TS NGUYỄN TÙNG LÂM, Phó chủ tịch Hội Khoa học tâm lý-giáo dục Việt Nam:

Chuẩn bị hành trang nghề nghiệp cho thế hệ trẻ

Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 là bước tiến quan trọng của nền giáo dục Việt Nam, tiệm cận với xu thế phát triển của thế giới. Điểm đổi mới nổi bật là chương trình tập trung vào việc phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh, trao cho các em quyền được lựa chọn môn học, môn thi phù hợp với năng lực, sở trường và định hướng nghề nghiệp của mình. Đây là một thay đổi tích cực, giúp học sinh thể hiện đúng năng lực thật sự, đặt nền tảng cho một nền giáo dục hiện đại, công bằng và hiệu quả hơn.

Trong bối cảnh đất nước đang bước vào thời kỳ phát triển mới, yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng bức thiết, GDPT không chỉ dừng lại ở việc trang bị tri thức cơ bản mà còn phải là giai đoạn hình thành nhân cách, nuôi dưỡng kỹ năng sống và chuẩn bị hành trang nghề nghiệp cho thế hệ trẻ. Chính vì vậy, việc đưa hoạt động trải nghiệm nghề nghiệp, hướng nghiệp vào trường phổ thông phải trở thành nội dung thiết yếu trong chương trình giáo dục. Học sinh cần được tham gia nhiều hơn vào các hoạt động ngoại khóa gắn với thực tiễn, được tiếp xúc với mô hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc trải nghiệm công việc cụ thể để nhận biết thế mạnh, sở thích, từ đó đưa ra lựa chọn nghề nghiệp sáng suốt cho tương lai. Các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp, cũng như các trường đại học cần phát huy hơn nữa vai trò đồng hành với GDPT, tích cực liên kết với các trường THPT để tạo ra môi trường học tập đa chiều cho các em, gắn kiến thức lý thuyết với thực tiễn đời sống và sản xuất. Cùng với đó, các trường phổ thông cũng phải chủ động đổi mới, gắn hoạt động dạy và học với thực tế địa phương. Mỗi vùng miền đều có thế mạnh, nhu cầu phát triển riêng, việc tổ chức cho học sinh tiếp cận với các nghề nghiệp đặc thù của địa phương giúp học sinh không chỉ được rèn luyện kỹ năng, bồi dưỡng ý thức lao động mà còn được khơi dậy tinh thần gắn bó với quê hương, góp phần xây dựng cộng đồng. 

  Các em học sinh đọc sách tại thư viện Trường THCS Ngọc Lâm (Bồ Đề, Hà Nội). Ảnh do đơn vị cung cấp

Thầy giáo LÊ TRUNG KIÊN, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Gia Thiều (Hà Nội):

Chú trọng giáo dục toàn diện 

Năm học mới, Trường THPT Nguyễn Gia Thiều xác định phải vừa bảo đảm sự ổn định của nền nếp dạy và học, vừa đổi mới để học sinh có môi trường học tập, phát triển toàn diện. Nhà trường chú trọng triển khai chương trình giáo dục theo hướng linh hoạt, phù hợp với nhu cầu phát triển của học sinh, khuyến khích giáo viên vận dụng phương pháp dạy học tích cực, phát huy năng lực tự học, tự sáng tạo của học trò.

Nhà trường đã và đang tiếp tục tích hợp nhiều chuyên đề thiết thực vào chương trình học, gắn với rèn luyện kỹ năng sống và giá trị đạo đức, như: “Phòng cháy, chữa cháy và kỹ năng thoát hiểm”, “Luật giao thông và kỹ năng lái xe an toàn”, “Lòng biết ơn”, Phong trào “3 xin: Xin chào-xin lỗi-xin cảm ơn”, hay khẩu hiệu “Nghĩ kỹ-nói chậm-hành động ngay” được lồng ghép trong nhiều môn học và các hoạt động trải nghiệm. Qua đó, học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn được rèn luyện tinh thần trách nhiệm, ý thức công dân, khả năng ứng xử văn minh và nhân cách sống. Song song với hoạt động trên lớp, Trường THPT Nguyễn Gia Thiều còn đẩy mạnh các hoạt động ngoại khóa, chỉ đạo Đoàn Thanh niên thành lập 26 câu lạc bộ (CLB) sở thích như: CLB báo, CLB văn nghệ, thể thao, CLB học thuật, CLB STEAM... Đây là môi trường để học sinh tự quản lý, xây dựng kế hoạch và triển khai hoạt động, vừa phát huy tinh thần chủ động sáng tạo, vừa tăng cường gắn kết tập thể. Bên cạnh đó, nhà trường còn thường xuyên tổ chức các chuyến tham quan học tập tại bảo tàng, di tích lịch sử, làng nghề truyền thống nhằm giúp học sinh hiểu sâu hơn về văn hóa, nuôi dưỡng lòng tự hào và ý thức gìn giữ bản sắc dân tộc. 

Cô giáo NGUYỄN THỊ MINH UYÊN, Hiệu trưởng Trường THCS Tân Sơn (Ninh Bình):

Bước vào năm học mới với tâm thế phấn khởi

Sau một năm học nhiều thay đổi cùng kỳ nghỉ hè dài, việc chuẩn bị chu đáo cho ngày trở lại trường có ý nghĩa quan trọng, giúp ổn định tâm lý và tạo động lực học tập cho học sinh. Nhận thức rõ điều đó, nhà trường đã xây dựng kế hoạch tựu trường chi tiết, bao gồm nhiều nội dung thiết thực. Trước hết, các hoạt động giới thiệu về nhà trường, hướng dẫn học sinh đầu cấp làm quen với thầy cô, bạn bè được ưu tiên nhằm giúp các em nhanh chóng hòa nhập với môi trường mới. Bên cạnh đó, tổ chức các chương trình giao lưu văn nghệ, sinh hoạt tập thể giữa các khối lớp nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi, góp phần gắn kết tình bạn, xây dựng tinh thần đoàn kết trong học đường. Cùng với đó, nhà trường chú trọng tổ chức tập luyện nghi thức, chuẩn bị cho lễ khai giảng, đồng thời ổn định tổ chức lớp học, động viên tinh thần để học sinh bước vào năm học mới với tâm thế hứng khởi. 

Đối với đội ngũ giáo viên, ngoài tham gia các lớp tập huấn chuyên môn do sở giáo dục và đào tạo tổ chức, nhà trường còn yêu cầu các thầy, cô tích cực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm. Ban giám hiệu nhà trường cũng chủ động tham mưu với chính quyền địa phương về việc đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung giáo viên còn thiếu, bảo đảm các điều kiện tốt nhất cho công tác dạy và học. 

Cô giáo LÊ THỊ HƯƠNG MAI, Phó hiệu trưởng Trường THCS Đống Đa (Hà Nội):

Công nghệ thông tin, chuyển đổi số là xu thế tất yếu

Chúng tôi xác định công nghệ thông tin, chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu mà thực sự là công cụ then chốt giúp nâng cao chất lượng dạy học và quản lý. Không dừng lại ở việc duy trì các nền tảng quen thuộc, nhà trường sẽ tiếp tục khai thác sâu, tích hợp đồng bộ công nghệ vào mọi khâu từ giảng dạy, kiểm tra, đánh giá cho đến điều hành.

Trong công tác quản lý, các hệ thống như eNetViet và phần mềm quản lý trường học đã phát huy hiệu quả như kênh kết nối trực tuyến nhanh chóng, minh bạch giữa nhà trường với phụ huynh. Những ứng dụng điểm danh thông minh, học bạ số, tuyển sinh đầu cấp trực tuyến đã giúp giảm tải công việc hành chính, hạn chế sai sót và mang lại sự tiện lợi, minh bạch cho cả giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Đồng thời, thư viện điện tử với nguồn tài nguyên học tập số phong phú cũng đang được đầu tư, mở rộng, khuyến khích học sinh tự học và tra cứu ngoài giờ lên lớp. Ở phương diện giảng dạy, công nghệ thông tin đã đi sâu vào từng tiết học. Giáo viên chủ động sử dụng phần mềm hỗ trợ bài giảng, kho học liệu số và công cụ dạy học tương tác, giúp bài giảng trở nên trực quan, sinh động, dễ tiếp thu. Đặc biệt, hệ thống theo dõi tiến độ học tập cho phép giáo viên phát hiện kịp thời khó khăn của từng học sinh, từ đó có giải pháp hỗ trợ sát thực hơn. Trong kiểm tra, đánh giá, công nghệ thông tin mang đến nhiều đổi mới tích cực. Các tổ chuyên môn đã áp dụng phần mềm soạn đề, tạo bài trắc nghiệm online, kết hợp trắc nghiệm và tự luận phù hợp với từng bộ môn. Quy trình quản lý đề kiểm tra được tập trung và phân quyền rõ ràng, bảo đảm tính bảo mật. Kết quả trắc nghiệm được chấm tự động, phân tích thống kê ngay trên hệ thống, vừa tiết kiệm thời gian, vừa cung cấp dữ liệu chính xác giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy. 

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.