TP Hồ Chí Minh là trung tâm giáo dục đại học lớn nhất cả nước, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nuôi dưỡng kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo cho vùng và cả nước. Nhiều trường đại học lớn của Thành phố liên tục nằm trong nhóm dẫn đầu quốc gia, quy tụ đội ngũ giảng viên hùng hậu và sở hữu các khuôn viên hiện đại, góp phần quan trọng vào tăng trưởng bền vững.

Thời gian qua, các trường đại học cũng đã đồng hành chặt chẽ với Thành phố thông qua nhiều hoạt động đào tạo, nghiên cứu, tham vấn chính sách, góp phần giải quyết các vấn đề lớn của Thành phố.

Sinh viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành trong phòng mô phỏng tiêu chuẩn. Ảnh: KIỀU OANH

Trong bối cảnh TP Hồ Chí Minh mở rộng địa giới và triển khai nhiều nhiệm vụ chiến lược như khoa học công nghệ, xây dựng hệ thống đường sắt đô thị, vận hành Trung tâm tài chính quốc tế và phát triển kinh tế biển gắn với khu thương mại tự do tại Cần Giờ và Côn Đảo, Thành phố mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành của các trường, nhằm phát huy vai trò của đội ngũ trí thức và cơ sở giáo dục đại học trong giải quyết các thách thức, tạo lập các động lực tăng trưởng mới. TP Hồ Chí Minh cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi để các trường đại học phát triển tối đa, phát huy hiệu quả từ mô hình "trường - viện - chính quyền".

Tại buổi gặp mặt giữa lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh với đại diện lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học, học viện nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11, nhiều đề xuất cụ thể và thiết thực đã được gửi tới lãnh đạo Thành phố. Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang khẳng định lại chủ trương ưu tiên khai thác hiệu quả quỹ đất và trụ sở dôi dư cho phát triển giáo dục - y tế, nhấn mạnh định hướng chuyển đổi xanh của Thành phố, khuyến khích đổi mới cách tiếp cận trong giải quyết các vấn đề lớn.

Tận dụng tài sản công để hỗ trợ phát triển giáo dục - nghiên cứu

Theo Đề án “Quản lý, khai thác và sử dụng tài sản công” do Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh phối hợp với Sở Tài chính thực hiện, trước sáp nhập, TP Hồ Chí Minh quản lý gần 13.000 tài sản công, nhưng dữ liệu còn phân tán, thiếu chuẩn hóa, tồn tại nhiều vướng mắc pháp lý, dẫn đến hiệu quả khai thác chưa cao. Đề án đã xây dựng Cơ sở dữ liệu tài sản công hợp nhất trên nền tảng số, chuẩn hóa 12.759 tài sản, đồng thời đề xuất mô hình phân loại mới, khuôn khổ quản lý hiện đại và các khuyến nghị pháp lý, nhằm tăng phân cấp, xử lý dứt điểm các tài sản chậm khai thác, tận dụng cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98/2023/QH15 để huy động nguồn lực xã hội.

Trên cơ sở đó, Thành phố chủ trương ưu tiên sử dụng các cơ sở đất đai và trụ sở dôi dư phục vụ giáo dục và y tế. Một số trường đại học như Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, Đại học Việt Đức, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh và Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh đã gửi kiến nghị cụ thể liên quan đến nhu cầu mở rộng cơ sở vật chất.

Đáng chú ý, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh đề xuất Thành phố xem xét bố trí thêm quỹ đất và cơ sở vật chất tại khu vực trung tâm cho các đơn vị thành viên, gồm Trường Đại học Kinh tế - Luật, Trường Đại học Quốc tế, Trường Phổ thông Năng khiếu và Trường Đại học Công nghệ Thông tin, nhằm mở rộng không gian đào tạo, nghiên cứu ở các vị trí thuận lợi. Đồng thời, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh kiến nghị tiếp nhận một bệnh viện để Trường Đại học Khoa học sức khỏe phát triển thành Bệnh viện thực hành, phục vụ đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao.

Các đề xuất đều hướng đến mục tiêu khai thác hiệu quả tài sản công, nâng cao năng lực đào tạo - nghiên cứu - đổi mới sáng tạo và đóng góp mạnh mẽ hơn cho sự phát triển khoa học - công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao của Thành phố.

Chuyển đổi xanh - tuần hoàn - đổi mới sáng tạo

TP Hồ Chí Minh đang định hướng trở thành thành phố phát thải thấp, phát triển kinh tế tuần hoàn và là trung tâm tài chính - đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Trong hành trình này, nhiều trường đại học tiếp tục là lực lượng đồng hành quan trọng, cung cấp tri thức, giải pháp và nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thành phố.

Thời gian qua, Trường Đại học VinUni đã hỗ trợ Thành phố triển khai tiến trình chuyển đổi xanh trên nhiều trục: Phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh xây dựng Đề án Chuyển đổi Xanh tổng thể; thúc đẩy xanh hóa giao thông, năng lượng; ứng dụng khoa học dữ liệu phục vụ hoạch định chính sách. Sắp tới, VinUni sẽ tiếp tục phối hợp với HIDS tổ chức các khóa tập huấn về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và thị trường tín chỉ carbon cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo.

Đặc biệt, trong tháng 12-2025, VinUni sẽ đồng tổ chức khóa đào tạo chuyên sâu trong khuôn khổ Hội thảo quốc tế Đổi mới sáng tạo mở 2025, cung cấp kiến thức về đổi mới sáng tạo, công nghệ số, kinh tế carbon và nông nghiệp bền vững cho các cán bộ lãnh đạo trong khu vực công của các tỉnh, thành: Khánh Hòa, Gia Lai, TP Hồ Chí Minh.

Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh sẽ tổ chức Hội nghị Khoa học và Công nghệ quốc tế lần thứ 7 với chủ đề “Phát triển xanh - tuần hoàn trong kỷ nguyên số” vào ngày 14-11-2025. Hội nghị quy tụ các nhà khoa học trong và ngoài nước, tập trung vào các vấn đề cốt lõi mà TP Hồ Chí Minh đang ưu tiên, như quản trị tài nguyên, phát triển đô thị xanh - tuần hoàn, ứng dụng dữ liệu trong bảo vệ môi trường, công nghệ xử lý chất thải và mô hình kinh tế tuần hoàn cho đô thị lớn. Kết quả hội nghị sẽ được tổng hợp thành bộ kiến nghị khoa học gửi Thành phố, góp phần cung cấp căn cứ thực tiễn cho quá trình xây dựng Đề án Chuyển đổi Xanh.

Tại phiên họp trù bị hội nghị chuyên đề Hội đồng Hiệu trưởng các trường đại học trên địa bàn, đồng chí Trần Thị Diệu Thúy, Phó chủ tịch UBND Thành phố đã chỉ đạo nghiên cứu xây dựng các trường đại học thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của Thành phố, yêu cầu Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh có một tham luận về nội dung này. Hiện nay, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cũng đang phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo cho Thành phố, được thiết kế theo mô hình đa cực, và Trung tâm đổi mới sáng tạo đặt tại Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh được xem là một cực quan trọng trong hệ sinh thái này.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao

Tập đoàn Giáo dục Equest, đơn vị hợp tác với nhiều trường hàng đầu thế giới, mong muốn đồng hành cùng Thành phố trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực số và nhân lực chất lượng cao. Để cụ thể hóa mong muốn trên, trong thời gian tới, EQuest định hướng triển khai các chương trình giáo dục mang tính đột phá như đào tạo kỹ thuật AI, STEM, công nghệ giáo dục... nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực của các ngành kinh tế mới nổi và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của TP Hồ Chí Minh.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.