Quân, dân Khu 4 giữ vững huyết mạch giao thông

Thiếu tướng Nguyễn Tân Cương.

Phóng viên (PV):  Thưa đồng chí, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, quân và dân Quân khu 4 đã thực hiện nhiệm vụ bảo đảm giao thông, cung cấp, chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Tân Cương: Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, địa bàn Quân khu 4 (còn gọi là Khu 4) luôn là vùng đất giữ vị trí chiến lược quan trọng, bởi nơi đây hội tụ đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa để tổ chức nhân dân kháng chiến. Những năm kháng chiến chống Mỹ, Quân khu 4 là cầu nối giữa miền Bắc xã hội chủ nghĩa và tiền tuyến lớn miền Nam, vừa là tuyến đầu của miền Bắc, vừa là hậu phương trực tiếp của miền Nam, nơi khởi nguồn tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Bao nhiêu nhân lực, vật lực chi viện cho chiến trường đều phải vận chuyển qua địa bàn Quân khu 4. Vì vậy, Quân khu 4 là nơi địch tập trung đánh phá ác liệt nhất, được mệnh danh là vùng “đất lửa”. Thế nhưng, bằng những nỗ lực phi thường của quân và dân Quân khu 4 đã phá được thế độc tuyến, đơn luồng; bảo đảm tốt nhiệm vụ giao thông vận tải. Năm 1972, mặc dù địch đánh phá, ngăn chặn và phong tỏa ác liệt hơn các năm trước, nhưng lực lượng bảo đảm giao thông vận tải trên địa bàn vẫn vượt qua mọi hy sinh, gian khổ, cùng với hậu phương lớn miền Bắc vận chuyển vào chiến trường 274.495 tấn hàng hóa. Tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển trong 8 năm chống chiến tranh phá hoại trên tuyến vận tải quân sự từ miền Bắc qua Quân khu 4 chuyển giao cho Đoàn 559 là gần 7 triệu tấn.

Trên mặt trận bảo đảm giao thông gian khổ và oanh liệt của quân, dân Quân khu 4 đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân mà chiến công của họ đã đi vào lịch sử. Đó là 10 cô gái thanh niên xung phong ở Ngã ba Đồng Lộc; là Trung đội nữ pháo binh Ngư Thủy (Lệ Thủy, Quảng Bình); là tự vệ Lâm trường Hương Khê (Hà Tĩnh); là dũng sĩ phá bom Vương Đình Nhỏ; là Tổ trưởng lái máy húc Uông Xuân Lý… Chiến công trên mặt trận bảo đảm giao thông vận tải của quân và dân trên tuyến lửa Quân khu 4 đã góp phần to lớn cùng cả nước đánh bại hoàn toàn cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Khẩu đội 1, Đại đội 104, Trung đoàn Phòng không 210 đã chiến đấu 147 ngày đêm bảo vệ giao thông ngã ba Đồng Lộc (1965). Ảnh: Tư liệu

PV: Vậy nhân tố quyết định để quân và dân Quân khu 4 làm tròn trọng trách giữ vững huyết mạch giao thông vận tải qua miền “đất lửa”?

Thiếu tướng Nguyễn Tân Cương: Đã có nhiều công trình nghiên cứu, tổng kết về vấn đề này, nhưng theo tôi thắng lợi trên mặt trận bảo đảm giao thông vận tải nói chung và trên địa bàn Quân khu 4 nói riêng, bắt nguồn từ một số nguyên nhân. Thứ nhất là truyền thống dân tộc, quê hương. Trong quá trình dựng nước và giữ nước, nhân dân các tỉnh thuộc Quân khu 4 sống trong điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt đã tôi luyện con người nơi đây luôn có bản lĩnh kiên cường, vững vàng trước mọi gian lao, thử thách. Chính vì vậy, trên vùng đất này luôn sản sinh ra những anh hùng, hào kiệt, tướng lĩnh tài ba đức độ, nhiều người con ưu tú của dân tộc và quê hương.

Nguyên nhân thứ hai là có sự lãnh đạo tập trung và thống nhất từ trên xuống dưới. Nhận thức rõ điều này, từ rất sớm, Trung ương Đảng, Chính phủ cũng như Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng đã có những chủ trương đúng đắn, kịp thời bảo đảm mạch máu giao thông trên vùng tuyến lửa Quân khu 4. Tháng 12-1965, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 12 chỉ rõ: “Vấn đề mấu chốt là phải bảo đảm giao thông vận tải thông suốt trên những chặng đường chiến lược quan trọng. Toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta phải khắc phục mọi khó khăn để giữ vững những con đường chi viện cho miền Nam”. Cùng với đó, các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề về giao thông vận tải, công tác tổ chức, xây dựng, điều chỉnh lực lượng cũng được tiến hành đồng bộ.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, kịp thời của các cấp ủy Đảng và chính quyền ở các địa phương thuộc Quân khu 4 đã chú trọng quán triệt sâu sắc nhiệm vụ đến từng cán bộ, đảng viên và từng người dân, làm cho mọi người hiểu rõ vai trò, vị trí của công tác giao thông vận tải trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ; trên cơ sở đó, có những biện pháp hiệu quả nhằm tổ chức toàn dân, động viên toàn dân tham gia vào mặt trận này. Vì vậy, trong suốt những năm tháng bom đạn ác liệt, quân và dân Quân khu 4 đã công tác, chiến đấu kiên cường, có mặt khắp mọi đầu mối giao thông, quyết giữ vững mạch máu giao thông, cung cấp, chi viện kịp thời cho chiến trường miền Nam với tinh thần “xe chưa qua, nhà không tiếc”, “sống bám cầu đường, chết kiên cường dũng cảm”, “nhường nhà để hàng, nhường làng để xe”…

Đoàn xe vào chiến trường qua Ngã ba Đồng Lộc trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ảnh tư liệu

PV: Để vận dụng những kinh nghiệm bảo đảm giao thông vận tải trong chiến tranh vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, chúng ta cần làm những gì, thưa đồng chí?

Thiếu tướng Nguyễn Tân Cương: Từ kinh nghiệm thực tiễn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đặt ra vấn đề bảo đảm giao thông vận tải trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay là cần phải luôn luôn nắm vững tư tưởng chỉ đạo, tích cực chủ động, đi trước một bước, tranh thủ điều kiện hòa bình để ra sức phát triển hệ thống giao thông rộng khắp và đa dạng, từ đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường không. Coi trọng phát triển hệ thống giao thông đường bộ, không chỉ đơn tuyến mà phải đa tuyến, không chỉ ở đồng bằng mà cả miền núi và các đường vòng, đường tránh trọng điểm. Có như vậy mới góp phần phát triển KT-XH trên địa bàn quân khu và trong tương lai nếu chiến tranh xảy ra, chúng ta sẽ giải quyết được vấn đề bảo đảm giao thông vận tải đa dạng, phong phú và kịp thời.

Trên cơ sở nắm vững quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, trong những năm qua, các tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu 4 đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện và đạt nhiều kết quả khá tốt trong việc kết hợp chặt chẽ quốc phòng-an ninh với phát triển KT-XH. Các đoàn kinh tế-quốc phòng đóng quân trên địa bàn chiến lược đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn đóng quân, tham gia lao động sản xuất phát triển kinh tế và giúp dân xóa đói, giảm nghèo ở các xã địa bàn đặc biệt khó khăn, nhất là chú trọng phát triển mạng lưới đường giao thông dọc theo tuyến biên giới đến tận vùng sâu, vùng xa để kết nối với các trục đường chính Bắc-Nam (Đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 1 và đường sắt). Trước mắt là thúc đẩy KT-XH phát triển và đáp ứng cho yêu cầu xây dựng nền quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc... Vì vậy, thế trận quốc phòng nơi đây ngày càng được củng cố, trong đó mạng lưới giao thông đã và đang đóng góp vô cùng quan trọng cho phát triển KT-XH và củng cố quốc phòng-an ninh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

- Xin cảm ơn đồng chí!

LÊ ANH TẦN (thực hiện)