QĐND - Ngày 26-5, dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) đã được trình Quốc hội. Đây là một trong những sự kiện mà cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam mong đợi nhất tại kỳ họp Quốc hội lần này. Các nhà đầu tư nước ngoài cũng đang kỳ vọng vào sự thông thoáng của Luật Doanh nghiệp mới sẽ cải thiện hơn môi trường đầu tư, tạo ra sự đột phá cho kinh tế Việt Nam.

Ảnh minh họa/ tapchitaichinh.vn

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, người được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền trình bày Tờ trình của Chính phủ tại Quốc hội, cho biết: Mục tiêu cao nhất của việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp lần này là làm cho doanh nghiệp trở thành một công cụ kinh doanh rẻ hơn, an toàn hơn và hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư, qua đó tăng cường thu hút và huy động các nguồn lực, vốn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh.

Lịch sử phát triển của kinh tế Việt Nam trong vài chục năm trở lại đây đã khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của doanh nghiệp, doanh nhân và sự đột phá từ Luật Doanh nghiệp. 

Vào cuối những năm 80 của thế kỷ trước, để thành lập được doanh nghiệp tư nhân cần khoảng 30 chữ ký và hàng chục con dấu với thời gian chờ đợi từ 6 tháng đến 1 năm. Luật Doanh nghiệp tư nhân năm 1990 đã làm giảm đi hai phần ba thủ tục đăng ký và thời gian chờ đợi thành lập doanh nghiệp. Đến năm 1999, Luật Doanh nghiệp được thông qua với tinh thần "người dân, doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm" đã tạo ra đột phá thực sự cho môi trường đầu tư. Năm 2005, Luật Doanh nghiệp được sửa đổi, tiếp tục tạo ra bước đột phá, chuyển từ tư duy cơ chế xin-cho sang tư duy tôn trọng và bảo đảm thực hiện quyền tự do kinh doanh của người dân. Tuy nhiên, sau gần 9 năm thực hiện, Luật Doanh nghiệp năm 2005 cũng đã bộc lộ nhiều khiếm khuyết. Gia nhập thị trường, khởi sự kinh doanh và rút khỏi thị trường ở nước ta trở nên phức tạp và tốn kém hơn mức cần thiết. 

Chính vì vậy, các doanh nghiệp, doanh nhân và toàn xã hội đang trông chờ vào Luật Doanh nghiệp được sửa đổi lần này. Hy vọng việc sửa đổi luật sẽ tạo ra những đột phá mới, góp phần cải cách thể chế kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư, kinh doanh, nhằm phát huy nội lực trong nước và thu hút đầu tư nước ngoài.

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp khá toàn diện, tạo thuận lợi hơn cho việc thành lập doanh nghiệp, gia nhập thị trường, tạo cơ chế vận hành linh hoạt, hiệu quả hơn cho tổ chức quản trị doanh nghiệp, cơ cấu lại doanh nghiệp. Đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, cổ đông, thành viên của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo một số đại biểu Quốc hội và các doanh nhân, tư tưởng đột phá trong sửa đổi Luật Doanh nghiệp đã có, nhưng để chuyển tải được những quan điểm này tới thực tế sẽ còn không ít khó khăn bởi chắc chắn sẽ có không ít rào cản về lợi ích. Chỉ một ví dụ rất nhỏ là khi thủ tục đăng ký kinh doanh được đơn giản hóa thì việc "ngâm cứu" tài liệu của các công chức sẽ không còn và đương nhiên câu chuyện "gây khó để ló phong bì" sẽ không còn tồn tại. Chính vì vậy, nhiều doanh nhân mong muốn, các quy định trong dự án luật phải rõ ràng, minh bạch, hạn chế tối đa việc quy định "mập mờ" bằng các văn bản dưới luật. Ví dụ, vấn đề cấm kinh doanh và ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Theo tinh thần của Hiến pháp mới thì mọi người đều có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm và chỉ bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng. Hiện nay, trong một số luật đã có quy định về lĩnh vực, ngành, nghề, hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh. Thế nhưng, để bảo đảm sự thống nhất và minh bạch, cần tập hợp để quy định thành những danh mục cụ thể kèm theo dự án Luật Doanh nghiệp làm cơ sở xem xét tính hợp lý và khả thi.

ĐỖ PHÚ THỌ