Đổi mới mạnh mẽ về đề thi

Trả lời câu hỏi về việc không chỉ thí sinh mà nhiều giáo viên cũng đánh giá đề thi năm nay khó, đặc biệt là ở môn Toán và Tiếng Anh, GS, TS Nguyễn Ngọc Hà, Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT), Trưởng ban Đề thi cho hay: Năm 2025 là năm đầu tiên đề thi được xây dựng theo hướng đánh giá năng lực với cấu trúc và định dạng hoàn toàn khác so với các năm trước. Đây là lý do khiến nhiều thí sinh bỡ ngỡ, đặc biệt với các môn Toán và Tiếng Anh, hai môn được đánh giá là có độ khó cao.

Bộ GD&ĐT tổ chức họp báo sau Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

“Đề thi bước đầu đặt vấn đề đánh giá năng lực, nên đối với học sinh đây là điểm mới, sự thay đổi sau nhiều năm. Cấu trúc và định dạng đề thi thay đổi hoàn toàn so với với trước”, GS, TS Nguyễn Ngọc Hà khẳng định.

GS, TS Nguyễn Ngọc Hà cho biết, Bộ GD&ĐT đã công bố đề thi tham khảo từ tháng 2-2024 để học sinh quen thuộc với cấu trúc định dạng và giáo viên biết cách thức thể hiện. Bộ GD&ĐT cũng đã tổ chức thử nghiệm diện rộng trên cả ba miền để điều chỉnh mức độ phù hợp của đề thi. Tất cả số liệu về công tác thử nghiệm, phổ điểm được trao đổi kỹ lưỡng với tổ làm đề. Ma trận đề thi được xây dựng ngẫu nhiên bằng phần mềm, đảm bảo không ai có thể dự đoán trước nội dung cụ thể, nhằm loại bỏ tâm lý học tủ, học lệch. Việc xây dựng đề không dựa trên ngân hàng câu hỏi cố định mà dựa vào các chuyên gia, tham khảo thông qua thư viện đề phong phú, chọn lọc từ các đề thi thử nghiệm và đề công bố trước đó.

"Thí sinh buộc phải học thật, hiểu thật mới làm được bài, đây là định hướng mà Bộ GD&ĐT kiên trì theo đuổi", GS, TS Nguyễn Ngọc Hà nhấn mạnh.

GS, TS Nguyễn Ngọc Hà thông tin về đề thi. 

Đã tìm ra đối tượng phát tán thông tin đề thi

Một trong những điểm nóng tại buổi họp báo là vấn đề gian lận trong kỳ thi năm nay, đặc biệt là gian lận bằng công nghệ cao và ứng dụng AI. Thiếu tướng Trần Đình Chung, Phó cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an), thông tin: Đã xác định 3 trường hợp sử dụng điện thoại để chụp đề thi, sau đó truyền qua ứng dụng AI để giải đề. Một trường hợp ở Lâm Đồng còn cài camera ngụy trang trên ve áo để kết nối với người hỗ trợ bên ngoài.

Bộ Công an đã làm việc với các thí sinh liên quan, tất cả đều thừa nhận hành vi vi phạm. Hồ sơ đang được hoàn thiện để xử lý theo mức độ phù hợp. Thiếu tướng Trần Đình Chung cảnh báo: “Việc lợi dụng công nghệ cao, nhất là AI để gian lận sẽ còn tiếp diễn, ngày càng tinh vi hơn. Cần siết chặt cả về kỹ thuật và nhận thức, nhất là từ phía học sinh và phụ huynh”.

GS, TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng khẳng định kỳ thi diễn ra an toàn, nghiêm túc 

GS, TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) khẳng định, công tác phòng chống gian lận đã được quán triệt rất kỹ lưỡng. Tất cả giám thị đều được tập huấn cụ thể, sát sao. Trong kỳ thi năm nay, có 41 thí sinh bị đình chỉ thi do vi phạm quy chế (mang tài liệu, điện thoại), không có cán bộ coi thi nào vi phạm.

Thông tin lan truyền về việc lộ đề vào tối 26-6 cũng đã được Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Công an xác minh ngay trong đêm. Đến thời điểm này, chưa có dấu hiệu cho thấy có tình trạng gian lận có tổ chức, quy mô lớn.

Hướng đến năng lực thực chất của thí sinh

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết, năm 2025 là năm đầu tiên áp dụng đề thi theo định hướng năng lực, không còn dựa hoàn toàn vào ngữ liệu sách giáo khoa, đặc biệt là môn Ngữ văn. Đề thi được thiết kế có độ phân hóa để làm cơ sở cho tuyển sinh đại học. Bộ đã ban hành các văn bản hướng dẫn chấm thi cụ thể. Việc chấm thi sẽ được giám sát chặt chẽ với báo cáo tổng hợp theo từng buổi để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường như điểm số tăng, giảm bất thường.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại cuộc họp.

“Bộ lắng nghe ý kiến từ học sinh, phụ huynh, chuyên gia để tiếp tục điều chỉnh phù hợp. Mục tiêu không phải tạo ra nhiều điểm 9, điểm 10 vì đề dễ, mà là để các em tự tin bước vào đại học bằng chính năng lực của mình”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Dự kiến trong năm 2026, kỳ thi sẽ tiếp tục tổ chức trên giấy. Từ năm 2027, Bộ GD&ĐT sẽ tiến hành tổ chức thi thí điểm theo hướng chuyển đổi số. Công tác chuẩn bị về nhân sự, hạ tầng và chuyên môn đang được triển khai, nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra “nhẹ nhàng, chắc chắn và hiệu quả”.

Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục lắng nghe các ý kiến phản hồi, nhằm nâng cao chất lượng kỳ thi, tăng cường minh bạch, công bằng và đặc biệt là phòng chống gian lận một cách quyết liệt trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng. Thành công bước đầu của kỳ thi năm 2025 là tiền đề quan trọng cho những đổi mới tiếp theo.

Theo kế hoạch, ngày 16-7, Bộ GD-ĐT và các địa phương sẽ công bố điểm thi tốt nghiệp THPT và xét công nhận tốt nghiệp.

Tin, ảnh: KHÁNH HÀ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.