QĐND - Dẫu đã 70 năm trôi qua, nhưng trong ký ức của Đại tá Nguyễn Bội Giong-nguyên Chuyên viên cao cấp trong Ban tổng kết chiến tranh của Bộ Tổng tham mưu, cảm xúc về ngày thu lịch sử khi được lắng nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa tại Quảng trường Ba Đình mãi còn tươi rói, vẹn nguyên. Ở tuổi 90 mà giọng nói của bậc lão thành cách mạng này vẫn rành rẽ, hào sảng. Ông nhớ lại:

- Ngay từ nửa đêm và rạng sáng 2-9-1945, cả Hà Nội đã rực rỡ cờ hoa, hàng chục vạn người xuống đường, xếp thành hàng dài hân hoan tiến về phía Quảng trường Ba Đình. Hòa vào dòng người, Đội Tự vệ chiến đấu của chúng tôi gồm 21 người cùng tiến về Quảng trường. Để chuẩn bị cho giờ phút thiêng liêng này, anh em chúng tôi tự sắm sửa quần áo, nai nịt giống nhau trông rất nghiêm chỉnh. Trên đường tới Quảng trường, nghe nhân dân hô vang “Ủng hộ Việt Minh!”, “Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn năm!”, “Hoan hô giải phóng quân” làm chúng tôi cũng thấy sung sướng, lâng lâng...

Đại tá Nguyễn Bội Giong

Giữa Quảng trường Ba Đình lộng gió, lễ đài đã được dựng lên từ hôm trước, các Đội Tự vệ chiến đấu cùng những đơn vị Quân Giải phóng đội mũ ca nô, quân phục nghiêm trang, hàng tiếp hàng thẳng tắp trước lễ đài. Đúng 14 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh giản dị trong bộ quần áo ka-ki tiến ra lễ đài, thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong giờ phút lịch sử trọng đại ấy, cả biển người im phăng phắc, vô cùng xúc động lắng nghe từng câu, từng chữ của Người.

Kể cho chúng tôi nghe về giây phút hạnh phúc nhất của cuộc đời, khi được làm công dân của một nước độc lập, được làm người tự do, Đại tá Nguyễn Bội Giong tự hào: Được dự Tết Độc lập khi tuổi mới đôi mươi, được sống trong những ngày đầu độc lập của đất nước, niềm vui trong tôi thật không thể diễn tả thành lời. Thời điểm nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tôi đã không sao kìm nén được cảm xúc, nước mắt rưng rưng. Nhất là khi hàng vạn cánh tay dứt khoát giơ lên biểu hiện quyết tâm ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh, ủng hộ Việt Minh, ủng hộ cách mạng. 

Chia tay bậc lão thành cách mạng, tôi nhớ như in lời tâm sự của ông: “Chứng kiến giờ phút lịch sử thiêng liêng ấy, rồi cùng dân tộc tiếp tục đi qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, để giành lấy hòa bình, thống nhất cho Tổ quốc, giờ đây chứng kiến sự vươn lên của đất nước anh hùng, tôi càng trân trọng giá trị của độc lập, tự do mà Cách mạng Tháng Tám mùa thu năm 1945 mang lại”.

VŨ DUNG (ghi theo lời kể của Đại tá Nguyễn Bội Giong)