Còn cụ Ma Văn Chấn, 96 tuổi, dân tộc Tày ở xóm Thanh Thế, xã Yên Đổ thì tấm tắc khen: "Bác sĩ Mai Sao giỏi lắm, cứu được nhiều người trong xã, trong huyện. Nhiều người đã nhận nó là con, là em, là chị, là mẹ đấy"...

Từ một cô gái Tày với ước mơ trở thành bác sĩ...

Sinh ra và lớn lên ở xã Định Biên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, thuộc vùng ATK-Thủ đô kháng chiến, ngay từ thuở bé, cô gái dân tộc Tày có tên là Hoàng Mai Sao đã có mơ ước trở thành người chiến sĩ với ngôi sao trên mũ và vành lá ngụy trang... Lớn lên một chút, chứng kiến sự ốm đau, bệnh tật của người thân, Mai Sao lại muốn làm người thầy thuốc. Thế rồi, hai ước mơ đó trở thành sự thật khi cô nhập ngũ, được cử đi học tại Trường Trung cấp Quân y 1 rồi trở thành y sĩ, sau đó lại tiếp tục được đào tạo tại Học viện Quân y trở thành bác sĩ.

Thiếu tá Hoàng Mai Sao khám bệnh cho thương binh trên địa bàn xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.   

Được chỉ huy đơn vị phân công làm bác sĩ điều trị tại bệnh xá của Sư đoàn 346, Hoàng Mai Sao đã không quản sớm khuya, tận tình cứu chữa người bệnh là quân nhân trong đơn vị và nhân dân địa phương nơi đóng quân. Cho đến bây giờ, nhiều người sống trên địa bàn xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên vẫn còn nhớ đến việc bác sĩ Hoàng Mai Sao cứu cháu bé Đoàn Hồng Bích vào năm 2011 khi cháu mới 15 ngày tuổi. Lúc đó, mẹ của cháu Hồng Bích là chị Trần Thị Hồng thấy cháu bị ngạt mũi, liền cho cháu ngửi dầu Phật Linh, nhưng sơ ý làm cả lọ dầu chảy vào mũi cháu. Cháu Hồng Bích bị ngạt thở và chịu sức nóng của dầu Phật Linh nên người tím tái, khó thở, hôn mê... Thấy chị Hồng tất tưởi đưa cháu Hồng Bích tới bệnh xá của Sư đoàn 346, Hoàng Mai Sao vừa nghe chị Hồng nói, vừa làm động tác cấp cứu. Do bệnh xá thiếu các thiết bị hỗ trợ hô hấp, Mai Sao đã dùng ngay miệng của mình hút các chất đờm dãi từ bệnh nhân, sau đó hà hơi, thổi ngạt... Cháu Hồng Bích hồng hào trở lại. Tiếp sau đó, nhờ các biện pháp nghiệp vụ y tế mà bác sĩ Mai Sao thực hiện, cháu Hồng Bích đã được cứu sống.

Đến nay, cháu Đoàn Hồng Bích đã được 5 tuổi, rất khỏe mạnh và hiếu động, hay hát, hay cười, đang học Lớp mẫu giáo lớn, Trường Mầm non thị trấn Đu, huyện Phú Lương. Đoàn Hồng Bích nhận bác sĩ Hoàng Mai Sao làm người mẹ thứ hai và ngày cuối tuần nào cũng làm nũng mẹ Mai Sao.

Ngoài cháu Đoàn Hồng Bích, trên địa bàn huyện Phú Lương có hàng chục cháu gọi bác sĩ Hoàng Mai Sao là mẹ vì đã được mẹ Mai Sao cứu sống. Cũng có hàng chục người khác nhận bác sĩ Hoàng Mai Sao làm em, làm chị, làm con vì đã tận tình cứu chữa họ trong lúc gian nguy. Hoàng Mai Sao nói với tôi rằng, đó là niềm vui lớn nhất của các thầy thuốc khi đã làm tròn trách nhiệm trước những bệnh nhân và người thân của họ.

Ông Phạm Danh Tuyên-thương binh hạng 4/4 ở xã Yên Đổ, một trong số những người nhận Mai Sao là con-cho tôi biết, Mai Sao đã giúp ông rất nhiều trong việc tư vấn cách phòng, chữa bệnh, đặc biệt là việc ăn uống. Nhờ vậy mà vết thương cũ của ông không tái phát, sức khỏe ổn định.

Tuy nhiên, Mai Sao cũng rơi nước mắt khi kể về những bệnh nhân mình gặp mà không thể can thiệp được, bởi trang thiết bị của bệnh xá không thể chẩn đoán được, hoặc chẩn đoán không chính xác. “Lúc đó em chỉ biết rằng phải nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến bệnh viện tuyến trên thôi...”-Mai Sao bộc bạch.

Đến một Tiểu đoàn trưởng quân y đầy quyết đoán

Tháng 10-2013, Hoàng Mai Sao giữ chức Phó tiểu đoàn trưởng và đến năm 2014 được bổ nhiệm là Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Quân y 24 của Sư đoàn 346. Cho đến thời điểm này, Hoàng Mai Sao là nữ Tiểu đoàn trưởng đầu tiên và duy nhất của Quân khu 1. Mặc dù chưa được đào tạo cơ bản về chỉ huy, trong khi đơn vị làm nhiệm vụ chuyên môn, đa số có tuổi đời cao, đơn vị chưa được đầu tư xây dựng cơ bản, trang thiết bị khám, chữa bệnh lạc hậu, trình độ chuyên môn của y sĩ, bác sĩ không đồng đều, nhưng bằng tình yêu nghề và thái độ chân thành, Hoàng Mai Sao được anh chị em đồng nghiệp mến phục, cấp trên tin tưởng.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Hoàng Mai Sao luôn phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chỉ huy tiểu đoàn thống nhất các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ huy đơn vị; đồng thời coi việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị là trung tâm, bố trí, sắp xếp các bộ phận hợp lý, đúng chức năng chuyên môn và hỗ trợ nhau trong công tác, quan tâm cải thiện điều kiện làm việc, xây dựng cảnh quan, môi trường, vừa giúp cán bộ, y sĩ, bác sĩ, nhân viên yên tâm, gắn bó xây dựng đơn vị, vừa giúp bệnh nhân có được tâm lý tốt khi nằm điều trị tại đây. Trong năm 2015 và 6 tháng đầu năm 2016, Tiểu đoàn Quân y 24 đã tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho gần 2.000 lượt cán bộ, chiến sĩ trong Sư đoàn 346; khám phúc tra sức khỏe cho hơn 2.000 tân binh; khám sàng lọc cho lực lượng dự bị động viên được 1.207 lượt người. Bản thân Thiếu tá Hoàng Mai Sao đã cùng với đồng nghiệp xử trí 38 ca phẫu thuật chuyên sâu, 5 ca nối gân thành công, khám cấp cứu, điều trị cho 2.994 lượt nhân dân và 2.396 lượt học sinh trên địa bàn đóng quân, không để sai sót trong chẩn đoán và điều trị.

Y sĩ Nguyễn Thị Kết, dân tộc Mường, Trạm trưởng Trạm y tế xã Yên Đổ (huyện Phú Lương) thổ lộ: Do đặc thù trạm y tế xã chưa có bác sĩ, nên các nhân viên y tế ở đây thường xuyên phải nhờ đến Tiểu đoàn Quân y 24 trên địa bàn, nhất là bác sĩ Hoàng Mai Sao trong việc tư vấn điều trị bệnh. Mấy năm gần đây, năm nào cũng vậy, cứ gần đến ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7), Tiểu đoàn Quân y 24 lại phối hợp với trạm y tế xã tổ chức khám, chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí cho các đối tượng chính sách trên địa bàn. Các thầy thuốc của Tiểu đoàn Quân y 24 đã giúp đỡ địa phương rất nhiều trong việc phòng, chống dịch bệnh.

Ngoài chỉ đạo và duy trì công tác chuyên môn, bản thân Hoàng Mai Sao còn tích cực, chủ động nghiên cứu khoa học và đã hoàn thành Đề tài “Nghiên cứu về kết quả điều trị đau dây thần kinh hông to bằng y học cổ truyền tại Bệnh xá Sư đoàn 346”. Đề tài này đã được Hội đồng khoa học Bệnh viện Quân y 91 (Quân khu 1) đánh giá cao.

Không chỉ giỏi về chuyên môn, trên cương vị là cán bộ quản lý, chỉ huy đơn vị, Mai Sao luôn đề cao dân chủ, xây dựng mối đoàn kết, thống nhất trong đơn vị, tích cực chỉ đạo đơn vị bảo đảm tốt công tác tăng gia chăn nuôi, thường xuyên duy trì 45-55 đầu lợn, trong đó có khoảng 10 con lợn nái; từ  700-1.000 con gia cầm. Đối với các đồng chí có hoàn cảnh khó khăn, Mai Sao chủ động bàn bạc với các cấp ủy, chỉ huy nắm chắc tình hình tư tưởng của cán bộ, nhân viên, thường xuyên quan tâm, chia sẻ, động viên, tạo điều kiện để các đồng chí đó yên tâm công tác, vượt qua khó khăn, gắn bó với đơn vị. Từ việc quan tâm giải quyết thấu tình đạt lý mọi vướng mắc, nảy sinh trong đơn vị, những năm qua, tập thể Tiểu đoàn 24 luôn đoàn kết thống nhất, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cán bộ, chiến sĩ luôn tin tưởng vào cấp ủy, chỉ huy, yên tâm gắn bó, xây dựng đơn vị. Đến nay, đơn vị không có trường hợp nào vi phạm kỷ luật phải xử lý, chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện. Tiểu đoàn Quân y 24 của Sư đoàn 346 do Hoàng Mai Sao chỉ huy nhiều năm được cấp trên khen thưởng. Riêng bác sĩ Hoàng Mai Sao 3 năm liên tiếp (2012, 2013, 2014) được bình bầu danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, năm 2015 được bình chọn là một trong những điển hình tiên tiến của Quân khu 1 tham dự Đại hội Thi đua Quyết thắng toàn quân.

Khi được hỏi về bí quyết dẫn đến thành công trong quản lý, chỉ huy và hoạt động chuyên môn, Hoàng Mai Sao thổ lộ: “Em rất vinh dự là con của quê hương Định Hóa-Thủ đô kháng chiến giữa núi rừng Việt Bắc. Khi được bổ nhiệm giữ chức vụ Tiểu đoàn trưởng, em vừa mừng, vừa lo. Mừng vì mình đã khẳng định được vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ huy. Lo vì mình dù sao vẫn là “phái yếu”, kinh nghiệm về lĩnh vực quản lý, chỉ huy chưa nhiều. Bên cạnh đó còn là trách nhiệm đối với gia đình, làm sao để vừa hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ huy đơn vị, vừa hoàn thành trách nhiệm của người phụ nữ trong gia đình. Từ đó, em sắp xếp thời gian hợp lý để cố gắng vẹn toàn cả việc nhà và việc của đơn vị”.

Tôi đã gặp Hoàng Mai Sao khi cô tham dự Đại hội Thi đua Quyết thắng toàn quân với nét mặt rạng ngời của người nữ Tiểu đoàn trưởng trong bộ lễ phục trang trọng. Tôi cũng gặp Hoàng Mai Sao khi cô chủ trì cuộc giao ban tuần tại Tiểu đoàn Quân y 24 với bộ quân phục hè thường dùng và nét mặt nghiêm nghị, động viên, nhắc nhở, phê bình cán bộ cấp dưới. Tôi cũng đã thấy Hoàng Mai Sao trong bộ trang phục trắng của ngành y với nét mặt đăm chiêu khi chẩn đoán bệnh và nở nụ cười thân thiện với bệnh nhân. Ba sắc thái đó đã khắc họa một nữ Tiểu đoàn trưởng Quân y rất khác biệt, nhưng vẫn mang đậm nét đôn hậu của cô gái Tày giữa núi rừng Việt Bắc.

Bài và ảnh: ĐỖ PHÚ THỌ