QĐND - Phải đến lần thứ hai lặn lội vượt gần 80km từ TP Quảng Ngãi lên xã Sơn Kỳ (huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi), chúng tôi mới gặp được già làng Đinh Kà Méo. Lần này, vì đã hẹn trước nên khi chúng tôi đến đã thấy ông ngồi ở chân cầu thang ngôi nhà sàn làm bằng gỗ cũ kỹ đợi sẵn. Ông đưa đôi bàn tay rắn rỏi bắt tay khách, rồi nhanh nhảu: “Các cô về đây xa thế này có mệt không? Uống ly chè xanh, nghỉ cho khỏe, rồi nói chuyện. Hôm nay, trâu đã có người thả giúp, không vội, không vội đâu!”.

Sau tuần nước chè, già làng Đinh Kà Méo kể cho chúng tôi nghe câu chuyện bắn rơi 3 máy bay Mỹ trong buổi chiều đông và niềm vui được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Già làng Đinh Kà Méo hăng say lao động xóa nghèo.

Trước khi kể, già Méo đứng dậy với lấy tấm giấy chứng nhận danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân được cất kỹ trên mái nhà. Ông cầm thật chặt trong tay như thể nhắc nhớ về chiến công hiển hách của chàng thanh niên H’re Đinh Kà Méo người làng Rê năm nào…

Già Méo kể rằng: "Vào một chiều mùa đông mà sau này trong sách ghi là ngày 10-11-1968, một mình tôi lên trên quả đồi Rê, nơi ngày trước quân Pháp chiếm đóng, gọi là “Đồn Tà Ma” với khẩu súng trường phục bắn máy bay địch. 4 chiếc máy bay địch bay đến, bay thấp, tìm mục tiêu đánh phá. Tôi bình tĩnh bắn rơi 1 chiếc. 3 chiếc còn lại rối loạn đội hình, cắt bỏ bom bừa bãi rồi tháo chạy. Ít phút sau, 2 máy bay lên thẳng đến đổ quân xuống quả đồi, tôi bình tĩnh và chỉ với 6 viên đạn súng trường CKC đã hạ cả 2 chiếc. Bắn rơi 3 chiếc máy bay xong, tôi vác súng về nhà. Tôi kể lại sự việc với vợ tôi. Bà ấy bảo sao ông gan thế. Tôi nói rằng người yêu nước ai cũng làm thế cả mà, rồi rửa tay ăn cơm tối”, già Méo nhớ lại.

Chiến công xuất sắc của Đinh Kà Méo được phát động trong toàn LLVT nhân dân huyện Sông Re (huyện Sơn Hà bây giờ) thi đua bắn rơi máy bay địch bằng súng bộ binh. Đinh Kà Méo còn tích cực vận động và xung phong dẫn đầu dân quân, du kích đi dân công, chuyển thương, vận tải đạn, gạo phục vụ bộ đội. Với những đóng góp to lớn ấy, Đinh Kà Méo đã được tặng thưởng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng nhất. Ông còn được tặng Huân chương Chiến công hạng ba, 6 lần được tặng Bằng khen, là Chiến sĩ thi đua toàn quốc. Ngày 6-11-1978, Đinh Kà Méo được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Tôi hỏi ông Đinh Kà Méo: "Khi được phong danh hiệu Anh hùng, già có vui không?". Không chút đắn đo, Anh hùng Đinh Kà Méo cười, bảo: “Vui lắm chứ! Nhưng vẫn thích được dân làng gọi là “già Méo” hơn. Già làng uy tín, thân thiện với dân mới là sung sướng, hạnh phúc nhất trên đời”. Nói rồi, ông cười khà, bưng ly nước chè xanh uống một ngụm, vẻ mặt rạng rỡ.

Ở làng Rê, già làng Đinh Kà Méo sống bình dị, hết lòng với gia đình và người làng. Năm nay ông đã gần 80 tuổi, nhưng hằng ngày vẫn ra đồng thả trâu, cày ruộng. Ông bảo, cuộc sống với ông thế là quá đủ đầy, sung sướng. Ông có 5 người con, đều lập gia đình riêng và đều siêng năng, chăm chỉ, giản dị như ông. Cô con gái út của ông đi học ngành sư phạm mầm non, giờ được nhận vào dạy hợp đồng ở Trường Mầm non của xã Sơn Cao, cách nhà tới 40 cây số. Là giáo viên, nhưng lương thấp, hằng tháng ông vẫn phải chu cấp tiền cho con gái. Ông chỉ mong con gái sớm được vào biên chế và được phân công về dạy ở một ngôi trường gần nhà thì vui lắm!

Bài và ảnh: THANH NHỊ