QĐND Online – Đề cập đến sự phát triển, trưởng thành cũng như những đóng góp của báo chí cách mạng Việt Nam trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, không thể không nói đến một tờ báo chiến sĩ xung kích, luôn theo sát, bám sát chiến trường. Đó là Báo Quân đội nhân dân...
Do thực tiễn cách mạng đòi hỏi, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã quyết định sáp nhập tờ Vệ quốc quân và Quân du kích thành một tờ báo và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên là Báo Quân đội nhân dân. Báo ra số đầu tiên ngày 20-10-1950 tại thôn Khau Diều, xã Định Biên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Ngay trong số báo đầu tiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn những người làm Báo Quân đội nhân dân: "Nói những điều thật thiết thực, đúng đường lối chính trị, ít tếu, viết ngắn, giản dị, vẽ dễ hiểu, trình bày rõ ràng, ít tiếp sang trang khác".
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, cùng với Báo Quân đội nhân dân tại hậu phương (Tòa soạn đóng tại ATK Định Hóa), còn có Tòa soạn báo Quân đội nhân dân tổ chức xuất bản và phát hành báo ngay tại mặt trận Điện Biên Phủ. Tòa soạn tiền phương tuy chỉ có 5 cán bộ, phóng viên, nhưng từ cuối tháng 12-1953 đến giữa tháng 5-1954, Tòa soạn đã làm được 33 số báo, góp phần cổ vũ, động viên tinh thần chiến đấu của bộ đội ở chiến trường, góp phần vào Chiến thắng “Lừng lẫy Điện Biên, chấn động địa cầu”.
 |
| Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp, một trong số phóng viên của báo Quân đội nhân dân tham gia tác nghiệp tại Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Hoàng Hà. |
Theo một số nhà nghiên cứu, việc Báo Quân đội nhân dân tiền phương xuất bản tại mặt trận Điện Biên Phủ là một hiện tượng đặc biệt, hiếm có trong lịch sử xây dựng và phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam trong 90 năm qua. Các nhà báo làm việc tại Tòa soạn Báo Quân đội nhân dân tiền phương xứng đáng được ghi nhận như là những nhà báo chiến trường nổi tiếng không chỉ của Việt Nam, mà của thế giới lúc bấy giờ.
Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp, một trong số phóng viên của báo Quân đội nhân dân tham gia tác nghiệp tại Chiến dịch Điện Biên Phủ đã chia sẻ kinh nghiệm tác nghiệp chiến trường, đó là phóng viên phải biết chọn nơi cần đến, nên đến; càng tiếp cận được nhiều đơn vị, chiến sĩ càng tốt; phần lớn thời gian là cơ động trên chiến trường, sống trong hầm hào với bộ đội; viết cho nhanh gọn, súc tích; làm sao không mất liên lạc với tòa soạn là điều cốt tử...
Phát huy tinh thần làm báo tại mặt trận Điện Biên Phủ, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, các phóng viên báo Quân đội nhân dân tiếp tục xông pha ra chiến trường để tìm hiểu cuộc sống, chiến đấu của bộ đội, kịp thời ghi nhận và phản ánh trên mặt báo. Từ ngày 19-5-1965, báo Quân đội nhân dân đã phát hành hằng ngày nhằm đáp ứng thông tin cập nhật trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Suốt những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, báo Quân đội nhân dân thực sự là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với cán bộ, chiến sĩ trên mặt trận và nhân dân cả nước, góp phần tích cực vào việc giáo dục chủ nghĩa anh hùng cách mạng, xây đắp niềm tin và ý chí dám đánh, biết đánh, quyết đánh và quyết thắng kẻ thù xâm lược. Những điển hình lớn do báo Quân đội nhân dân tuyên truyền như Tiểu đội anh hùng Bùi Ngọc Đủ với tiêu đề: “Dũng sĩ một thắng hai mươi”. Vào thời điểm sau năm 1965, Mỹ đổ quân ồ ạt vào miền Nam với trang bị cực kỳ tối tân khiến tâm trạng chiến sĩ không tránh khỏi băn khoăn. Với tinh thần chỉ đạo của Quân ủy Trung ương “Nắm thắt lưng địch mà đánh”, việc nêu tấm gương Tiểu đội Bùi Ngọc Đủ 1 thắng 20, đã làm nức lòng và ý chí quyết tâm chiến đấu của bộ đội.
Hàng loạt những tấm gương điển hình chiến đấu do báo Quân đội nhân dân nêu thời kỳ đó như “Một viên đạn một quân thù”, viết về Huỳnh Văn Đảnh; “Đại đội trưởng chặn đầu, đại đội trưởng khóa đuôi” viết về anh hùng Trần Dưỡng. Đặc biệt cùng vào thời điểm Mỹ đổ quân ồ ạt vào miền Nam và tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại tàn bạo ra miền Bắc, phóng viên báo Quân đội nhân dân đã có mặt tại trận địa pháo cao xạ ở phía Tây Quảng Bình, chứng kiến tấm gương chiến đấu hy sinh vô cùng oanh liệt của Chính trị viên Đại đội 3 pháo cao xạ Nguyễn Viết Xuân và viết tấm gương điển hình lớn “Nhằm thẳng quân thù mà bắn”. Tấm gương của Nguyễn Viết Xuân đã được toàn quân học tập và trở thành ý chí và khẩu lệnh chiến đấu của toàn thể bộ đội phòng không, không quân trong suốt cuộc chiến tranh chống Mỹ, cứu nước.
 |
| Các phóng viên chiến trường của Báo Quân đội nhân dân (từ trái sang): Nguyễn Đức Toại, Nguyễn Ngọc Nhu, Lê Đình Dư tại Vĩnh Linh (Quảng Trị). Ảnh tư liệu. |
Lê Mã Lương-một thanh niên Hà Nội, vừa tốt nghiệp lớp 10 đã nằng nặc xung phong đi bộ đội, với câu nói nổi tiếng “Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù”, khi xuất hiện trên báo Quân đội nhân dân đã tạo nên sức cổ vũ và lay động ý chí, tâm hồn và nguyện vọng của thế hệ trẻ thanh niên toàn miền Bắc xã hội chủ nghĩa thời điểm bấy giờ, nô nức xung phong ra mặt trận.
Tháng 4 vừa qua, trong buổi tọa đàm báo chí “Báo chí về đề tài chiến tranh” được tổ chức tại Hà Nội, Anh hùng LLVT nhân dân Lê Mã Lương đã chia sẻ những lời gan ruột về các nhà báo chiến trường của báo Quân đội nhân dân-những người đã cùng ông chung một chiến hào giữa đạn bom khốc liệt: “Với vũ khí là máy ảnh, cây bút và quyển sổ, các phóng viên chiến trường của báo Quân đội nhân dân đã kề vai sát cánh với bộ đội. Họ thực sự là những chiến sĩ xung kích, không quản hiểm nguy, xông xáo trên khắp các mặt trận”.
Luôn có mặt tại các trận địa trên tuyến lửa Khu 4, các chiến trường Vĩnh Linh, Quảng Trị, Đường 9-Nam Lào, Tây Nguyên cho đến Đông Nam Bộ, Sài Gòn… các phóng viên báo Quân đội nhân dân đã bám sát cuộc sống, chiến đấu của quân, dân miền Nam trên các chiến trường, góp chung chiến công cho ngày toàn thắng. Có 9 phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã hy sinh anh dũng, trong đó có nhà báo, Liệt sĩ Lê Đình Dư vừa được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
HOÀNG HÀ
Bài 4: Kháng chiến chống Mỹ: 2 bộ phận báo chí, một mục tiêu chung
Bài 3: Nhiều tờ báo cách mạng tiêu biểu ra đời trong kháng chiến chống Pháp
Bài 2: Hơn 270 báo, tạp chí hoạt động trước Cách mạng Tháng 8
Bài 1: Người sáng lập - Người thầy - Nhà báo vĩ đại của báo chí cách mạng Việt Nam