Tại tọa đàm, theo các chuyên gia, hiện nay những đối tượng tạo tin giả đang tận dụng triệt để công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và mạng xã hội để sản xuất, lan truyền thông tin sai lệch. Hai chiến lược chính mà các nhóm này đang áp dụng là nhằm vào người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, uy tín lớn để thao túng dư luận và đánh vào cộng đồng đông đảo bằng cách bám theo các sự kiện lớn là những thời điểm người dân dễ quan tâm, chia sẻ thông tin nhanh chóng.

Theo các chuyên gia, mục tiêu cuối cùng của tin giả là khiến công chúng tin rằng đó là thông tin chính thống, dẫn dắt dư luận theo hướng mà kẻ tạo tin giả mong muốn. Nhiều tin giả, tin sai sự thật xuất phát từ chính các nền tảng video ngắn, khiến người xem dễ bị thao túng cảm xúc và khó phân biệt thật - giả.

Từ thực tế trên, các chuyên gia khuyến nghị rằng, cộng đồng xã hội, nhất là người trẻ cần nâng cao cảnh giác, nhận diện được các chiêu thức mới của tin giả để có cái nhìn đa chiều, chủ động bảo vệ mình trong kỷ nguyên số. Từng người cần ý thức rõ khi đăng tải hình ảnh, âm thanh, hay chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng. Vấn đề bảo vệ quyền riêng tư đang trở thành thách thức lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ hiện nay, nên việc nhận thức và bảo vệ quyền riêng tư là rất quan trọng.

Các chuyên gia chia sẻ thông tin tại tọa đàm. 

Để tạo “sức đề kháng” trên không gian mạng, yếu tố cốt lõi là nhận thức và khả năng kiểm chứng thông tin của mỗi người dân. Từng người cần tìm hiểu kỹ pháp lý, như: Luật An ninh mạng 2018, Luật Công nghệ thông tin, Luật Thương mại điện tử… để hiểu rõ trách nhiệm khi tham gia môi trường số. “4 bước” quan trọng giúp người dân chủ động phòng vệ khi đối diện với tin giả hoặc bị lừa đảo qua mạng là: Khi nhận được thông tin lạ hoặc yêu cầu bất thường, hãy đặt nhiều câu hỏi xác minh; khi bị kẻ gian đe dọa, tuyệt đối không làm theo yêu cầu như chuyển tiền, di chuyển đến địa điểm nhất định hay gửi thêm dữ liệu; thông báo ngay cho người thân, đồng nghiệp hoặc cơ quan chức năng; khi sự việc có dấu hiệu nghiêm trọng, cần báo cho các chuyên gia an ninh mạng hoặc đơn vị chuyên trách để được hỗ trợ kỹ thuật.

Ở góc độ cơ sở giáo dục, TS Lê Quốc Tuấn, Phó viện trưởng Viện Công nghệ thông tin và Điện, điện tử, Trường Đại học Giao thông Vận tải TP Hồ Chí Minh thông tin rằng: Nhà trường đã sớm đưa các học phần về AI và tư duy đổi mới sáng tạo vào chương trình đào tạo dành cho sinh viên. Ngay từ khi mới vào trường, sinh viên đã được học hai học phần: AI và ứng dụng, tư duy đổi mới sáng tạo. Mục tiêu là giúp sinh viên sớm nhận thức được vai trò của công nghệ thông tin và hiểu cơ bản về AI, từ đó có khả năng phân biệt và ứng dụng AI đúng cách, tránh mắc bẫy lừa đảo từ các đối tượng xấu.

Ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena cho rằng: “Để chống lại tin giả, trước hết mỗi người cần học cách chủ động tạo ra những giá trị thật. Khi có giá trị thật, có năng lực thật, mỗi cá nhân sẽ tự có sức đề kháng với thông tin giả. Việc phối hợp giữa các trung tâm an ninh mạng và cơ quan chức năng là cần thiết để ngăn chặn, xử lý các thông tin xấu độc trên không gian mạng”.

Tin, ảnh: KHÁNH GIANG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.