Giải bài toán bản quyền âm nhạc bằng công nghệ

Chìa khóa để bảo vệ bản quyền âm nhạc

Lần đầu tiên, tại Việt Nam ra đời hệ sinh thái bảo vệ bản quyền âm nhạc trên internet. MCM được xây dựng bằng hai công nghệ: Bảo vệ bản quyền Sigma DRM và đánh dấu bản quyền Sigma Watermarking. 

Công nghệ Sigma DRM tiến hành mã hóa tất cả các bản nhạc, cấp khóa giải mã mỗi khi sử dụng tác phẩm, mỗi lần cấp khóa hệ thống sẽ đếm như một lần sử dụng tác phẩm. Việc cấp khóa cho mỗi lần sử dụng, có thể ví như một lần xin phép sử dụng tác phẩm và đó là nền tảng để MINH BẠCH số lần sử dụng khi tác phẩm được phân phối trên môi trường internet. Công nghệ DRM hiện nay đã được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu để bảo vệ bản quyền trong lĩnh vực: Truyền hình hay xuất bản điện tử.

Công nghệ Sigma Watermarking được dùng để đánh dấu (ký số) khi muốn phân phối hay phái sinh 1 tác phẩm âm nhạc, từ đó giúp các tác giả có thể truy vết để dễ dàng kiểm tra nguồn gốc, hoặc theo dõi việc phân phối, sử dụng tác phẩm.

Bằng việc áp dụng giải pháp truy vết và bảo vệ bản quyền, MCM hướng tới cung cấp 3 dịch vụ chính: Ủy quyền bảo vệ và phân phối: Các nhạc sĩ, tổ chức sở hữu bản quyền có thể hợp tác, trở thành đối tác của MCM để ủy quyền bảo vệ, quản lý và minh bạch khai thác kinh doanh các bản nhạc trên internet. Xây dựng kho nhạc được bảo vệ bản quyền cho các tổ chức và cá nhân. Đánh dấu tác phẩm: Miễn phí đánh dấu tất cả các bản ghi, tác phẩm âm nhạc, sách nói, podcast nhằm định danh tác phẩm cho từng đơn vị phân phối nhạc. 

Quang cảnh lễ ra mắt Hệ sinh thái bản quyền âm nhạc trực tuyến MCM.

Việc áp dụng Giải pháp công nghệ giúp MCM đảm bảo ba yếu tố: Bảo vệ, minh bạch và truy vết khi cung cấp một tác phẩm âm nhạc trên môi trường internet. Từ đó giúp nhạc sĩ có thể quản lý được các bản nhạc của mình khi phân phối trên mạng internet.

Trong lộ trình phát triển, MCM định hướng trở thành Hệ sinh thái bảo vệ tác quyền âm nhạc trên Internet đầu tiên tại Việt Nam - nơi cung cấp các tác phẩm âm nhạc có tác quyền cho các nhà phân phối. Cam kết tạo lập một môi trường minh bạch, tôn trọng quyền sáng tác và quyền sở hữu tác phẩm âm nhạc.

Ngoài ra, để góp phần phát triển hoạt động sáng tác trong kỷ nguyên internet, MCM sẽ đồng hành cùng các nhạc sĩ, ca sĩ tổ chức đêm nhạc vinh danh tác giả, đào tạo, ươm mầm tài năng sáng tác nhạc.

Giá trị cốt lõi của MCM góp phần ngăn chặn việc vi phạm tác quyền trên môi trường Internet, là tôn trọng và tôn vinh  công lao sáng tác của các tác giả. Công nghệ mang lại sự minh bạch về lượt sử dụng tác phẩm,  giúp các tác giả biết được đầy đủ các số liệu như thống kê lượt nghe, nền tảng đã phát, …. Từ đó các nhạc sĩ, đối tác có thể dễ dàng theo dõi được chính xác lượt sử dụng và doanh thu.

Khát vọng nhạc sĩ phải sống được bằng tác phẩm

Theo nhạc sĩ Lê Minh Sơn, Tổng giám đốc MCM Online: Việc quản lý tốt được bản quyền sẽ dần hình thành nền văn hoá sử dụng âm nhạc có bản quyền, khi đó các tác giả sẽ nhận được sự tôn trọng, nâng niu, mang lại sự khích lệ tinh thần cho những người sáng tác âm nhạc. Bên cạnh đó, khát vọng của tôi là những người nhạc sĩ phải sống được bằng tác phẩm của mình, đơn vị sử dụng phải trả tiền tác quyền cho nhạc sĩ. Cái điều tưởng như là hiển nhiên đó lại là điều mà mong ước từ rất lâu của nhiều nhạc sĩ.

Nhạc sĩ Lê Minh Sơn, Tổng giám đốc MCM Online phát biểu tại lễ ra mắt.

Âm nhạc không chỉ là đứa con tinh thần, là chất xám của các nhạc sĩ, mà còn là mồ hôi, nước mắt, là máu, là sự trải nghiệm, sự trả giá là sự quần quật suốt cả một cuộc đời để viết ra được một vài bài hát. Bài hát được vang lên ở nhiều nơi nhưng nhạc sĩ lại không được trả thù lao xứng đáng là điều tôi trăn trở lâu nay, mong ước lớn nhất của tôi là nhạc sĩ Việt Nam phải sống được bằng nghề.

“MCM chính là viên gạch đầu tiên, tử tế và minh bạch, dùng công nghệ để bảo vệ bản quyền các tác phẩm nghệ thuật trên Internet”, nhạc sĩ Lê Minh Sơn nói.

Chia sẻ về bản quyền âm nhạc, Thiếu tướng, nhạc sĩ Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam khẳng định: Bản thân tôi là nạn nhân của vi phạm bản quyền, nhiều bài hát của tôi được sử dụng trên mạng rất nhiều mà không được xin phép, chứ chưa nói đến việc được trả thù lao. Rất nhiều video ca nhạc trên mạng, ca sĩ nhận giải cho bài hát triệu views, nhưng nhạc sĩ không hề được nhắc đến tên. Có thể nói đây là nỗi buồn rất lớn cho các nhạc sĩ, cho nền âm nhạc của đất nước. Việc có được một công nghệ bảo vệ bản quyền âm nhạc của Việt Nam sẽ đáp ứng được lòng mong mỏi, giải quyết được bức xúc của các nhạc sĩ, các nhà sáng tác âm nhạc. Có bảo vệ được bản quyền, minh bạch khi sử dụng tác phẩm, mới có thể đảm bảo quyền lợi kinh tế cho các nhà sáng tác, từ đó thúc đẩy nền âm nhạc nước nhà phát triển.

“Nếu Việt Nam quản lý tốt bản quyền trên Internet sẽ thúc đẩy ngành âm nhạc trực tuyến mang lại doanh thu rất lớn. Chúng ta có một nền âm nhạc phát triển với hàng triệu bài hát là tài sản vô giá. Việc làm chủ được công nghệ bảo vệ bản quyền âm nhạc trực tuyến không chỉ giải quyết được nỗi bức xúc của các nhạc sĩ ở Việt Nam, mà còn phù hợp với xu thế phát triển của âm nhạc trong kỷ nguyên số’, Thiếu tướng, nhạc sĩ Đức Trịnh cho biết thêm.

Giải bài toán bản quyền âm nhạc bằng công nghệ

Trong lĩnh vực nội dung số nói chung và nhạc số nói riêng trên phạm vi toàn cầu, cũng như tại Việt Nam, vấn đề các tác giả không được trả tác quyền đã trở nên nhức nhối. Nếu không giải quyết tốt vấn đề vi phạm bản quyền sẽ tạo ra hệ lụy rất lớn, các tác phẩm sáng tạo sẽ ngày càng ít đi vì các nhạc sĩ sẽ không còn cảm hứng để sáng tạo khi “đứa con” của họ bị sử dụng tùy tiện. Nếu các sản phẩm văn hóa nghệ thuật như âm nhạc, hay văn học không còn được sáng tạo nữa. lúc đó tâm hồn con người sẽ trở nên khô cạn và văn hóa của quốc gia đó cũng bị bào mòn. Đó thực sự là vấn đề lớn cần sự vào cuộc của các doanh nghiệp công nghệ để tìm cách tháo gỡ.

Đối với vi phạm bản quyền trên internet, chỉ có dùng công nghệ mới giải quyết được các vấn đề của công nghệ. Để bảo vệ được tác phẩm âm nhạc trên internet, bắt buộc phải có “trái tim công nghệ” chính là giải pháp bảo vệ bản quyền DRM (Digital Rights Management). Theo đó, mỗi lần 1 tác phẩm được sử dụng đều phải được “cấp khóa” tương tự như 1 lần xin phép tác giả. 

Lễ ký kết ủy quyền tác phẩm âm nhạc.

Song song với bảo vệ tác quyền, nhằm khuyến khích các đơn vị sáng tác, phân phối có thể đánh dấu tác phẩm của mình. Công ty MCM cũng cung cấp miễn phí dịch vụ đánh dấu tác phẩm. Qua đó, mỗi bài hát khi được đánh dấu sẽ có một chữ ký số riêng, điều này giúp định danh từng tác phẩm, từng phiên bản giúp các nhạc phẩm dễ dàng được truy vết khi phái sinh trên môi trường internet. Việc các tác phẩm được đánh dấu, cũng có thể dùng làm bằng chứng pháp lý chứng minh cho việc vi phạm tác quyền khi cần thiết.

MCM là hệ thống bảo vệ tác quyền âm nhạc trên internet đầu tiên tại Việt Nam, được ra đời với sứ mệnh giải quyết “nỗi đau” tác quyền trên môi trường số - nơi tài sản là hàng triệu bản nhạc hàng ngày không được bảo vệ và bị xâm phạm bản quyền vô tội vạ.

Bài, ảnh: VĂN PHONG - NGUYỄN QUYÊN