ASPC là diễn đàn cấp cao thuộc kênh hợp tác quốc phòng trong khuôn khổ Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) với sự tham gia của các Thứ trưởng Quốc phòng hoặc tương đương cùng các quan chức quốc phòng đến từ 27 thành viên ARF. ASPC đã được chính thức hóa, trở thành một hoạt động thường niên của ARF kể từ năm 2004. ASPC có các mục tiêu chính là tăng cường sự tham gia của các quan chức quốc phòng ARF và hợp tác về các biện pháp xây dựng lòng tin trong lĩnh vực quân sự trong khuôn khổ ARF; mở thêm các kênh đối thoại và trao đổi mới giữa các quan chức quốc phòng, các nhà ngoại giao, các chuyên gia nghiên cứu quân sự, thúc đẩy lòng tin và hiểu biết lẫn nhau giữa các quan chức quốc phòng; đồng thời củng cố, nâng cao vai trò, vị thế của ARF.
Hội nghị ASPC-17 gồm ba phiên thảo luận, tập trung các nội dung: Chia sẻ quan điểm về tình hình thế giới, khu vực và chính sách quốc phòng; tăng cường kết nối giữa ARF và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+); tăng cường vai trò của hợp tác quốc phòng trong khuôn khổ ARF.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ lạc quan rằng với nỗ lực của tất cả các nước, dịch Covid-19 sẽ sớm bị đẩy lùi, cuộc sống của người dân sẽ sớm trở lại bình thường. Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng đánh giá cao kết quả Hội nghị trực tuyến Đối thoại Quan chức Quốc phòng ARF (ARF DOD) ngày 1-7 vừa qua để chuẩn bị cho Hội nghị ASPC-17.
Tại hội nghị, đại biểu nhiều nước cảm ơn Bộ Quốc phòng Việt Nam nỗ lực tổ chức hội nghị trực tuyến ASPC trong bối cảnh xảy ra đại dịch Covid-19. Các đại biểu đánh giá cao vai trò của các cơ chế đa phương như ASPC nói riêng, ARF nói chung trong việc thúc đẩy xây dựng lòng tin giữa các quốc gia với nhau, đồng thời đề cao vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực. Nhấn mạnh virus SARS-CoV-2 tuy rất nhỏ bé nhưng lại không phân biệt biên giới, giàu nghèo, các đại biểu đánh giá đại dịch Covid-19 là thách thức chưa có tiền lệ với thế giới mà không một quốc gia nào có thể tự mình giải quyết được. Các đại biểu cũng cho rằng không thể vì dịch Covid-19 mà xem nhẹ các thách thức an ninh khác như khủng bố, an ninh biển, an ninh mạng, vấn đề hạt nhân... Các ý kiến phát biểu đề cao tinh thần đoàn kết, hợp tác, trách nhiệm với cộng đồng quốc tế chính là vũ khí để đối phó với các thách thức an ninh chung, trong đó có đại dịch Covid-19.
Tại hội nghị, nhiều đại biểu bày tỏ quan ngại rằng trong bối cảnh đại dịch Covid-19, vẫn xuất hiện những hành động đơn phương ảnh hưởng đến môi trường an ninh và ổn định ở khu vực, đồng thời hoan nghênh Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36 vừa qua. Trong Tuyên bố, các lãnh đạo ASEAN đã khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, bảo đảm Biển Đông là một vùng biển hòa bình, ổn định và thịnh vượng; nhấn mạnh tầm quan trọng của thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Phát biểu bế mạc hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh ASPC-17 chính là biểu hiện cụ thể của chủ đề Năm ASEAN 2020 là “Gắn kết và chủ động thích ứng” khi tình hình dịch Covid-19 tạm thời gây ra những khó khăn cho việc tổ chức nhóm họp trực tiếp cũng như tham gia vào các hoạt động của ASEAN theo thông lệ hằng năm. Thay mặt Bộ Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cảm ơn các đại biểu đã ủng hộ và tham gia tích cực vào hội nghị. “Trong hội nghị lần này, chúng tôi cảm nhận được tinh thần hợp tác, xây dựng của các quý vị. Chúng tôi cũng cảm nhận được mong muốn chung của tất cả chúng ta về một khu vực hòa bình, ổn định, đem lại lợi ích cho tất cả các quốc gia. Chúng ta cũng đều sẵn sàng tham gia hợp tác vì mục tiêu đó. Chúng tôi tin tưởng rằng những nội dung chúng ta trao đổi tại hội nghị sẽ tiếp tục duy trì đà hợp tác trong ARF nói chung và hợp tác quốc phòng ARF nói riêng”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh phát biểu.
LÂM TOÀN