“Gia đình tôi đang xem được một vài phút thì Tivi lại dừng để tải chương trình hoặc bị quay lại vài giây, điều này khiến tôi cảm thấy khó chịu khi theo dõi trận đấu World Cup 2018”, anh Vũ Trung ở Cổ Nhuế, TP Hà Nội đang dùng internet để xem trực tuyến cho biết.
Một trường hợp khác là anh Nguyễn Đức Phương, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội lại phàn nàn: “Tôi mua một set box được cung cấp trên thị trường để vừa xem phim và xem truyền hình... Tuy nhiên khi xem World Cup qua đây bị chậm hơn so với xem trực tiếp trên truyền hình thường”.
Lượng khách hàng gặp phải tình trạng như anh Trung và anh Phương xảy ra khá nhiều tại Hà Nội. Trong khi đó, việc dễ dàng tìm thấy các điểm phát sóng wifi cũng như mạng 4G đã khiến nhiều người sử dụng điên thoại thông minh, ipad, máy tính xách tay để xem đá bóng mọi lúc mọi nơi, đặc biệt là sinh viên, người lao động, thế nhưng tình trạng tốc độ không ổn định, lúc nhanh lúc chậm như đã khiến nhiều người dùng tỏ ra không hài lòng về chất lượng mạng của các nhà cung cấp.
Theo phân tích của nhiều chuyên gia công nghệ, hiện nay có hai dạng cơ bản dịch vụ truyền hình là truyền hình qua mạng internet (Truyền hình OTT - Over-The-Top) và Truyền hình theo công nghệ IPTV (Internet Protocol TV). Về nguyên lý hoạt động, truyền hình IPTV sử dụng giao thức Multicast để truyền tín hiệu, truyền hình OTT sử dụng cơ chế Unicast để truyền tín hiệu cho các kênh truyền hình.
 |
Khách hàng sử dụng internet để xem trực tuyến một trận đấu tại World Cup 2018. |
Truyền hình OTT hoạt động trên công nghệ OTT. Công nghệ này rất tiện dụng với những khán giả trẻ thường di chuyển nhiều. Người dùng có thể sử dụng đầu thu (set-top-box) kết nối với TV, smartphone, smart TV, tablet hay truy cập website để xem các kênh truyền hình và kho nội dung theo yêu cầu (VOD) mọi lúc mọi nơi, chỉ cần có kết nối internet với bất cứ nhà mạng nào
Tuy nhiên, bất lợi lớn khi sử dụng OTT cũng chính là chất lượng của đường truyền hoàn toàn phụ thuộc vào chất lượng internet tại thời điểm kết nối. Do đó, khi có quá nhiều người cùng tập trung xem một nội dung chương trình, hiện tượng nghẽn mạng, giật dừng tín hiệu sẽ xảy ra. Đây cũng chính là tình trạng mà nhiều người dùng FPT Play, Smart box, ViettelTV, Clip TV gặp phải trong lúc theo dõi trận khai mạc World Cup 2018 ngày 14-6 vừa qua.
Cụ thể, với cơ chế Unicast của Truyền hình OTT như minh họa bên trên, mỗi người sử dụng sẽ chiếm băng thông riêng và được kết nối đến các server streaming của mạng phân phối nội dung (CDN).
Tuy nhiên, mỗi nhà mạng ở Việt Nam hiện nay có hệ thống Server truyền tải tín hiệu với băng thông chỉ khoảng 300Gbps - 400Gbps. Nếu người dùng muốn xem chất lượng Full HD (1080p) với tốc độ 5Mbps thì nhà mạng sẽ chỉ đủ khả năng đáp ứng được 60.000 đến 80.000 người dùng đồng thời. Nếu người dùng muốn xem chất lượng HD (720p) với tốc độ 2.5Mbps thì sẽ chỉ cung cấp được 120.000 đến 160.000 người dùng đồng thời.
Một nguyên nhân khác là do truyền hình OTT sử dùng đường truyền internet nên không được ưu tiên và đảm bảo băng thông. Do đó có thể tín hiệu sẽ bị gián đoạn do hiện tượng tắc nghẽn tín hiệu trên đường truyền dẫn.
Vẫn trên nền tảng Internet, truyền hình cáp theo công nghệ IPTV là dịch vụ giá trị gia tăng của các nhà mạng. Dịch vụ này cung cấp kênh truyền hình và kho nội dung theo yêu cầu (VOD) thông qua hộp giải mã (thường gọi là Box truyền hình) được kết nối với tivi. Tuy nhiên, dịch vụ chỉ có thể tích hợp trên đường truyền internet của chính nhà mạng đó. Đây chính là điểm khác biệt dễ nhận biết nhất giữa Truyền hình OTT và Truyền hình IPTV.
Do đó, truyền hình IPTV được cung cấp trên hạ tầng của nhà mạng nên có thể cung cấp không hạn chế số lượng người dùng, kênh truyền dẫn cũng được quyền ưu tiên cao hơn nên đảm bảo không bị rơi gói tín hiệu. Đồng nghĩa với việc khán giả sử dụng Truyền hình IPTV có thể theo dõi các sự kiện trực tiếp như World Cup 2018 mà không lo lắng bị gián đoạn đường truyền.
Cũng do đặc thù kỹ thuật cần đường truyền băng thông rộng, nên các dịch vụ truyền hình IPTV phổ biến ở Việt Nam hiện nay đều do các nhà mạng cung cấp: Truyền hình FPT (FPT), MyTV (VNPT), NextTV (Viettel). Nội dung các dịch vụ truyền hình IPTV và OTT của cùng một hãng có thể tương đồng hoặc khác biệt tùy nhà cung cấp.
Theo ông Nguyễn Văn Tấn, Phó tổng giám đốc VNPT Media, đến thời điểm này, dịch vụ truyền hình qua Internet (MyTV Net) đã tăng gấp bốn lần dung lượng đường truyền. VNPT Media cho biết số lượng người sử dụng tăng dần theo từng ngày từ khi World Cup 2018 bắt đầu khai cuộc. Trước khi diễn ra sự kiện này, VNPT Media đã có phương án chuẩn bị cho số lượng người sử dụng tăng trong đợt World Cup 2018. Tuy nhiên, số lượng người sử dụng đã tăng đột biến, vượt xa mức dự kiến của nhà cung cấp dịch vụ. “Có những thời điểm, những trận đấu, số lượng người sử dụng đồng thời cùng lúc tăng tới 50 lần so với bình thường và vượt từ 4-5 lần so với dự kiến”, ông Tấn nói.
 |
Xem World Cup qua ứng dụng trên điện thoại di động. |
Theo ông Tấn, số lượng người sử dụng xem bóng đá qua MyTV Net tăng đột biến vì đây là dịch vụ truyền hình internet được cung cấp không thu phí, trong khi một số nhà cung cấp dịch vụ tương tự thu phí. “Vì thế số người xem đổ dồn vào MyTV Net. Chưa kể ở nhiều thời điểm có những nhà mạng khác quá tải hoặc “bị sập”, vì thế lượng truy cập càng dồn vào MyTV Net, trong khi chúng tôi vẫn muốn duy trì chất lượng hình ảnh chuẩn ở chất lượng cao phục vụ khán giả xem những trận cầu đỉnh cao nên dẫn đến tình trạng quá tải nhất thời”, ông Tấn giải thích thêm. “Lượng người xem World Cup qua MyTV Net của chúng tôi biến động liên tục theo từng trận đấu. Có những trận đấu số người sử dụng tăng đột biến, vượt xa mức dự báo”.
Với số lượng khách hàng tăng đột biến, trong những ngày đầu diễn ra World Cup, VNPT đã tăng gấp bốn lần đường truyền dẫn trên hệ thống MyTV, đồng thời bổ sung server (máy chủ) cho các nốt mạng để tăng năng lực phục vụ của toàn hệ thống. “Từ ngày 19-6, chất lượng dịch vụ của MyTV đã được cải thiện rõ rệt, đảm bảo chất lượng cho người truy cập”, ông Nguyễn Văn Tấn khẳng định.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia công nghệ, tùy theo mục đích sử dụng, khán giả có thể cân nhắc để chọn dịch vụ truyền hình phù hợp. Nếu khách hàng muốn xem truyền hình hãng này trên đường truyền internet của hãng khác thì một chiếc Box truyền hình OTT rất phù hợp, ví dụ như FPT Play Box, VNPT smart box, XMIO box của Viettel, Clip TV box...
Trường hợp khách hàng kỹ tính hơn, cần sự ổn định chất lượng tín hiệu, khách hàng nên lựa chọn các dịch vụ truyền hình IPTV đi kèm với nhà mạng Internet mình đang sử dụng, ví dụ Truyền hình FPT (của FPT Telecom), MyTV (của VNPT)...
Bài, ảnh: VĂN PHONG - THANH HÀ