Kẻ sống sót trong “bảng tử thần” là kẻ cực mạnh thừa sức đi xa-điều từng được xem là lẽ thường ở mọi giải đấu lớn. Vậy mà tại Euro lần này thì... không. Cả 3 đội sừng sỏ, 3 ứng cử viên hàng đầu cho ngôi vô địch là Pháp, Đức và Bồ Đào Nha đều bị loại. Phản ứng dây chuyền mang tên kỳ diệu nhen lên từ Hungary, Đan Mạch ở vòng đấu bảng đã bùng nổ trong vòng đấu “sinh tử chiến”.

Mở đầu là cuộc trình diễn ngoan cường của tuyển Áo cầm chân Italy trong suốt hai hiệp chính. Tiếp đó là Séc hạ gục Hà Lan, Bỉ đánh bại Bồ Đào Nha. Với tinh thần vì màu cờ sắc áo, ngay cả Ukraina chỉ được vào vòng 1/8 bằng chiếc vé vớt cũng tranh đoạt được cơ hội trước Thụy Điển trên cơ. Nổi bật đến say lòng người là sự tích không đầu hàng, quyết chiến đến cùng được Croatia với màn lội ngược dòng lạ lùng khi bị Tây Ban Nha dẫn trước 3-1.

Tiếc rằng, đội bóng vùng Balkan cạn sức, mỏng quân đã không thể vượt qua đối thủ hùng hậu, trên cơ trong hai hiệp phụ. Khúc bi tráng Croatia cất lên để ngay sau đó một kịch bản lội ngược dòng kỳ vĩ đến không tưởng từ đôi chân những chiến binh Thụy Sĩ. Cũng bị dẫn trước 3-1, mà đối thủ lại là "người khổng lồ" Pháp vậy mà G.Xhaka, X.Shaqiri cùng những đồng đội ít tên tuổi đã vùng lên gỡ 3-3 và giữ được tỷ số này hết hai hiệp phụ. Đến màn đấu “thần kinh” trên chấm luân lưu thì sự tỉnh táo và chính xác của các công dân bóng đá xứ đồng hồ đã hạ gục chú gà trống Gaulois. Sự kỳ diệu sẽ đến nếu biết bền bỉ và nuôi dưỡng ước mơ.

leftcenterrightdel
Ronaldo nhăn nhó sau khi Bồ Đào Nha thua Bỉ 0-1 ở vòng 1/8. Ảnh: AFP. 

Bóng đá là cơ bắp, là kỹ-chiến thuật nhưng khi trình độ bóng đá các quốc gia châu Âu đã cùng tiến bộ san lấp dần khoảng cách thì tinh thần thi đấu, lối chơi tập thể khoa học sẽ quyết định sự hơn thua trong những trận đấu, những tình huống cụ thể. Công thức chiến thắng “Trái tim nóng và cái đầu lạnh” đã hiển hiện sống động tại Euro 2020. Không chỉ yếu có thể thắng mạnh mà ngay cả các đội bóng ngang tài ngang sức muốn vượt qua đối thủ cũng phải vận dụng nhuần nhuyễn công thức đó. Người Anh bỗng dưng cất đi thế mạnh tốc độ để chơi chậm kiềm chế đối thủ Đức khắc tinh. Cứ gặp Đức ở giải đấu lớn là thua, ngay trên sân Wembley cũng vậy. Sau chiến thắng đầy tranh cãi trong trận chung kết cúp thế giới năm 1966 đã 55 năm trôi qua là khoảng thời gian quá dài, quá đủ để nghiền ngẫm nỗi đau.

Đá chậm, “Tam sư” hiện nguyên hình là đàn sư tử khôn ngoan rình rập, vờn con mồi lớn. Mới thấy G.Southgate không phải kém tài, nhút nhát, mà ngược lại HLV này đã cứng cỏi, bản lĩnh cao cường đến thế nào trước sự chỉ trích, chê bai của mọi loại nguồn dư luận, mọi loại người. R.Sterling vô dụng ở các trận đấu lớn cả ở cấp CLB và quốc gia vẫn được ông trọng dụng. Trong trận đối đầu xe tăng Đức, người ta gào lên trên mạng đòi thay H.Kane bất lực, nhưng G.Southgate bất chấp. Và rồi R.Sterling mở tỷ số, H.Kane nhân đôi cách biệt. Kiên định với đấu pháp, kiên định niềm tin vào những hảo thủ của mình cùng lối vận hành chiến thuật và cách thay người đúng thời điểm người thuyền trưởng đã đưa tuyển Anh vượt qua những trang buồn trong lịch sử.

Tương tự, đội bóng xứ đấu bò đã trông đợi vào A.Morata để rồi cú sút trái phá của cầu thủ này ở hiệp phụ mở ra trận thắng trước Croatia ngoan cường. Hai bàn thắng của Cộng hòa Séc do T.Holes và P.Schick ghi vào lưới Hà Lan cũng vậy. Còn nữa là cách A.Shevchenko dùng O.Zinchenko không chỉ trong vai một hậu vệ cánh xuất sắc mà còn là chân sút đắc dụng. Euro bùng nổ những trận đấu hay, những bất ngờ kỳ diệu bởi những HLV và đoàn chiến binh biết giữ vững niềm tin.

Có biết bao bài học để làm nên chiến thắng thì cũng có quá nhiều bài học của thất bại. Thật khó lý giải khi tuyển Pháp đánh mất thế mạnh phòng thủ đã làm tiền đề thành công của cả một giai đoạn hưng thịnh vừa qua. Có tin rằng chính P.Pogba và nhiều cầu thủ đã đề nghị HLV D.Deschamps chuyển sang chơi sơ đồ 3 trung vệ mới lạ. Có lời bình rằng, các cầu thủ Pháp đã no nê danh hiệu, đặc biệt là chủ quan và chơi cá nhân, nội bộ lục đục... Thì thấy đấy, K.Mbappe không ghi nổi 1 bàn trong 4 trận đấu, thậm chí sút luân lưu hỏng ăn. Thì đấy, anh chàng P.Pogba với mái đầu lòe loẹt như mào gà trống vừa có bàn thắng đẹp đưa Pháp dẫn trước 3-1 thì liền đó là pha biểu diễn vẽ vời để mất bóng và lập tức mảnh lưới của đội nhà rung lên. Gà trống mào đẹp mà những chiếc cựa tưởng cứng nhất lại mềm oặt, thất bại là khó tránh.

Pháp sẽ phải thay đổi nhiều để hoàn thiện. Đức sẽ phải trở lại với hình ảnh xe tăng tấn công dũng mãnh. Hy vọng là thế ở World Cup 2022 sắp đến.

NGUYỄN ANH