Những năm gần đây, nhiều tỉnh Bắc miền Trung đã không tổ chức hội nghị, lễ hội thu hút đầu tư vào mỗi dịp đầu năm mới. Trước đó, tỉnh càng nghèo thì tổ chức lễ hội càng to, hoành tráng, cờ phướn trang hoàng, khẩu hiệu treo khắp những tuyến đường lớn, cổ vũ, chào đón các nhà đầu tư...
Bởi ai cũng hiểu, chỉ bằng nội lực tài nguyên khoáng sản, đất đai, nhân lực của địa phương thì không thể thoát nghèo được, mà phải có các dự án, có vốn và rất nhiều thứ nữa... từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Thế rồi hội nghị, lễ hội thu hút đầu tư nào cũng thành công. Tỉnh nhiều thì vài trăm dự án lớn nhỏ được ký kết bản ghi nhớ hoặc được cấp giấy phép đầu tư; tỉnh ít cũng được vài chục dự án... Nhưng sau đó, số lượng dự án được triển khai thực hiện, hoàn thành trên thực tế không nhiều. Rất nhiều dự án đều ký rồi... để đấy, trong đó có những dự án với tổng mức đầu tư lớn đến vài tỷ USD.
Mới đây, tỉnh Quảng Trị đã bàn bạc với một số chủ đầu tư xem xét, thỏa thuận chấm dứt các dự án chậm hoặc không thể triển khai được như Dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị, công suất 1.200MW, tổng mức vốn đầu tư 55.000 tỷ đồng. Trước đó, nhiều quy hoạch dự án ở vùng ven biển, đô thị và miền núi Quảng Trị cũng được cơ quan chức năng xem xét, đề nghị UBND tỉnh sớm quyết định hủy bỏ vì không khả thi. Tương tự, năm 2022, tỉnh Nghệ An cũng hủy bỏ 92 dự án...
Hủy bỏ, chấm dứt dự án có phải là từ bỏ giấc mơ thoát nghèo? Và ngừng tổ chức lễ hội thu hút đầu tư có phải là lơ là tiếp nhận đầu tư? Có lẽ, lãnh đạo các tỉnh Bắc miền Trung đã có bước phát triển nhận thức trong lĩnh vực này, trước hết là đi vào thực chất, không tư duy theo kiểu thành tích, làm sao có được con số lớn dự án cam kết đầu tư để làm đẹp các bản báo cáo.
Rồi nữa là làm mới tư duy “trải thảm đỏ thu hút các nhà đầu tư”-nhưng không phải tất cả, mà chỉ với những nhà đầu tư phù hợp, có đủ thực lực, nguyện vọng và ý chí hợp tác làm ăn tử tế, đàng hoàng. Đó là mối quan hệ win-win chứ không phải địa phương cần vốn đầu tư bằng mọi cách, mọi giá và từ bất cứ ai.
Những dự án, quy hoạch không khả thi, cho dù với bất cứ nguyên nhân nào đều là “dự án ảo”, “quy hoạch treo”, là lực cản lớn đối với sự phát triển kinh tế, gây ra nhiều hệ lụy. Giả sử nhà đầu tư muốn bỏ vốn vào địa phương nhưng ở đó đã có dự án được cấp phép, quy hoạch được phê duyệt mà chưa thực hiện, liệu họ có đủ kiên nhẫn để chờ đợi không?
Hãy mạnh dạn loại bỏ rồi tiến tới từ chối ngay từ đầu “dự án ảo” - những dự án tiềm ẩn các yếu tố không khả thi hoặc chưa cần kíp để hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo.
TRẦN HOÀI