Thượng tá Tạ Việt Hùng (ngoài cùng, bên phải) giới thiệu với Thủ trưởng Bộ Quốc phòng các sản phẩm, thiết bị nghiên cứu tại Trung tâm Kỹ thuật thông tin công nghệ cao.
"Nghi án cái mới, cái lạ"
Những ngày cận kề dịp kỷ niệm 40 năm Ngày thành lập Trung tâm KTTTCNC (27-9-1976 / 27-9-2016), công việc như tăng lên gấp bội với cán bộ, chiến sĩ trung tâm. Bởi vậy mà cuộc hẹn giữa tôi và Thượng tá Tạ Việt Hùng bị hoãn mấy lần. Mãi đến sáng thứ sáu vừa rồi (23-9-2016), anh mới gọi điện thoại cho tôi:
- Hôm nay gặp nhau một lúc được không chú?
Tôi rất mừng và đồng ý ngay:
- Em sẵn sàng, vào mấy giờ anh?
- 10 giờ đi. 10 giờ đêm ấy nhé! - Anh vồn vã, rồi cúp máy.
Tôi hơi giật mình và ái ngại với mốc thời gian ấy, nhưng vẫn kịp trấn tĩnh và nhận lời anh bởi tôi hiểu, 10 giờ đêm vẫn nằm trong “khung thời gian làm việc” của vị giám đốc rất “cá tính” này.
Đúng hẹn, tôi có mặt ở phòng làm việc của anh Hùng. Anh giản dị trong chiếc áo ba lỗ, mắt "dán" vào đống tài liệu đặt trên bàn. Giật mình khi "khách" đã đến từ lúc nào, anh chủ động vào câu chuyện:
- Khổ, “lăn” vào khoa học, “vướng” vào nghiên cứu, con người ta phải trằn trọc, lo toan, suy nghĩ và "hành xác" như vậy đấy. Thế nên nếu không tìm thấy niềm vui trong công việc thì khó bề mà trụ vững, bước tiếp cái nghiệp "khô, khó, khổ" này.
Tôi hiểu ý anh Hùng định nói. Ấy là anh giãi bày cái cách mà anh tìm đến với công việc, với khoa học. Để tạo động lực cho chính mình thì bản thân phải tìm ra cái mới lạ, cái hấp dẫn từ chính bên trong đối tượng nghiên cứu, từ sâu thẳm nội hàm công việc. Và ngược lại, đến khi đối tượng có lực hút nội sinh, tự nó sẽ "mời gọi" người thực hiện và tạo ra sự đam mê, khao khát đến độ không cưỡng lại được. Có lẽ vì thế mà ngày nào cũng vậy, sau giờ hành chính, anh Hùng cho mình cái quyền "một mảnh tình riêng, ta với ta". Từ thời khắc này, anh bắt đầu "mơ mộng" với những ý tưởng khoa học; "tỉ tê" với bao thực nghiệm, thực hành; đam mê chiếm lĩnh những tri thức khoa học, kiến thức công nghệ... Cứ thế, tối nào anh cũng bị "cái lạ, cái mới" quyến rũ, mời gọi nên nhiều khi chỉ chịu rời cơ quan sau 9 giờ tối; có hôm anh miệt mài đến 2-3 giờ sáng, mệt lả, thiếp đi ngay trên bàn làm việc.
Trước niềm đam mê công việc của chồng, chị Ka Thị Kim Anh-người bạn trăm năm của anh Hùng cũng lắm bận phải phàn nàn về đấng phu quân “mắc bệnh” lo việc chung mà quên cả trách nhiệm chăm sóc bản thân. Đơn cử như việc chị dặn anh, nếu ở lại cơ quan làm đêm thì nhớ ăn tối điều độ, đúng giờ; hay khi đã về nhà muộn thì tranh thủ ngủ, nghỉ lấy sức cho ngày mai tiếp tục công việc... Ấy vậy mà ông chồng vốn hiền lành như cục đất của chị nào có thực hiện. Về đến nhà, đóng vai người chồng, người cha, nhưng trong đầu của “vị giám đốc” vẫn lửng lơ với những ý tưởng khoa học. Thậm chí, nhiều lúc chị Kim Anh phải bật cười, nửa hờn trách, nửa yêu thương vì những khoảnh khắc "khác lạ" của chồng trong từng cơn mơ, giấc ngủ...
Đó là những cảm xúc mấy năm gần đây của chị Kim Anh, vì chị đã hiểu đặc thù công việc và niềm đam mê của ông xã. Còn trước đây, có thời điểm, đời sống vợ chồng cũng gặp không ít sóng gió. Vì anh Hùng về khuya liên tục, chị Kim Anh đâm ra nghi ngờ rằng chồng mình đang ngoại tình. Chị bí mật lên kế hoạch "bắt quả tang", nhưng quá trình thực hành “kiểm tra, giám sát” lại không phải thế. Lần nào cũng vậy, xong công việc, anh Hùng lại lầm lũi dắt xe máy ra khỏi cổng đơn vị, rồi phi thẳng một mạch gần 9 cây số về nhà ở Khu đô thị An Hưng (quận Hà Đông, TP Hà Nội)... Về đến nhà, có hôm anh mệt lả, không buồn ăn uống; có hôm thì anh bảo đã dùng tạm mì tôm ở cơ quan... "Nghi án" đã sáng tỏ, hiểu và thương chồng, chị nói với chúng tôi:
- Anh Hùng cứ đi tìm "cái mới, cái lạ" thoải mái, vợ con luôn ở bên anh!
Mà không chỉ chị Kim Anh mới cổ súy cho việc anh Hùng đi tìm "cái mới, cái lạ". Bây giờ, đồng đội anh ở Trung tâm KTTTCNC cũng đều nhiệt liệt hưởng ứng. Một phong trào "làm theo" sâu rộng đã được duy trì ở đơn vị trong nhiều năm nay.
Khát khao chiếm lĩnh những đỉnh cao
Tôi nhớ như in lần đầu gặp anh Hùng. Đó là một ngày cách đây gần 3 năm. Khi ấy, tôi rất ấn tượng với cách nói chuyện độc đáo và vồ vập của vị tân giám đốc. Vừa gặp nhau, anh giới thiệu một câu cụt ngủn: “Mình là Hùng” rồi nhanh chóng chuyển chủ đề, bàn về những nội dung liên quan đến khoa học, công nghệ và công tác nghiên cứu.
Thấy tôi tỏ vẻ thích thú và có chút am hiểu về công nghệ, anh Hùng không ngần ngại “trút bầu tâm sự” xung quanh một đề tài rất mới. Đó là ý tưởng về đề tài được đăng ký cấp Nhà nước, với quyết tâm xây dựng “Hệ thống tự động hóa chỉ huy C4I”. Theo anh, nếu đề tài thành công sẽ phục vụ đắc lực công tác quản lý, chỉ huy chiến đấu; điều hành chiến đấu ở cả 3 cấp; qua hệ thống các dịch vụ với độ mật và tính an toàn cao.
Và ngay lần gặp đầu tiên ấy, anh đã nói như đinh đóng cột: "Rất mong đồng chí trở lại thăm đơn vị, để anh em của trung tâm chia sẻ niềm vui về những thành công của đề tài này".
Và lời hứa năm nào đã thành sự thật. Đề tài cấp Nhà nước đó được bảo vệ đạt kết quả xuất sắc. Ngay sau đó, “Hệ thống tự động hóa chỉ huy C4I” được ứng dụng, vận hành vào công tác lãnh đạo chỉ huy; giúp Thủ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo tác chiến hiệp đồng quân binh chủng (hải, lục, không quân); nâng cao năng lực tác chiến và khả năng chỉ huy của quân đội trong điều kiện mới. Thành công to lớn đó được Đảng ủy, chỉ huy Trung tâm quyết định mô phỏng hóa, hình tượng hóa thành biểu tượng lô-gô, treo trang trọng ở bên phải, phía trước sở chỉ huy. Đây được xem là biểu trưng cho sự thành công, phát triển của đơn vị; trong khi đó, lô-gô còn lại đặt ở bên trái sở chỉ huy là chiếc đồng hồ cát-tượng trưng cho thách thức, lòng quyết tâm chạy đua với thời gian trong nghiên cứu khoa học của cán bộ, nhân viên nơi đây.
Trung tá Phạm Quang Hưng, Phó trưởng phòng Tham mưu hành chính của trung tâm nói vui rằng, anh Hùng như thể "con ngựa bất kham"; có nghĩa, anh ấy không bao giờ và chưa khi nào chịu đầu hàng trước bất cứ nhiệm vụ hay khó khăn gì; mà bằng mọi cách, anh đều phấn đấu để hoàn thành tốt nhất theo khả năng. Anh đã thực hiện và chủ trì hoàn thành xuất sắc hàng chục đề tài khoa học lớn nhỏ, hàng trăm nghiên cứu cải tiến liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin và thông tin quân sự.
Cũng theo anh Hưng, nếu như về đêm anh Hùng cùng với các đồng chí lãnh đạo, chỉ huy đau đáu với nhiệm vụ nghiên cứu khoa học thì ban ngày, vào giờ hành chính, các anh phải lăn lộn với hàng trăm đầu việc, phần việc. Đồng chí giám đốc là người có mặt ở hầu hết các hội đồng khoa học của Bộ Quốc phòng và Nhà nước liên quan đến bảo đảm TTLL. Anh cũng tham dự đầy đủ các hội nghị liên quan đến lĩnh vực TTLL quân sự; hội thảo do nhà cung cấp thiết bị thông tin tổ chức... Ngoài ra, anh còn dành thời gian thực hiện trọng trách hướng dẫn học viên cao học; tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng cán bộ, điều hành, hướng dẫn nghiên cứu khoa học của trung tâm…
Truyền đam mê và khát vọng
Lại trở về câu chuyện vào buổi tối ở phòng làm việc của Thượng tá Tạ Việt Hùng. Sau thời gian hàn huyên, tôi đặt vấn đề được viết về anh, thế nhưng anh khua tay:
- Mình có gì để mà viết! Theo mình, nên viết về anh em nghiên cứu viên ở trung tâm. Họ thật sự là những điển hình, những nhà khoa học trẻ tuổi, xuất sắc, rất đáng được ngợi ca.
- Tôi không viết về "anh". Tôi viết về Giám đốc Trung tâm KTTTCNC. Viết nhân sự kiện kỷ niệm 40 năm Ngày truyền thống đơn vị-Tôi quả quyết.
Ngẫm một lúc, anh Hùng mỉm cười rồi khẽ gật đầu.
- Thôi được! Vậy thì viết thật nhiều về anh em, tập thể và nói ít về mình!
Tôi nhất trí với đề xuất đó và thế là câu chuyện lại tiếp tục…
Thượng tá Tạ Việt Hùng sinh năm 1970, có 20 năm gắn bó với nghiệp nghiên cứu ở Trung tâm KTTTCNC. Anh từng trải qua nhiều cương vị công tác, từ nghiên cứu viên (năm 2002), Trưởng phòng Nghiên cứu (năm 2006), Phó giám đốc (năm 2012) rồi đảm nhận cương vị Giám đốc vào năm 2014. Bởi vậy, niềm đam mê khoa học đã thấm, ngấm vào máu của chàng trai quê Đồng Hỷ, Thái Nguyên. Đúng như nhận xét của Đại tá Lê Anh Tùng, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Trung tâm: “Ở đồng chí giám đốc, tư duy, niềm đam mê và tác phong khoa học bộc lộ rõ trong cuộc sống thường nhật! Dù ở đâu, làm bất cứ việc gì anh ấy cũng gương mẫu, từ những việc nhỏ nhất”.
Giám đốc “làm trước, nói sau”, giám đốc nêu gương công tác nên trong mắt mọi người, anh Hùng có uy tín và sức truyền đam mê, hoài bão, khát vọng cống hiến cho thế hệ kế tiếp. Nhìn lại quá trình phát triển của trung tâm trong những năm gần đây, trước những thành công trong nghiên cứu khoa học, trước mỗi bước trưởng thành ít nhiều đều có dấu ấn và công sức của anh Tạ Việt Hùng. Đặc biệt, trước sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, chính tình cảm, đạo đức, lối sống và lòng nhiệt huyết cống hiến của Giám đốc Hùng đã "giữ chân" nhiều cán bộ giỏi, cán bộ trẻ ở lại với đơn vị, mặc dù nhiều doanh nghiệp viễn thông sẵn sàng mời gọi họ với mức lương cao....
Chính vì biết cách gây dựng đam mê, biết đặt ra yêu cầu cao và đồng hành cùng thế hệ trẻ, anh Hùng và Đảng ủy, Chỉ huy Trung tâm đã "chèo chống", khơi dậy, phát huy tinh thần khoa học của mọi đối tượng trong toàn đơn vị. Trong 5 năm gần đây, đơn vị đã có 36 đề tài, công trình nghiên cứu được hoàn thành đúng kế hoạch, trong đó có 7 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ Quốc phòng; 3 đề tài cấp Tổng cục Kỹ thuật; 26 đề tài, nhiệm vụ cấp cơ sở. Một số đề tài được đánh giá cao như: Nghiên cứu làm chủ công nghệ SDR, nghiên cứu các bộ sinh mã nhảy tần cho bảng mạch vô tuyến điện. Cùng với đó, hoạt động cải tiến kỹ thuật được áp dụng rộng rãi, thiết thực, hiệu quả, có ý nghĩa trong công tác bảo đảm kỹ thuật hệ thống...
Bài và ảnh: TÂN QUANG