Trong đó có 1.707 đơn không đủ điều kiện xử lý, gồm: Đơn trùng lặp, đơn gửi nhiều cơ quan, đơn nặc danh, mạo danh, khuyết danh, không rõ nội dung (chiếm 67,47%).

Lâu nay, việc sàng lọc đơn, thư vẫn chủ yếu được thực hiện theo hình thức thủ công truyền thống, trong khi số lượng cán bộ, công chức phụ trách công việc này rất ít. Vì vậy, việc sàng lọc chỉ thực hiện được khi các yếu tố trùng lặp thể hiện rõ trên đơn, thư. Còn rất nhiều trường hợp đơn, thư trùng lặp, gửi nhiều cơ quan nhưng không thể phát hiện bằng phương pháp thủ công, dẫn tới cùng một nội dung vụ việc nhưng tất cả các cấp, các cơ quan đều nhận được đơn; cùng phải nghiên cứu đơn, cùng phải chuyển đơn, cùng yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết và trả lời... Việc phải trả lời khắp nơi cũng tạo nên áp lực rất lớn cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết các vụ việc, trực tiếp ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan công quyền.

Ảnh minh họa báo dantri.com.vn 

Cách đây ít lâu, tôi nhận được đơn khiếu nại về đất đai của một người phụ nữ lớn tuổi ở Hà Nội. Trong đơn và hồ sơ mà bà gửi tới các cơ quan chức năng thể hiện rất rõ đó là mảnh đất thuộc sở hữu từ thời ông bà, bố mẹ, được truyền lại cho bà. Tuy nhiên, chi tiết quan trọng nhất thì bà giấu nhẹm: Mảnh đất ấy vốn bị bom Mỹ đánh phá nên khi kê khai đất đai, bà đã khai rằng đó là mảnh đất hoang để tránh phải đóng thuế. Người phụ nữ này không biết rằng việc khai báo như vậy là hành vi chính thức từ bỏ quyền của bà với mảnh đất. Sau này, người em trai của bà được chính quyền địa phương đồng ý trao quyền sử dụng mảnh đất ấy và bà không phản đối gì. Mấy chục năm sau, khu vực đó được chuyển từ huyện thành quận, đất đai bỗng dưng có giá trị rất lớn, bà mới làm đơn kiện... đòi quyền sử dụng. Dù đơn của bà đã được các cấp giải quyết, giải thích thấu đáo nhưng bà vẫn gửi đơn khiếu nại đi khắp nơi, trong hàng chục năm trời. Cơ quan có trách nhiệm giải quyết đơn của người phụ nữ ấy cũng vẫn phải làm công văn trả lời các nơi rằng vụ việc đã được giải quyết. Đây là một trong rất nhiều ví dụ về áp lực do đơn, thư không đủ điều kiện giải quyết gây ra cho các cơ quan công quyền.

Thực tế, việc sàng lọc đơn, thư khiếu nại, tố cáo không đủ điều kiện xử lý có thể được thực hiện hiệu quả hơn rất nhiều nếu cả nước có một cơ sở dữ liệu chung về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Với cơ sở dữ liệu dùng chung này, khi một cơ quan chức năng nhận được đơn, thư, họ chỉ cần nhập một vài từ khóa là có thể biết rõ thông tin, vụ việc đã được xử lý hay chưa; quá trình xử lý vụ việc thế nào và có thể ngay lập tức trả lời người khiếu nại, tố cáo. Như thế, cơ quan tiếp nhận đơn, thư cũng giảm được sức ép sàng lọc đơn, thư ban đầu; các cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc cũng không phải chịu áp lực liên tục bị rất nhiều cơ quan cấp trên yêu cầu trả lời về cùng một vụ việc... giúp tiết kiệm rất lớn sức người, sức của cho công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Việc xây dựng các cơ sở dữ liệu phục vụ việc giải quyết các đơn, thư là việc tất yếu phải làm, trong quá trình chúng ta xây dựng một Nhà nước số, theo xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

CHIẾN THẮNG