Điểm đến hấp dẫn du khách

Hang Kia, Pà Cò nằm cheo leo trên những đỉnh núi cao, nên thường xuyên bị mây mù che phủ. Từ Quốc lộ 6A, vượt qua đèo Thung Khe hay còn gọi là đèo Đá trắng, đến Lóng Luông, đi tiếp 8km là đến hai xã Hang Kia và Pà Cò. Con đường vào đây uốn mình vắt ngang những dãy núi đá cao, quanh co dẫn lối qua những ngôi nhà sàn đơn sơ của đồng bào Mông. Những nếp nhà gỗ nép mình bên màu xanh biếc của vườn đào, vườn mận. Đi bộ qua cung đường đẹp nhất Hang Kia, Pà Cò, xuyên khu bảo tồn thiên nhiên, khám phá thảm động-thực vật quý hiếm nơi đây là một trong những hoạt động được nhiều du khách ưa tìm hiểu, khám phá. Khí hậu trong lành, mát mẻ, Hang Kia, Pà Cò được ví như “chiếc điều hòa nhiệt độ” của thiên nhiên. Không cần phải lên đến đỉnh Fansipan (Sa Pa, Lào Cai) hay Tà Xùa (Sơn La), đến Hang Kia, Pà Cò, du khách vẫn có thể trở thành những “thợ săn mây” đích thực, hiện thực hóa “giấc mơ mây trắng”, được đắm mình trong biển mây bồng bềnh.

 Người dân Hang Kia, Pà Cò biểu diễn văn hóa truyền thống.

Đến Hang Kia, Pà Cò, ngoài phong cảnh hữu tình, nhiều du khách thích thú trải nghiệm những sinh hoạt đời thường của người Mông. Họ ở nhà người Mông, ăn cơm cùng đồng bào, được vào bếp cùng nấu các món ăn đặc trưng của người Mông, tìm hiểu các công đoạn để tạo ra những bộ trang phục rực rỡ của người Mông hay cùng người dân lên núi hái chè san tuyết, trồng rau, thu hoạch ngô... Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hòa Bình, năm 2018, khoảng 332.000 lượt khách đã đến với Mai Châu, trong đó, lượng khách đến hai xã Pà Cò, Hang Kia lần lượt là 5.000 và 6.000 lượt, trong đó, khách nước ngoài chiếm 60%. 

Vùng trồng ngô… tìm hướng làm du lịch

Dù có nhiều tiềm năng và khách du lịch cùng các đơn vị lữ hành trong nước, quốc tế đã bắt đầu biết đến Hang Kia, Pà Cò, nhưng trên địa bàn hai xã mới chỉ có 6 hộ làm du lịch cộng đồng kết hợp cung cấp dịch vụ du lịch. Các hoạt động này cũng mang tính manh mún, tự phát. Ông Đặng Mai Sơn, Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Mai Châu, cho biết: “Nhiều năm nay, chính quyền địa phương luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao nguồn thu nhập cho đồng bào hai xã Hang Kia, Pà Cò. Ðến nay, phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng được xác định sẽ là hướng đi để người dân hai xã vừa phát triển kinh tế, vừa gìn giữ, phát huy được các giá trị văn hóa đặc sắc”. Theo đó, Ban chỉ đạo du lịch huyện Mai Châu đã tổ chức nhiều cuộc họp với người dân để động viên, khuyến khích những hộ có tiềm năng đăng ký phát triển loại hình dịch vụ homestay, các hộ còn lại được vận động sản xuất nông nghiệp sạch để phục vụ du lịch, từ đó từng bước chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ làm nông nghiệp hoàn toàn sang du lịch, dịch vụ. Những hộ dân đang kinh doanh homestay được tập huấn nâng cao kỹ năng quản lý kinh doanh và kỹ năng phục vụ du lịch.

Chị Sùng Y Múa, chủ homestay Y Múa (Hang Kia) cho biết, gia đình chị làm du lịch từ năm 2012. Lúc đầu, cả nhà hăng hái lắm nhưng khách đến ít nên cũng buồn. Chỉ đến năm 2016, nhờ sự hỗ trợ của chuyên gia Dương Minh Bình tư vấn, giới thiệu du lịch cộng đồng, gia đình đã sửa sang lại một số nội dung phục vụ du khách. Khách đến đông dần qua các năm: Năm 2016 đón hơn 1.000 khách, 2017 đón hơn 2.000 khách, 2018 đón gần 3.000 khách, riêng đầu năm 2019 đã đón khoảng 2.000 khách. Thông thường khách trước giới thiệu cho khách sau chứ homestay Y Múa chưa được quảng bá nhiều. “Du lịch mang lại thu nhập khá ổn định, cao gấp 4-5 lần so với đi làm nông với cây nông nghiệp chủ yếu là ngô chỉ có một mùa, sản lượng thấp. Du lịch cũng tạo việc làm cho bà con Hang Kia. Nhiều chị em phụ nữ ở Hang Kia vốn thiệt thòi, ít tiếp xúc với bên ngoài nay có cơ hội được học chữ, học nấu ăn, giao tiếp với du khách”, chị Sùng Y Múa chia sẻ.

Phát triển du lịch cộng đồng trên cơ sở những tài nguyên hiện có là bước đi đúng với Hang Kia, Pà Cò. Tuy nhiên, quan trọng hơn là để đi được những bước dài trên con đường phát triển du lịch bền vững, các nhà quản lý và cộng đồng dân cư cần xác định rõ chiến lược phát triển để nơi đây không trở thành những “bản Lác” thứ hai, thứ ba. Lâu nay, “người hàng xóm” bản Lác (cũng thuộc địa bàn huyện Mai Châu) vốn đã bị du khách “lơ đẹp” bởi sự thương mại hóa và mất dần bản sắc văn hóa địa phương.

Bài và ảnh: LAN DỊU