Vượt lên nghịch cảnh éo le
Những năm qua, nhiều người thấy ông Nguyễn Vũ Hội luôn vui vẻ; làm chủ cơ ngơi khang trang bên Quốc lộ 1A ở thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, nhưng ít ai biết rằng, 27 năm trước, ông đã gặp tai nạn thảm khốc...
Những nữ công nhân làm việc tại xưởng tóc giả của ông Hội.
Nhấp chén nước trà, ánh mắt ông nhìn về phía xa như hồi tưởng lại một thời tuổi trẻ... Năm 1981, khi 19 tuổi, Nguyễn Vũ Hội tình nguyện nhập ngũ. Suốt 9 năm quân ngũ, ông phục vụ tại Cục Hậu cần, Quân đoàn 2. Đầu năm 1990, ông chuyển ngành, làm lái xe tại Xí nghiệp Khai thác than Hà Ráng (Cẩm Phả, Quảng Ninh). Lái xe ở vùng đất mỏ được mấy tháng thì một tai nạn kinh hoàng ập tới. Kể lại thời khắc đen tối ấy, ông Hội vẫn còn nhớ rất rõ: “Đó là vào ngày 10-7-1990, khi tôi đang sửa xe ô tô cho xí nghiệp than thì bị sập kích, toàn bộ phần khung sau xe đè xuống quá nửa cơ thể, từ bụng tới chân. Tôi được anh em giải thoát và đưa đi cấp cứu kịp thời nên mới giữ được tính mạng…”.
Vụ tai nạn đó đã cướp đi đôi chân của ông và để lại những ngày tháng đau khổ dài đằng đẵng sau đó. Theo chẩn đoán, ông bị gãy đốt sống D6-D7, liệt tủy, teo hoàn toàn hai chi dưới. Với tình trạng đó, dù đã được vợ và người thân đưa đi chữa trị khắp nơi nhưng đều không tiến triển. Sau một thời gian điều trị trong vô vọng, ông Hội đành chấp nhận chiếc thẻ thương tật hạng 1 (loại nặng nhất, mất 95% sức lao động).
Trở về nhà khi thành người tàn tật, ông Hội nghĩ quẩn và chán nản. “Đau đớn về thể xác cũng dần qua đi, nhưng nỗi đau về tinh thần, sự mặc cảm cứ đeo bám tôi. Nhiều đêm nằm thức trắng nghĩ về hoàn cảnh của mình với nỗi tuyệt vọng, bi quan đến cùng cực, thậm chí có lúc tôi đã nghĩ đến cái chết để giải thoát”-ông Hội tâm sự.
Nhưng rồi nhìn đứa con lớn mới gần 5 tuổi, đứa nhỏ mới hơn 1 tuổi và người vợ trẻ, ông Hội đã xác định quyết tâm phải sống vì những người thân yêu của mình. Khi đó, cả gia đình ông với 4 thành viên sống trong căn nhà tập thể chỉ rộng 20m2 do đơn vị cũ cấp. Những năm đầu, vết thương trên cơ thể thỉnh thoảng lại tái phát làm ông ốm nhiều trận “thập tử nhất sinh”.
Trò chuyện với chúng tôi, ông Hội bảo rằng, để vượt qua được những ngày đen tối đó, ngoài ý chí, nghị lực thì còn phải nhờ người vợ hiền đảm. Bà Vũ Thị Trang, vợ ông, cũng là một người lính chịu thương chịu khó. Bà đã trở thành điểm tựa, đôi chân và là động lực tinh thần cho ông trong những ngày tháng gian khó nhất. “Bà ấy dám chấp nhận hiện thực phũ phàng, hy sinh rất nhiều vì chồng con”-ông Hội tâm sự.
Hằng ngày, sau khi hoàn thành công việc ở cơ quan, về nhà, bà Trang lại phải làm việc quần quật; phải làm thay chồng cả những việc thường ngày vốn chỉ dành cho đàn ông. Có những hôm khu tập thể hết nước, bà phải đi xin ở những ngôi làng cách đó khá xa, rồi kẽo kẹt gánh về. Bà làm đủ mọi nghề, chẳng nề hà việc gì, miễn sao có tiền trang trải cuộc sống gia đình. Nhìn hình ảnh người vợ bươn chải quá vất vả, lúc ấy, Nguyễn Vũ Hội chỉ nghĩ làm sao phải sống thật tốt và có thể làm việc gì đó đỡ đần cho vợ. Nghĩ vậy, ông nhờ anh em mua cho chiếc tủ lạnh cũ về làm đá; hằng ngày nén đau đớn, lê đến tủ lạnh lấy đá rồi lê ra ngoài cửa khu tập thể bán lấy tiền nuôi con. Nhưng làm đá bán cũng chỉ được mấy tháng mùa hè nên số tiền kiếm thêm giúp vợ chẳng được là bao.
Sau khi nhờ một người quen ở Quảng Ninh mua cho chiếc ti vi đen trắng đã cũ về để cả nhà xem, ông đã dần tìm được mối làm ăn mới. Những năm 90 của thế kỷ trước, ở các thành phố, thị xã còn hiếm ti vi chứ nói gì đến ở một địa bàn xa như thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang. Thấy có nhiều người rất thích xem ti vi và có nhu cầu mua như mình nên ông đã cất công nhờ người quen tìm mối ở Quảng Ninh để cất hàng về bán. Khách đông dần, sau này, ông lấy cả những mặt hàng cũ như: Đầu đĩa, tủ lạnh, bếp gas… về bán. Có việc làm, kiếm được tiền giúp vợ con, suốt ngày ngồi xe lăn đi đi lại lại, ông cảm thấy vui và phần nào quên đi nỗi đau thể xác. Ngoài việc kinh doanh đồ điện tử, bếp gas cũ, ông Hội khi đó còn làm thêm nghề vận chuyển vật liệu xây dựng. Đến năm 2003, sau hơn 10 năm cố gắng không ngừng, gia đình ông đã mua được đất và xây nhà trang khang ven Quốc lộ 1A ở thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang.
Nghị lực sống, cống hiến cho đời
Từ một người tàn phế, với nỗi chán chường tuyệt vọng, Nguyễn Vũ Hội đã "hồi sinh" để làm một người chồng, người cha tốt. Khát vọng sống và làm việc cháy bỏng đã giúp ông thành công bước đầu và trở thành tấm gương vượt khó đối với người dân khu vực phố Vôi.
Ông Nguyễn Vũ Hội trao đổi công việc trong ngày với nhân viên xưởng tóc giả.
Với tính nhanh nhạy, luôn biết nắm bắt cơ hội, tình hình thị trường, ông Hội đã có những thay đổi chính xác trong việc kinh doanh, làm ăn. Năm 2005, khi việc bán đồ điện tử cũ, chở vật liệu xây dựng… đã bão hòa, hoặc bị cạnh tranh gay gắt, ông quyết đi tìm hướng mới. Trong một lần tình cờ về huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh chơi, ông đã quen biết một thương nhân người Hàn Quốc, là chủ của một cơ sở sản xuất tóc giả để cung cấp cho thị trường thời trang quốc tế, chủ yếu cho các ca sĩ, diễn viên, người mẫu... Sau một thời gian đàm phán, thương nhân người Hàn Quốc quyết định đồng ý hợp tác làm ăn với ông Hội.
Khi ấy, làm tóc giả là một nghề rất mới, chưa từng có ở Bắc Giang. Ngay khi đăng thông tin tuyển dụng đã có hơn 100 người đến xin làm việc. Do số lượng quá đông so với dự tính, ông Hội phải thuê thêm một căn hộ cạnh nhà để làm xưởng sản xuất. Vậy là toàn bộ tầng 1 của gia đình ông và căn hộ bên cạnh trở thành xưởng sản xuất tóc giả xuất khẩu đầu tiên ở Bắc Giang. Do là một nghề mới nên hầu hết công nhân phải học nghề. Với tấm lòng tương thân tương ái, cùng giúp nhau vượt khó, ông Hội không thu bất cứ khoản phí học nghề nào. Những người có hoàn cảnh khó khăn, thuộc diện hộ nghèo, bị khuyết tật bẩm sinh… đều được ông miễn phí hoàn toàn tiền học việc, ăn trưa...
Những công nhân khi đến đây đều được ông hỗ trợ học việc cho đến khi thành nghề, có thể tự làm ra sản phẩm. Những sản phẩm của học viên dạng "vừa học vừa làm" vẫn được ông Hội thu mua và trả tiền công tương xứng. Bà Trang vừa làm nhân viên nuôi quân ở đơn vị, nhiều khi còn tranh thủ làm đầu bếp lo bữa ăn trưa cho công nhân của chồng.
Để giúp được nhiều người có công ăn việc làm hơn nữa, năm 2009, ông Nguyễn Vũ Hội thành lập Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Anh Phương, chuyên cung cấp vật tư xây dựng. Cũng năm 2009, ông còn lập một xưởng may thủ công, sau này đã giải quyết việc làm cho nhiều lao động có hoàn cảnh khó khăn. Nhiều người bị thương tật nhẹ, được chăm sóc ở Trung tâm Người khuyết tật tỉnh Bắc Giang, Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh, đã được giới thiệu vào làm tại xưởng may của ông. Những công việc nhẹ như may, vá, thùa khuy, cắt chỉ… đã giúp nhiều người khuyết tật có thu nhập khá ổn định, sống ý nghĩa hơn.
Đến năm 2011, do bị ốm nặng nên ông Hội đành chuyển giao xưởng may cho người khác để tập trung cho xưởng tóc giả và kinh doanh vật liệu xây dựng. Công ty khai thác và chế biến vật liệu xây dựng của ông Hội từ ngày thành lập đến nay đã tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương; đồng thời còn mở chi nhánh ở một số tỉnh miền núi như Lai Châu, Hà Giang…
Đến nay, làm tóc giả là nghề ông Hội duy trì được lâu nhất-12 năm (từ năm 2005). Tuy số lượng công nhân giảm so với thời gian đầu nhưng chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao để đáp ứng yêu cầu của những thị trường khó tính. Chị Hà Thị Yến, một công nhân làm lâu năm ở xưởng tóc giả, tâm sự: “Chú Hội là người rất dễ gần, thân thiện và quan tâm đến đời sống cũng như hoàn cảnh của từng công nhân. Do đặc thù nghề làm tóc giả chủ yếu dành cho nữ nên cô Trang cũng rất tâm lý, quan tâm đến công nhân. Nhiều hôm không có người giúp việc, cô Trang trực tiếp đi chợ, nấu ăn phục vụ công nhân. Giữa người làm thuê và ông bà chủ không hề có khoảng cách, mọi người đều rất chân tình, cởi mở với nhau".
Với mức lương từ 4-5 triệu đồng/tháng, cộng với 1 bữa ăn trưa tại xưởng như hiện nay đã là niềm vui đối với nhiều phụ nữ ở vùng quê huyện Lạng Giang. Những công nhân, nhân viên kế toán... mà chúng tôi tiếp xúc ở xưởng tóc giả đều rất khâm phục và cảm mến vợ chồng ông Hội. Họ đều là những người có hoàn cảnh khó khăn, gặp cảnh thất nghiệp, phải nuôi con nhỏ, hoặc bị khuyết tật, đều được ông tiếp nhận vào học rồi thành nghề. Ông Hội cũng luôn động viên, tạo niềm tin vươn lên trong cuộc sống cho họ.
Cuối buổi trò chuyện với chúng tôi, ông Hội tâm sự: “Những người khuyết tật và cùng cảnh ngộ như tôi đều mong muốn được hòa nhập với cộng đồng, có việc làm để tự nuôi sống bản thân. Việc làm chính là cầu nối tốt nhất để giúp người khuyết tật hòa nhập. Tôi mong các anh chị, các bạn, các em, các cháu… cùng cảnh ngộ hãy luôn giữ vững niềm tin và đừng bao giờ từ bỏ hy vọng”. Ông cho biết thêm, nếu người khuyết tật nào còn khả năng lao động mà chưa tìm được việc làm thì có thể liên lạc với ông, ông sẽ giúp trong khả năng của mình.
Hình ảnh ông chủ bị liệt, giải quyết mọi việc trên xe lăn, trên giường đã trở nên rất đỗi thân quen với công nhân và người dân khu vực phố Vôi.
Bài và ảnh: NGUYỄN THỊ HƯỜNG