Tại Học viện Chính trị, việc bồi dưỡng năng lực sư phạm cho học viên đào tạo giảng viên khoa học xã hội và nhân văn luôn được coi là nhiệm vụ trung tâm, nhằm xây dựng đội ngũ nhà giáo Quân đội có bản lĩnh, tri thức, phẩm chất, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao trong tình hình mới.

Năng lực sư phạm, nền tảng để người thầy khẳng định mình

Trong môi trường giáo dục quân sự, giảng viên không đơn thuần là người truyền thụ kiến thức, mà còn là nhân tố quan trọng góp phần hình thành bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống cho người học. Vì vậy, năng lực sư phạm của giảng viên trở thành yêu cầu mang tính nền tảng, gắn chặt giữa tri thức khoa học và phẩm chất nghề nghiệp. Năng lực ấy bao gồm sự tổng hợp của trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm, phương pháp giảng dạy, tác phong mẫu mực và khả năng xử lý linh hoạt các tình huống nảy sinh trong quá trình dạy học, nghiên cứu khoa học.

Một giảng viên có năng lực sư phạm tốt không chỉ giúp bài giảng trở nên hấp dẫn, khoa học, mà còn truyền cảm hứng, khơi gợi niềm say mê học tập, nghiên cứu cho học viên. Đặc biệt, trong bối cảnh đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay, việc vận dụng cách dạy “đảo chiều”, phát huy tính chủ động của người học, càng đòi hỏi giảng viên phải vững vàng, sáng tạo, tự tin trên bục giảng.

Việc bồi dưỡng năng lực sư phạm cho học viên đào tạo giảng viên khoa học xã hội và nhân văn được Học viện Chính trị đặc biệt coi trọng. Ảnh: MAI PHƯƠNG

Học viên đào tạo giảng viên khoa học xã hội và nhân văn ở Học viện Chính trị được tuyển chọn kỹ lưỡng từ các đơn vị trong toàn quân. Họ là những sĩ quan trẻ có phẩm chất, năng lực, triển vọng phát triển, được đào tạo để trở thành giảng viên các môn khoa học xã hội và nhân văn tại các nhà trường quân đội. Ngoài việc học tập, nghiên cứu chuyên ngành, các học viên còn được rèn luyện về phương pháp sư phạm, phong thái và tác phong nhà giáo Quân đội. Đây là yêu cầu tất yếu, góp phần bảo đảm sau khi tốt nghiệp, họ có thể tự tin bước lên bục giảng, đáp ứng nhiệm vụ giáo dục-đào tạo trong điều kiện mới.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Người thầy giáo tốt-thầy giáo xứng đáng là thầy giáo, là người vẻ vang nhất. Dù tên tuổi không đăng báo, không được thưởng huân chương, nhưng những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh”. Lời dạy của Bác trở thành kim chỉ nam để mỗi học viên ở Học viện Chính trị phấn đấu: Không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà còn phải rèn luyện đạo đức, phẩm chất, trở thành nhà giáo mẫu mực, mô phạm.

Giải pháp đồng bộ nâng cao chất lượng đào tạo

Để nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn, những năm qua, Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện Chính trị đã tập trung nhiều biện pháp đồng bộ, toàn diện. Trước hết là sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chỉ huy các cấp. Việc bồi dưỡng năng lực sư phạm cho học viên được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong nghị quyết lãnh đạo, trở thành định hướng xuyên suốt trong công tác giáo dục-đào tạo. Các khoa giáo viên, hệ quản lý học viên thường xuyên tuyên truyền, quán triệt để học viên nhận thức rõ vị trí, vai trò của nghề giảng viên, từ đó xây dựng động cơ học tập, rèn luyện đúng đắn, khơi dậy niềm tự hào, tinh thần trách nhiệm và khát vọng cống hiến.

Trong quá trình đào tạo, nội dung bồi dưỡng được thiết kế toàn diện, vừa trang bị kiến thức chuyên ngành, vừa rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp. Học viên được củng cố vững chắc nền tảng lý luận Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối của Đảng; đồng thời mở rộng kiến thức về chính trị, xã hội, kinh tế, quân sự, phù hợp đặc thù của từng chuyên ngành. Cùng với đó, kỹ năng giảng dạy, phương pháp xử lý tình huống, khả năng truyền đạt kiến thức cũng được chú trọng, giúp học viên sẵn sàng đứng lớp với sự tự tin và bản lĩnh.

Một điểm nổi bật trong quá trình đào tạo là hoạt động giảng tập. Đây được xem như “sân khấu tập dượt” để mỗi học viên hóa thân thành giảng viên, trực tiếp đứng lớp, thể hiện khả năng giảng dạy. Sau mỗi buổi giảng tập, học viên nhận được những góp ý thẳng thắn, cụ thể từ giảng viên và đồng đội, giúp họ rút kinh nghiệm, khắc phục hạn chế, từng bước hoàn thiện kỹ năng sư phạm. Qua đó, bản lĩnh nghề nghiệp được rèn luyện vững vàng, tạo sự chuẩn bị chu đáo trước khi đảm nhiệm công tác giảng dạy tại các nhà trường Quân đội.

Chỉ huy Hệ 2, Học viện Chính trị kiểm tra giờ tự học trên giảng đường của học viên. Ảnh: MINH PHONG

Song song với hoạt động giảng tập, Học viện cũng đặc biệt coi trọng việc khuyến khích học viên phát huy tính tự giác, tích cực tự học, tự rèn luyện. Đây là động lực quan trọng để mỗi người hoàn thiện bản thân, kết hợp giữa rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống với nâng cao tri thức và năng lực chuyên môn. Mỗi học viên được định hướng xây dựng kế hoạch học tập, nghiên cứu cụ thể, từ việc đọc tài liệu, ghi chép khoa học, đến rèn luyện tác phong, phương pháp sư phạm, kỹ năng quản lý lớp học, xử lý tình huống. Quá trình đó, khi gắn với ý thức tổ chức kỷ luật và đạo đức nhà giáo, sẽ tạo nên một tập thể học viên có bản lĩnh, trách nhiệm, gương mẫu.

Nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học cũng là một nội dung quan trọng. Học viên được tạo điều kiện tham gia đề tài, chuyên đề khoa học, hội thảo, tọa đàm, các cuộc thi chính luận, giải thưởng “Tuổi trẻ sáng tạo”… Những hoạt động này giúp họ rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, phát triển khả năng sáng tạo và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức mới. Đây vừa là môi trường tập dượt, vừa là thước đo đánh giá năng lực sư phạm, đồng thời tạo ra động lực để học viên gắn nghiên cứu khoa học với giảng dạy thực tiễn.

Xây dựng đội ngũ giảng viên toàn diện, đáp ứng tình hình mới

Những kết quả đạt được trong công tác đào tạo, bồi dưỡng năng lực sư phạm cho học viên ở Học viện Chính trị thời gian qua đã khẳng định hướng đi đúng đắn, bền vững. Trên nền tảng tri thức chuyên môn vững chắc, phương pháp sư phạm khoa học, cùng với phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, học viên sau khi tốt nghiệp không chỉ trở thành giảng viên giỏi, mà còn là những sĩ quan mẫu mực, người chỉ huy, người đồng chí đáng tin cậy.

Trong bối cảnh xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tinh, gọn, mạnh, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn có ý nghĩa chiến lược. Họ chính là những người trực tiếp truyền lửa, bồi dưỡng bản lĩnh chính trị, niềm tin và lý tưởng cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ. Việc bồi dưỡng năng lực sư phạm cho học viên đào tạo giảng viên tại Học viện Chính trị vì thế không chỉ là nhiệm vụ giáo dục-đào tạo, mà còn là sự chuẩn bị căn bản để xây dựng đội ngũ nhà giáo Quân đội toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá HOÀNG ANH TUẤN, Hệ trưởng Hệ 2, Học viện Chính trị

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.