Ngành TT&TT cũng xác định năm 2020 là năm chuyển đổi số quốc gia (CĐSQG), là năm khởi động mạnh mẽ để tiến tới một Việt Nam số. Nhân kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống ngành TT&TT (28-8-1945 / 28-8-2020), phóng viên Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Phú Tiến, Phó cục trưởng Cục Tin học hóa, Bộ TT&TT về những thành tựu nổi bật của ngành, đặc biệt trong việc triển khai quyết định của Thủ tướng Chính phủ về “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.

Ông Nguyễn Phú Tiến. 

Phóng viên (PV): Trải qua 75 năm xây dựng và phát triển, ngành TT&TT Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong các lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin (CNTT), báo chí, xuất bản (BCXB). Đề nghị ông chia sẻ về điều này?

Ông Nguyễn Phú Tiến: Lịch sử ngành TT&TT Việt Nam từ khi ra đời đến nay luôn gắn liền với lịch sử dân tộc, gắn liền với sự nghiệp giải phóng, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Các thế hệ đi trước đã tận tụy, hy sinh, dũng cảm cống hiến không ngừng nghỉ, tạo ra những thành tích vinh quang, bảo đảm thông tin liên lạc luôn thông suốt.

Tháng 8-2007, Bộ TT&TT được thành lập trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của Bộ Bưu chính, Viễn thông và tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về BCXB từ Bộ Văn hóa-Thông tin. Lịch sử ngành TT&TT Việt Nam bước sang một trang mới. Việc thành lập Bộ TT&TT thể hiện tư duy mới trong quản lý đa ngành, đa lĩnh vực theo hướng tinh gọn bộ máy quản lý hành chính, tăng tính trách nhiệm và hiệu quả quản lý phù hợp với xu thế phát triển và hội tụ giữa công nghiệp nội dung và hạ tầng truyền thông của thế giới. Các lĩnh vực bưu chính, viễn thông, internet; CNTT; BCXB... đã tạo động lực mới cho phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Lĩnh vực CNTT đã có bước phát triển tích cực, ứng dụng CNTT trong xã hội đang ngày càng phổ biến, những lợi ích đem lại cho xã hội ngày càng lớn. Đặc biệt, năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đánh dấu sự chuyển đổi từ ứng dụng công nghệ thông tin sang chuyển đổi số.

Phát huy truyền thống vẻ vang của ngành qua các thời kỳ, Bộ TT&TT quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao; dẫn dắt và thúc đẩy CĐSQG, góp phần cùng cả nước thực hiện thành công cuộc cách mạng chuyển đổi số, sớm đưa Việt Nam trở thành quốc gia số vào năm 2030.

Lãnh đạo Bộ TT&TT và đại diện bộ, ngành bấm nút phát động cuộc thi tìm kiếm giải pháp chuyển đổi số Việt Nam. Ảnh: GIANG PHẠM.

PV: Để đạt được mục tiêu vừa nêu, Bộ TT&TT đã có những bước chuẩn bị gì cho chương trình CĐSQG, thưa ông?

Ông Nguyễn Phú Tiến: Ngay sau khi chương trình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ TT&TT đã có hướng dẫn khung chương trình chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Căn cứ khung chương trình này, các bộ, ngành, địa phương xây dựng văn bản riêng về chuyển đổi số, như: Chiến lược, chương trình, kế hoạch, đề án chuyển đổi số hoặc lồng ghép nội dung chuyển đổi số trong các chương trình, kế hoạch, đề án phát triển KT-XH của mình một cách phù hợp.

PV: Ông hãy phân tích lợi ích mang lại khi triển khai thành công chương trình CĐSQG? Việc triển khai chuyển đổi số tại Việt Nam có những thuận lợi gì?

Ông Nguyễn Phú Tiến: Tầm nhìn của chương trình CĐSQG là đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp. Chương trình này nhằm mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu.

Chính phủ số giúp Chính phủ hoạt động hiệu quả, hiệu lực hơn, minh bạch hơn, giảm tham nhũng. Kinh tế số thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo ra giá trị mới, giúp tăng năng suất lao động, tạo động lực tăng trưởng mới, thoát bẫy thu nhập trung bình. Xã hội số giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ, đào tạo, tri thức, thu hẹp khoảng cách phát triển, giảm bất bình đẳng. Các ngành, lĩnh vực được tối ưu, thông minh hóa hướng đến nâng cao trải nghiệm và chất lượng cuộc sống của người dân. 

Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng về chính sách và thể chế nhiều hơn là một cuộc cách mạng về công nghệ. Việt Nam chúng ta có Đảng lãnh đạo, có thể đưa ra được những quyết sách lớn một cách nhanh và tập trung, tạo ra sự thống nhất trong toàn xã hội. Đây có thể coi là thuận lợi lớn trong việc triển khai chuyển đổi số tại Việt Nam.

PV: Thưa ông, hiện nay, thách thức mà chúng ta thực hiện chương trình CĐSQG là gì và Bộ TT&TT đặt ra những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm gì trong thời gian tới?

Ông Nguyễn Phú Tiến: Khi triển khai chương trình CĐSQG, bên cạnh nhiều thuận lợi, chương trình cũng có nhiều thách thức khi thực hiện, như: Nhân lực chuyển đổi số thiếu hụt, từ nhà quản lý đến chuyên gia, kỹ sư, công nhân công nghệ số; người dân chưa có đủ kỹ năng số cần thiết, nguy cơ mất việc làm khi người lao động không được đào tạo lại, đào tạo nâng cao kịp thời để bắt kịp các yêu cầu về kỹ năng mới; an toàn, an ninh mạng, dữ liệu, dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư cá nhân của con người trên không gian mạng bị đe dọa...

Trước những thách thức trên, trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh hơn nữa tiến trình chuyển đổi số; xây dựng cẩm nang chuyển đổi số cho từng đối tượng (người dân, doanh nghiệp, bộ, ngành, địa phương); xây dựng và công bố bộ chỉ số về chuyển đổi số để đánh giá mức độ chuyển đổi số tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ TT&TT sẽ tiếp tục thực hiện công tác truyền thông để chuyển đổi nhận thức mạnh mẽ về chuyển đổi số; triển khai thí điểm chuyển đổi số cấp xã tại một số địa phương để minh chứng rõ hiệu quả của chuyển đổi số và rút kinh nghiệm triển khai nhân rộng. Đồng thời, thúc đẩy việc xây dựng và ban hành sớm những văn bản pháp luật tạo nền tảng pháp lý cho chuyển đổi số, đặc biệt là liên quan đến kết nối, chia sẻ dữ liệu, định danh, xác thực điện tử, an toàn, an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới dựa trên công nghệ số; thúc đẩy phát triển hạ tầng số, trước hết là hạ tầng băng rộng, phát triển hạ tầng mạng di động 5G, mở rộng kết nối internet trong nước và quốc tế; bảo đảm an toàn, an ninh mạng; bảo vệ chủ quyền số quốc gia...

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

NGUYỄN HOÀI (thực hiện)