Đang tuổi lớn, lại không được gia đình giáo dục từ bé nên nhiều cháu rất ương bướng. Chúng tôi phải có giáo trình giảng dạy riêng, tìm hiểu phương pháp sư phạm phù hợp. May là trước đây tôi từng làm ngành giáo dục nên cũng có nhiều thuận lợi”. Niềm vui của ông là nhìn các cháu trưởng thành từng ngày. Có cháu ra trường, xin được việc làm, đóng góp giúp đỡ hoặc tham gia kèm cặp các em lớp sau. Ông bảo đã đi dự không ít đám cưới của các cặp đôi trưởng thành từ trẻ mồ côi và lần nào cũng thấy rưng rưng.

Chị Nguyễn Thị Liền, Giám đốc Công ty dạy nghề Thanh Ngọc Minh (Đà Nẵng) cho biết: “Là cơ sở dạy nghề và tiêu thụ sản phẩm cho người khuyết tật, 10 năm qua, chúng tôi luôn có sự “đồng hành” của Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Thành phố Đà Nẵng, đặc biệt là chú Long. Chú quan tâm đến các cháu ở đây bằng tình yêu thương đặc biệt, chỉ đạo tài trợ kinh phí hỗ trợ công tác đào tạo nghề, giới thiệu sản phẩm tranh thêu tới nhiều tổ chức, cá nhân. Đây chính là niềm động viên lớn lao cơ sở chúng tôi không quản ngại khó khăn, tiếp tục giúp những người không may mắn”…

Trong căn phòng nhỏ ở 548 Trần Cao Vân (Thanh Khê, Đà Nẵng), chất ngất giấy tờ, hồ sơ, có vị cán bộ lão thành đầu bạc vẫn đau đáu với cơm áo, gạo tiền cho trẻ mồ côi và người khuyết tật. Đầu năm 2017, khi đại hội nhiệm kỳ lần thứ 3, sau 20 năm, ông đã xin thôi để nghỉ ngơi, bởi không muốn “tham quyền cố vị” nhưng rồi với uy tín và tâm huyết của mình, ông vẫn tiếp tục được bầu giữ cương vị chủ tịch Hội. Lại tiếp tục những tháng ngày nhọc nhằn trí não, đôi chân không còn khỏe ấy lại tiếp tục dấn bước tham gia mọi hoạt động của Hội. Nhưng ông cho rằng mình đang rất hạnh phúc, bởi đem lại hạnh phúc cho cộng đồng.

HỒNG VÂN