QĐND Online – Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), ở nước ta có hai bộ phận báo chí: Báo chí cách mạng ở miền Bắc và Báo chí cách mạng ở miền Nam. Hai bộ phận báo chí cùng được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng và cùng hướng đến một mục tiêu chung là giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước...

Thời kỳ này, báo chí cách mạng ở miền Bắc được phát triển trong điều kiện của chế độ dân chủ nhân dân, còn bộ phận báo chí cách mạng ở miền Nam phát triển trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn của chiến tranh và sự khủng bố, đàn áp của Mỹ-ngụy.

Trước Đại hội lần thứ III của Hội Nhà báo Việt Nam (1962), riêng miền Bắc đã có 1.500 nhà báo làm việc trong khoảng 120 cơ quan báo chí. Báo chí thời kỳ này thực sự trở thành động lực to lớn, tạo dựng và cổ vũ những phong trào thi đua, những cuộc vận động rầm rộ trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện các nhiệm vụ chính trị như: Sóng Duyên Hải, Gió Đại Phong, Cờ Ba Nhất, Thanh niên ba sẵn sàng, Phụ nữ ba đảm đang...Những tấm gương điển hình trong lao động, chiến đấu được báo chí tuyên truyền, khái quát thành những biểu tượng có sức động viên, cổ vũ mạnh mẽ.

Cuộc hội ngộ giữa phóng viên chiến trường Đoàn Công Tính và cựu chiến binh là nhân vật xuất hiện trong bức ảnh ông chụp tại chiến trường Quảng Trị trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ảnh: Hoàng Hà.

Khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, báo chí Việt Nam hướng mọi hoạt động vào nhiệm vụ góp phần cổ vũ toàn dân đánh thắng giặc Mỹ xâm lược; đồng thời đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp và xây dựng cơ sở đầu tiên của công nghiệp.

Chính trong những năm chiến tranh phá hoại của Mỹ, vô tuyến truyền hình Việt Nam bắt đầu xuất hiện. Mặc dù thời gian đầu còn nhiều thiếu thốn, song Truyền hình Việt Nam vẫn ra đời và phát triển, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam. Trong khi đó, Đài Tiếng nói Việt Nam cũng phát triển không ngừng. Ngoài hệ thống tiếp sóng, các đài phát thanh ở nhiều thị xã và thành phố cũng được xây dựng, góp phần hình thành nên mạng lưới thông tin rộng rãi đối với công chúng cả nước.

Ở vùng giải phóng miền Nam, trong điều kiện vô cùng gian khổ và thiếu thốn, một số tờ báo và tạp chí đã xuất hiện và hoạt động có hiệu quả. Để hỗ trợ phong trào đấu tranh của nhân dân tại các đô thị miền Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng đã cử một số nhà báo, nhà văn từ vùng căn cứ hoặc từ miền Bắc vào các thành phố, phối hợp với các đồng nghiệp tại chỗ, tạo nên cuộc đấu tranh trên mặt trận báo chí và dư luận ở Sài Gòn.

Giai đoạn này, Trung ương Cục xuất bản tạp chí Tiền phong để giáo dục cán bộ, đảng viên; Mặt trận giải phóng miền Nam xuất bản báo Giải phóng làm cơ quan tuyên truyền, cổ động; Hội văn nghệ giải phóng miền Nam xuất bản báo Văn nghệ giải phóng. Ngoài ra, nhiều đảng bộ tỉnh đã xuất bản báo của mình, như Quảng Trị có các tờ Phấn đấu, Cứu nước; Thừa Thiên-Huế có các tờ: Giải phóng, Cờ giải phóng...

Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, báo chí cách mạng Việt Nam một mặt gây cho Mỹ- ngụy nhiều lúng túng trên mặt trận truyền thông; mặt khác, nhiều nhà báo cách mạng đã bám sát chiến trường, có mặt tại nhiều trận địa, trực tiếp tham gia nhiều trận đánh ác liệt để phản ánh kịp thời, sinh động cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc ta, góp phần xứng đáng vào chiến thắng chung của cả dân tộc trong ngày 30-4-1975 lịch sử.

HOÀNG HÀ

Bài 3: Nhiều tờ báo cách mạng tiêu biểu ra đời trong kháng chiến chống Pháp

Bài 2: Hơn 270 báo, tạp chí hoạt động trước Cách mạng Tháng 8

Bài 1: Người sáng lập - Người thầy - Nhà báo vĩ đại của báo chí cách mạng Việt Nam