Mô hình công dân học tập
Để thực hiện được những mục tiêu kép đó, hội đã triển khai nhiều mô hình học tập hiệu quả, được đánh giá cao. Đáng chú ý phải kể đến mô hình công dân học tập. Đây là mô hình được khẳng định tại Kết luận số 49-KL/TW ngày 10-5-2019 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 11-CT/TW của Bộ Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; Quyết định số 489/QĐ-TTg ngày 8-4-2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 49-KL/TW. Hiện nay, mô hình này đang triển khai thí điểm tại 63 tỉnh, thành phố và sẽ triển khai đại trà từ đầu năm 2022. Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam hướng dẫn thành viên hội thuộc 63 tỉnh, thành phố xây dựng các nội dung gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập và đơn vị học tập trên địa bàn cấp xã làm nòng cốt trong cuộc vận động chống dịch bệnh ở địa phương. Cùng với đó, hội không ngừng tăng cường hỗ trợ hệ thống trường học bằng nhiều nguồn lực để bảo đảm năm học 2021-2022 được tiến hành theo kế hoạch của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
    |
 |
| Hội Khuyến học Việt Nam gây quỹ ủng hộ công tác phòng, chống dịch Covid-19.Ảnh: TUẤN ANH |
Có thể hiểu công dân học tập về thực chất là công dân phải tiến hành việc học tập suốt đời để trở thành người lao động tri thức, lấy sự hiểu biết cùng các kỹ năng có được qua học tập để giải quyết có hiệu quả những hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, công tác xã hội... mà mình có trách nhiệm thực hiện. Công dân học tập phải có 3 năng lực cốt lõi mà thế kỷ 21 yêu cầu, đó là năng lực tự học, học tập thường xuyên; năng lực sử dụng các công cụ tương tác; năng lực thực hiện tốt các quan hệ xã hội. Mỗi năng lực cốt lõi lại bao gồm một số kỹ năng cơ bản và một số phẩm chất cần thiết.
Trong giai đoạn từ nay đến năm 2025, công dân học tập phải có thêm những kỹ năng số theo yêu cầu chuyển đổi số quốc gia. Công dân học tập không thể thiếu kỹ năng truy cập tri thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kể cả tri thức phòng, chống dịch Covid-19 trên mạng internet hay kỹ năng sử dụng các công nghệ để thực hiện học tập trực tuyến, mua bán và giao dịch trên mạng, vui chơi giải trí trên các thiết bị điện tử thông minh. Đáng chú ý là họ cần kỹ năng thực thi những quy định về hành vi trên mạng thông tin, bảo vệ sức khỏe số... Ngoài ra, ngay lúc này, công dân học tập còn cần phải có cả những kỹ năng phòng, chống dịch Covid-19. Có thể kể đến như kỹ năng thực hiện quy tắc 5K, quy tắc 5T, kỹ năng theo dõi tình hình dịch bệnh, nắm bắt những thông tin về những biến thể của Covid-19, cơ chế lây lan dịch bệnh, tác dụng của vaccine hay thậm chí cả kỹ năng sử dụng các phần mềm như Bluezone, sổ sức khỏe điện tử...
Mô hình công dân học tập chính là yếu tố trung tâm để Hội Khuyến học Việt Nam thực hiện hiệu quả nhiều chương trình, hoạt động, đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19 hiện nay. Có thể kể đến như chương trình xây dựng phòng tuyến chống dịch theo yêu cầu. Trong đó, mỗi gia đình học tập là một đơn vị phòng, chống có hiệu quả trước sự tấn công của virus SARS-CoV-2, thực hiện nghiêm sự cách ly xã hội giữa nhà với nhà. Mỗi cộng đồng học tập (thôn bản học tập, tổ dân phố học tập) phải quyết tâm là một vùng xanh, nếu là vùng vàng, da cam hay đỏ thì phấn đấu chuyển dần thành vùng ít nguy cơ hơn. Mỗi đơn vị học tập, có thể là cơ quan, trường học, hợp tác xã hay doanh nghiệp do cấp xã quản lý phải bảo đảm hoàn thành tốt kế hoạch công tác, đồng thời giữ gìn để các thành viên không bị nhiễm bệnh.
“Bức tường lửa” ngăn chặn, phòng ngừa virus SARS-CoV-2
Công dân học tập với tri thức khoa học về dịch bệnh, ý chí của từng cá nhân trong chống dịch bệnh và sự gắn kết, sự đồng thuận của con người trong cộng đồng khi đối đầu với SARS-CoV-2 cũng là chất liệu quan trọng xây dựng “bức tường lửa” vô hình nhưng kiên cố. “Bức tường lửa” này tạo nên trùng trùng lớp lớp ngăn chặn, phòng ngừa virus Corona xâm nhập cơ thể của mỗi cá nhân, sau đó là chống lại sự xâm nhập của virus vào từng gia đình và cuối cùng là trong cộng đồng.
Bên cạnh đó, ngay từ sớm, Hội Khuyến học Việt Nam đã tổ chức vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ học sinh phổ thông các cấp, nhất là cấp tiểu học và THCS không có phương tiện học trực tuyến. Trong tháng 8-2021, hầu hết các hội khuyến học địa phương đã làm lễ trao học bổng tặng học sinh nghèo trước thềm năm học mới 2021-2022. Ngay đầu tháng 9-2021, Hội Khuyến học tỉnh Quảng Bình đã hỗ trợ 1.000 điện thoại thông minh cho các em học sinh phổ thông. Hội Khuyến học Việt Nam cũng đã trao 300 triệu đồng tặng sinh viên ngành y dược xung phong ra tuyến đầu chống dịch... Ngoài những mô hình, hoạt động đang triển khai, hiện nay, Hội Khuyến học Việt Nam vẫn tiếp tục khuyến khích các giải pháp thực hiện mô hình công dân học tập đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch Covid-19 và phát triển kinh tế-xã hội. Những cách làm hay sẽ được chia sẻ tới 63 tỉnh, thành hội, lan tỏa tới 137.408 chi hội khuyến học trong toàn quốc.
Có thể nói, gần 22 triệu cán bộ và hội viên Hội Khuyến học Việt Nam đang nỗ lực hoàn thành những công việc của công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Hội luôn luôn coi trọng nhiệm vụ chống đại dịch Covid-19 nhằm góp phần loại trừ đại họa này trong cộng đồng chúng ta. Sức mạnh chống lại dịch bệnh tùy thuộc vào tri thức và ý chí của từng công dân, của từng gia đình và dòng họ hay các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp và trường học. Tri thức cùng ý chí ấy chỉ có thể đến với chúng ta khi cả nước trở thành một xã hội học tập.
GS, TS PHẠM TẤT DONG, Phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam