Để các tuyến cao tốc được khai thác hiệu quả, an toàn, một trong những yêu cầu hàng đầu là đồng bộ cơ sở hạ tầng, trong đó, các trạm dừng nghỉ đóng vai trò quan trọng, thiết yếu. Hiện nay, có những tuyến cao tốc dài hàng trăm ki-lô-mét nhưng thiếu trạm dừng nghỉ, gây khó khăn nhất định cho người tham gia giao thông cũng như công tác bảo đảm an toàn giao thông.
Trạm dừng nghỉ là nơi để dừng chân, ăn uống, mua sắm, vệ sinh... giúp người đi đường nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe, tăng cường khả năng tập trung khi tham gia giao thông. Thiếu trạm dừng nghỉ cũng đồng nghĩa với việc tài xế có thể phải lái xe liên tục nhiều giờ, làm ảnh hưởng đến kỹ năng xử lý tình huống trên đường, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Cùng với đó, nhiều dịch vụ thiết yếu khác, nhất là việc cung cấp nhiên liệu cho phương tiện cũng gặp khó khăn khi cả tuyến đường dài không có điểm dừng chân. Rõ ràng, cần xem trạm dừng nghỉ quan trọng như những hạng mục chính khác, bộ phận không thể thiếu cấu thành nên tuyến đường.
Nguyên nhân khiến nhiều đoạn tuyến cao tốc, trong đó có trục cao tốc Bắc-Nam dù đã đưa vào sử dụng nhưng thiếu vắng trạm dừng nghỉ, trước hết vì hạng mục này chưa được quan tâm đầu tư. Ưu tiên hàng đầu của các dự án này là sớm thông đường để xe có thể lưu thông trên chính tuyến, giải tỏa áp lực cho hạ tầng giao thông hiện hữu.
Sau đó, mới xác định vị trí đặt trạm dừng nghỉ, kêu gọi đầu tư bằng nguồn vốn xã hội hóa, xây dựng, kết nối vào đường cao tốc. Quá trình này thường tốn không ít thời gian, khi đó, người tham gia giao thông vẫn phải chờ đợi, tự tìm cách khắc phục.
Để đáp ứng nhu cầu trước mắt trong bảo đảm an toàn khai thác các tuyến cao tốc, cần thiết bổ sung các vị trí dừng nghỉ tạm với khoảng cách phù hợp, cung cấp một số dịch vụ cơ bản, tạo thuận tiện cho người tham gia giao thông. Đồng thời, cần có biển báo hiệu, chỉ dẫn an toàn giao thông, điểm đấu nối để phương tiện ra vào nơi dừng nghỉ được nhanh chóng, an toàn. Về lâu dài, quy hoạch hệ thống các trạm dừng nghỉ cần được quan tâm hơn nữa.
Công tác giải phóng mặt bằng nơi đặt trạm dừng nghỉ cần được thực hiện cùng với cả dự án. Việc triển khai xây dựng cần song hành với quá trình thi công chính tuyến, bảo đảm khi tuyến đường đưa vào hoạt động sẽ có các hạng mục đi kèm đồng bộ. Để kêu gọi nhà đầu tư, các thành phần kinh tế tham gia, cần có cơ chế khuyến khích, ưu tiên, xác định quy mô trạm dừng nghỉ phù hợp với lưu lượng phương tiện.
Nếu được triển khai hiệu quả, thực chất, quan tâm đến chất lượng dịch vụ, tiện ích, trạm dừng nghỉ sẽ có sức thu hút lớn đối với người dân. Hoàn toàn có thể phát triển trạm dừng nghỉ trở thành nơi giới thiệu văn hóa, lời chào với người dân, du khách khi đến mỗi địa phương. Từ đó, lan tỏa những đặc sản, nét đặc sắc của văn hóa, con người mỗi quê hương, vùng miền đến với cả nước và vươn xa hơn nữa.
ĐỖ MẠNH HƯNG
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cùng bàn luận xem các tin, bài liên quan.