QĐND - Báo chí quân đội là một bộ phận quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam. Kế thừa, phát huy truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam trong 90 năm qua, báo chí quân đội đã có những đóng góp to lớn trên mặt trận chính trị, tư tưởng-văn hóa, góp phần động viên, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với sự ra đời của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân và Ban Công tác chính trị (22-12-1944), tờ báo mang tên Tiếng súng reo viết tay đã xuất hiện. Do điều kiện lịch sử, Báo Tiếng súng reo tuy không được in ấn, xuất bản chính thức, nhưng sự có mặt kịp thời của tờ báo đã góp phần tuyên truyền, giáo dục, huấn luyện bộ đội, tạo tiền đề cho sự ra đời các tờ báo của LLVT cách mạng sau này, đó là các Báo: Quân Giải phóng, Chiến thắng, Vệ Quốc quân, Quân du kích. Ngày 20-10-1950, tại thôn Khau Diều, xã Định Biên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, Báo Vệ Quốc quân và Báo Quân du kích sáp nhập thành Báo Quân đội nhân dân. Đây là dấu mốc quan trọng trong lịch sử báo chí quân đội, đồng thời khẳng định chủ trương đúng đắn, sáng suốt của Đảng, Bác Hồ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Tổng cục Chính trị trong việc xây dựng, sử dụng và phát huy vai trò của báo chí như là một công cụ đắc lực để góp phần xây dựng yếu tố chính trị, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân.

Cùng với Báo Quân đội nhân dân, ngày 16-3-1959, Phát thanh Quân đội nhân dân đã phát sóng chương trình đầu tiên trên làn sóng phát thanh quốc gia; đầu năm 1972, các chương trình quân sự-quốc phòng được phát trên Truyền hình Việt Nam; ngày 20-9-1975, Truyền hình Quân đội nhân dân được thành lập và ngày 19-5-2013, Truyền hình Quốc phòng Việt Nam được phát sóng, đi vào hoạt động. Đây là sự phát triển của báo nói, báo hình quân đội trên sóng quốc gia, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào việc định hướng tư tưởng, cổ vũ toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp kháng chiến giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Có thể khẳng định rằng, dù không trực tiếp cầm súng chiến đấu, nhưng bằng ngòi bút sắc bén và thông qua những tác phẩm báo chí của mình, đội ngũ nhà báo-chiến sĩ đã góp phần to lớn vào việc xây dựng nhân tố chính trị tinh thần, tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho toàn quân ta vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, làm nên những thắng lợi vẻ vang, tô thắm truyền thống vinh quang của báo chí cách mạng Việt Nam.

Ảnh minh họa/ QĐND

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cùng với sự lớn mạnh của quân đội, báo chí quân đội không ngừng phát triển cả về quy mô, tổ chức, lực lượng, loại hình và có ảnh hưởng ngày càng sâu rộng trong đời sống xã hội. Đến nay, trong quân đội có 58 cơ quan báo chí được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép hoạt động, bao gồm đủ các loại hình: Báo in, báo nói (phát thanh), báo hình (truyền hình) và báo điện tử. Tổ chức Hội Nhà báo trong quân đội gồm có 2 liên chi hội trực thuộc Hội Nhà báo Việt Nam và 21 chi hội trực thuộc Hội Nhà báo các tỉnh, thành phố. Đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên công tác tại các cơ quan báo chí quân đội hầu hết có trình độ đại học trở lên, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ.

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và sự chỉ đạo về nghiệp vụ của các cơ quan chức năng Trung ương, báo chí quân đội đã bám sát tôn chỉ, mục đích, tuyên truyền có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, công tác quân sự-quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Báo chí Quân đội đã thể hiện vai trò là lực lượng nòng cốt, tin cậy của báo chí cách mạng Việt Nam trong việc thông tin, tuyên truyền toàn diện về chính trị, quốc phòng, quân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, đối ngoại; là diễn đàn của cán bộ, chiến sĩ toàn quân và các tầng lớp nhân dân Việt Nam. Cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền Phong trào Thi đua Quyết thắng, phát hiện, biểu dương, cổ vũ những điển hình tiên tiến, những cách làm hay, kinh nghiệm tốt, báo chí quân đội còn tiên phong, xung kích đi đầu trong việc tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, phản động, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; tuyên truyền sâu rộng về công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước; góp phần định hướng thông tin, dư luận xã hội, xây dựng niềm tin của nhân dân vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, tạo sự đồng thuận trong xã hội và đáp ứng tốt nhu cầu hưởng thụ thông tin của bộ đội và nhân dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nổi bật đáng ghi nhận, công tác thông tin tuyên truyền của báo chí quân đội thời gian qua còn có những hạn chế, như: Hình thức thông tin, tuyên truyền có lúc chưa thật phong phú, sinh động; nội dung tuyên truyền có lúc còn khô khan, chưa thật hấp dẫn công chúng; việc phối hợp giữa cơ quan báo chí quân đội với các cơ quan chức năng chỉ đạo, quản lý báo chí trong việc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch và trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm có lúc chưa chặt chẽ. Ngoài ra, một số ít cơ quan báo chí chưa chú trọng đổi mới nội dung, hình thức thể hiện, chưa quan tâm sát sao đến các hoạt động xã hội hóa báo chí để góp phần gắn kết chặt chẽ hơn giữa báo chí và công chúng. Một số ít chi hội báo chí trong quân đội hoạt động chưa thật sự hiệu quả.

Trong những năm tới, dự báo tình hình quốc tế, khu vực sẽ tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Đất nước ta đang trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, có cả thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen; công cuộc đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc đang đặt ra nhiều vấn đề mới phức tạp hơn. Các thế lực thù địch vẫn tìm mọi cách để phá hoại sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta, trong đó có âm mưu nguy hiểm là “phi chính trị hóa” quân đội.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền trong thời gian tới, báo chí quân đội cần chú trọng thực hiện một số vấn đề sau:

Một là: Tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị 22/CT-TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) “Về công tác tư tưởng, lý luận, báo chí trước yêu cầu mới”, Thông báo Kết luận số 41-TB/TW của Bộ Chính trị (khóa X) “Về một số biện pháp tăng cường lãnh đạo và quản lý báo chí”; Luật Báo chí; Chỉ thị 47 của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Thường vụ Quân ủy Trung ương) “Về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan báo chí quân đội trong tình hình mới”; Quy chế quản lý báo chí trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Các cơ quan báo chí quân đội cần tiếp tục quán triệt, thấm nhuần sâu sắc quan điểm: Báo chí ở cấp nào phải chịu sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của Đảng ủy và sự quản lý, điều hành của người chỉ huy, chính ủy và cơ quan chính trị cấp đó; thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, chấp hành nghiêm nghị quyết, chỉ thị của Đảng, những quy định của Chính phủ, sự chỉ đạo định hướng tuyên truyền của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam.

Hai là: Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ chính, các cơ quan báo chí quân đội cần chú trọng nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả tuyên truyền về hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; thông tin phải chủ động, kịp thời, chính thống và thực hiện tốt định hướng dư luận xã hội; kiên quyết không chạy theo xu hướng “thương mại hóa”; đồng thời đổi mới về hình thức và nội dung thể hiện các ấn phẩm báo chí, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu thông tin của bộ đội và nhân dân trong xã hội thông tin bùng nổ.

Ba là: Tiếp tục làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, lập trường cách mạng, trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí quân đội. Kết hợp chặt chẽ giữa việc cử đi thực tế, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn ở các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội, với việc động viên, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để những người làm báo quân đội tích cực, tự giác học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao trong tình hình mới.

Bốn là: Thường xuyên chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong các cơ quan báo chí trong sạch vững mạnh, là hạt nhân chính trị trong việc lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan thực hiện nhiệm vụ thông tin tuyên truyền bảo đảm đúng định hướng chính trị; xây dựng mỗi cơ quan báo chí là một “điểm sáng văn hóa”; rèn luyện cán bộ, phóng viên, biên tập viên thể hiện tốt vai trò, phong cách nhà báo-chiến sĩ. Quan tâm hơn nữa đến việc duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của các liên chi hội, chi hội nhà báo trong quân đội để góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội viên.

Năm là: Trên cơ sở Đề án “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổ chức rà soát, điều chỉnh các cơ quan báo chí quân đội bảo đảm tính cơ bản, hệ thống với số lượng hợp lý, chất lượng cao, phù hợp với tính chất đặc thù của quân đội và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền về sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Cùng với việc triển khai, tổ chức thực hiện hiệu quả Đề án “Hiện đại hóa các cơ quan báo chí quân đội giai đoạn 2014-2018” đã được Bộ Quốc phòng phê duyệt, tăng cường đầu tư, hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật làm báo cho các cơ quan báo chí trong quân đội; tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho các cơ quan báo chí và đội ngũ nhà báo quân đội hoạt động hiệu quả, tích cực đóng góp, cống hiến nhiều hơn nữa vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thực hiện đồng bộ, kiên trì các vấn đề nêu trên, cùng với phát huy tinh thần tự chủ, năng động, sáng tạo của các cơ quan báo chí quân đội, nhất là phát huy phẩm chất, vai trò của đội ngũ nhà báo-chiến sĩ đã được thử thách, tôi luyện trong mấy chục năm qua, báo chí quân đội sẽ phát triển theo hướng cách mạng, chuyên nghiệp, hiện đại và không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về mọi mặt, xứng đáng là đội quân chủ lực hùng hậu, tinh nhuệ của báo chí cách mạng Việt Nam.

Trung tướng NGUYỄN TRỌNG NGHĨA

Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam