Giữa đại dịch, lại diễn ra trên 11 thành phố trải rộng khắp lục địa, người châu Âu đã, đang và sẽ làm gì để có một kỳ Euro an toàn? Có vaccine rồi nhưng còn bao việc? Bóng đá vì công chúng cũng là vì bóng đá, vì doanh thu, mỗi trận đấu là một thách thức và may thay, những lời giải cứ dần hiện ra. Không có nguồn lực y tế và kinh tế lớn mạnh như châu Âu, bóng đá Việt Nam phải có và đã có cách ứng biến riêng phù hợp. Đội tuyển Việt Nam ăn ở, tập luyện, đi lại trong “bong bóng” phòng vệ đặc biệt tách rời hẳn cuộc sống xã hội, nhưng vẫn ra sân trình diễn thứ bóng đá đầy tự tin, quả cảm và chiến thắng để đi tiếp vào vòng loại thứ 3 World Cup 2022 khu vực châu Á. Nụ cười chiến thắng Việt Nam bừng lên chào đón Euro mở màn.

“Bóng được chuyền sang góc xa khung thành cho Văn Hậu. Văn Hậu đánh đầu đưa bóng đúng đà băng xuống của Tiến Linh. Và bàn thắng cho Việt Nam”. Niềm cao hứng của bình luận viên VTV về pha ghi bàn tương tự ở vòng bảng Euro đã diễn ra theo lối chưa từng có. Đâu phải quá lời liều lĩnh, đem “đũa mốc mà chòi mâm son”, bóng đá khác biệt về đẳng cấp nhưng những tình huống ghi bàn vẫn có những đường nét cơ bản giống nhau, đưa lại những niềm vui giống nhau. Hơn thế, pha phối hợp Văn Hậu-Tiến Linh là một dấu ấn trưởng thành rõ rệt về trình độ kỹ, chiến thuật của bóng đá nước nhà.

Rõ ràng, chỉ khi đội tuyển quốc gia hay các câu lạc bộ của chúng ta đã thường xuyên có mặt ở các giải đấu cấp châu lục và không quá thua sút, không sợ hãi, thậm chí thi đấu ngang ngửa với nhiều đội bóng mạnh thì những ví von, so sánh mới có thể nảy sinh mà không vênh, không lố. Như mọi đội bóng dám chơi và biết chơi, tinh thần là yếu tố đầu tiên và xuyên suốt mà đội tuyển và các câu lạc bộ như Hà Nội FC và Viettel FC không hề thua kém. Tiếp đó là tổ chức phòng ngự chặt chẽ để làm nền tảng đương đầu với sức tấn công áp đặt của các đối thủ trên cơ và ngang cơ. Thật đáng lưu ý về lối chơi 3 trung vệ mà HLV Park Hang-seo đã sớm sử dụng cho các đội U.22, U.23 và đội tuyển quốc gia. Cùng đó là lối chơi tấn công với các cầu thủ đá cánh (wing-back). Thì cũng chỉ mấy mùa bóng vừa qua, bóng đá Anh và nhiều quốc gia châu Âu mới áp dụng phổ biến sơ đồ này. Có điều trớ trêu với tuyển Pháp trong trận knock-out gặp Thụy Sĩ ở Euro này khi họ lần đầu thử nghiệm đá 3 trung vệ, nhưng bởi sự chủ quan và trong thời gian gấp gáp, cuộc thử nghiệm đó đã trở nên nóng vội và bất thành. Thế đấy, có thể liên hệ bóng đá ta với Euro chứ. Nhạy bén với cái mới, quyết tâm và kiên trì cải thiện lối chơi đã khiến thầy Park và quân ta từng bước thành công. Xem đội Áo kiên gan, lì lợm phòng ngự kéo trận đấu với Italy sang hiệp phụ hay cách tuyển Anh chơi xù xì, chắc chắn trước đội Đức... càng thấy rõ tính tổ chức và lối vận hành chiến thuật đóng vai trò quan trọng đến thế nào.

Với người hâm mộ Việt Nam, xem những đội bóng yếu thế yếu lực đối đầu với những đội bóng mạnh hơn quả thật bổ ích. Một bài học lớn đã và vẫn phải nghiền ngẫm và nuôi chí thực hiện chính là tạo nguồn tài năng. Ngoài việc tổ chức đào tạo bài bản từ những lớp trẻ, các nền bóng đá không giàu tiềm lực đã tạo điều kiện để cầu thủ của họ được đá cho các câu lạc bộ (CLB) của các nền bóng đá tiên tiến. Có thể chỉ là ở các CLB hạng dưới, nhưng cầu thủ sẽ trưởng thành khi được chơi là được học, được làm quen với sự cạnh tranh cam go, căng thẳng cùng phương thức tổ chức khoa học, chuyên nghiệp và tiếp cận các luồng tư duy mới... Và còn nhiều, nhiều nữa từ mỗi đội bóng dự Euro, chẳng hạn chuyện thể lực và dinh dưỡng, rồi tâm lý hay các phương án sẵn sàng khi có tai nạn phải cấp cứu... Bóng đá đỉnh cao không một chi tiết nào được bỏ qua. Mới hiểu cách thầy Park chuẩn bị chi li, tỉ mỉ cho từng chuyển động cụ thể và cả trong suốt hành trình dài của các đội tuyển.

Bây giờ là chặng leo núi cao chưa từng có của đội tuyển Việt Nam. Biết bao chuyện phải lo tính, song đã thấy những người làm bóng đá, các CLB và mọi người hâm mộ chăm lo và sẵn sàng hậu thuẫn cho đoàn quân ra trận. Lại phải thu xếp lịch thi đấu V-League vừa để tạo thuận lợi cao nhất cho đội tuyển vào vòng đấu cuối cùng World Cup và CLB Viettel tại AFC Champions League 2021, vừa phòng, chống dịch Covid-19. Vừa thưởng thức Euro, vừa được hào hứng cùng bóng đá nước nhà, càng vui càng bừng lên khát vọng.

NGUYỄN MẠNH