QĐND - Ban Chỉ đạo Tây Nguyên được thành lập trong bối cảnh Tây Nguyên đứng trước nhiều vấn đề phức tạp, khó khăn gay gắt. Ban chịu trách nhiệm trước Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ về việc nghiên cứu, kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nghị quyết, quyết định, chỉ thị của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng-an ninh Tây Nguyên...

Tham mưu đúng và trúng những vấn đề trọng yếu

Qua 10 năm hoạt động, dưới sự chủ trì và chỉ đạo trực tiếp của các đồng chí Trưởng ban: Nguyễn Tấn Dũng, Lê Hồng Anh, Trần Đại Quang, Ban Chỉ đạo đã tham mưu và quyết định nhiều vấn đề cấp bách về công tác củng cố quốc phòng-an ninh, phát triển kinh tế-xã hội, thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo, xây dựng hệ thống chính trị ở Tây Nguyên.

10 năm (2001-2010) tổng chi ngân sách đạt 128 nghìn tỷ đồng, huy động đầu tư toàn xã hội vùng Tây Nguyên đạt 170,6 nghìn tỷ đồng. Trong đó, huy động khoảng 35 nghìn tỷ đồng xây dựng 6.800km đường giao thông, xây mới và tu bổ 1.560 công trình thủy lợi. Hiện Tây Nguyên đang có 10 tuyến quốc lộ có tổng chiều dài 2.035km, 60 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dài 2.330km; đã nhựa hóa, cứng hóa 565km đường chuyên dùng, 4.138km đường huyện, hơn 6.500km đường xã và hơn 8.500km đường thôn buôn. Đường ô tô đã đến được trung tâm 91% xã, 98% số thôn buôn có điện lưới quốc gia với 92% số hộ được sử dụng điện , 68% số hộ được sử dụng nước sạch… tăng trưởng kinh tế hằng năm đạt bình quân 11,9%.

Để tham mưu, giúp việc cho Ban Chỉ đạo, Cơ quan Thường trực đã từng bước đổi mới cơ chế hoạt động; chuyển công việc trọng tâm từ nắm tình hình sang nghiên cứu, đề xuất, tham mưu. Ưu tiên hàng đầu cho hai nhiệm vụ quan trọng đó là: Bảo đảm an ninh chính trị và nghiên cứu, đề xuất các chủ trương, chính sách, giải pháp, cơ chế đặc thù phát triển miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Với hai nhiệm vụ này, Cơ quan Thường trực đã triển khai hàng chục chuyên đề; tăng cường nghiên cứu khảo sát, nắm tình hình cơ sở, nhất là các “điểm nóng”; cùng với cấp ủy, chính quyền các tỉnh và các đơn vị LLVT đứng chân trên địa bàn tập trung đấu tranh bóc gỡ, xóa tổ chức phản động FULRO, “Tin lành Đề-ga” và các loại tà đạo mới nhen nhóm; bảo đảm an ninh chính trị, an ninh nông thôn và giải quyết vấn đề người DTTS vượt biên trái phép sang Cam-pu-chia. 

Một trong những nội dung công tác quan trọng là đã chủ động nghiên cứu, đề xuất việc thực hiện chủ trương đối với đạo Tin lành. Đi sâu nghiên cứu tình hình thực tế và đề xuất giải pháp đưa sinh hoạt tôn giáo ở buôn làng vào quản lý bằng pháp luật. Qua chủ trương này, đã khẳng định chính sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo nhất quán của Đảng và Nhà nước; củng cố lòng tin trong quần chúng có đạo, tranh thủ được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo tín đồ, chức sắc; làm thất bại âm mưu lôi kéo, lợi dụng đạo Tin lành của các thế lực thù địch.

Trên lĩnh vực kinh tế-xã hội, đã đề xuất giải quyết nhiều vấn đề cấp bách nhằm thúc đẩy việc giải quyết đất ở, đất sản xuất, nhà ở, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo (đã trở thành chính sách chung cho toàn quốc); khắc phục những khó khăn, thiếu sót về công tác di dời tái định cư các công trình thủy điện, thủy lợi; ổn định dân di cư tự do; giải quyết các tranh chấp, kiến nghị về đất đai, đời sống. 

Tạo ra thế và lực mới trên địa bàn Tây Nguyên

Sau 10 năm, các tỉnh Tây Nguyên đã có sự đổi thay nhanh chóng về kinh tế-xã hội; quốc phòng-an ninh được giữ vững; đã tạo ra thế và lực mới để Tây Nguyên rút ngắn khoảng cách phát triển so với các vùng, miền khác trong cả nước.
 

Tây Nguyên vào hội. Ảnh: Phạm Huỳnh

Về kinh tế, Tây Nguyên chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng nông-lâm nghiệp từ 71,4% (năm 2001) giảm xuống còn 46,8% (năm 2010); tỷ trọng công nghiệp-xây dựng từ 10,8% (năm 2001) tăng lên 25,6% (năm 2010) và dịch vụ từ 17,8% lên 27,6% (năm 2010). Tổng thu ngân sách vùng Tây Nguyên năm 2010 tăng 7 lần so với năm 2001; cân đối thu chi ngân sách đã cải thiện từ chỗ nguồn thu chỉ bảo đảm 31,7% chi năm 2001 đã tăng lên bảo đảm được 44,85% chi vào năm 2010. Một số lĩnh vực, ngành nghề, cây trồng vật nuôi của Tây Nguyên đã và đang tạo những sản phẩm có giá trị kinh tế cao, phục vụ đắc lực cho nền kinh tế cả nước. Trên lĩnh vực sản xuất công nghiệp, Tây Nguyên đã trở thành vùng chuyên canh lớn các loại cây tạo mặt hàng xuất khẩu có giá trị kinh tế cao như cà phê, cao su, hồ tiêu. Hiện đang có hơn 522 nghìn héc-ta cà phê, với sản lượng hằng năm đạt hơn 1,1 triệu tấn, chiếm 80% diện tích và sản lượng cà phê cả nước. Diện tích cao su hơn 217.509ha, sản lượng mủ hằng năm đạt hơn 147 nghìn tấn...

Tiếp tục phát huy vai trò tổ chức và tham mưu

Hiện Tây Nguyên có 100% xã có trường tiểu học, trường mẫu giáo và trạm y tế; 100% xã đã phủ sóng phát thanh truyền hình và mạng thông tin viễn thông; 95% số xã có báo in hằng ngày phát hành kịp trong ngày. Toàn vùng có 3.527 trường học từ bậc mẫu giáo đến đại học, tăng 83% so năm 2001; 61 huyện, 717 xã đã hoàn thành phổ cập trung học cơ sở (đạt 99,3%), 496 trường học các cấp đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi đến trường mẫu giáo đạt 73% và tiểu học đạt 97,5%. Cơ sở vật chất của ngành y tế tăng gấp 3 lần, đã hình thành hệ thống y tế rộng khắp với 68 bệnh viện, 59 phòng khám khu vực, 96% số xã có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi, 66,25% xã phường đạt chuẩn quốc gia về y tế. Giai đoạn 2006-2010, tỷ lệ hộ nghèo còn 10,34% (theo chuẩn năm 2005).

Trong các quan điểm chỉ đạo và nhiệm vụ đặt ra đối với vùng Tây Nguyên thời kỳ 2011-2020, Bộ Chính trị yêu cầu: “Tiếp tục củng cố và nâng cao vai trò, trách nhiệm của Ban Chỉ đạo Tây Nguyên đủ sức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đôn đốc, kiểm tra, nắm tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất các giải pháp thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng- an ninh, công tác dân tộc, tôn giáo, xây dựng hệ thống chính trị trên địa bàn”. 

Quán triệt quan điểm trên, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên và Cơ quan Thường trực tiếp tục xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của mình, phấn đấu nỗ lực nhiều hơn nữa để làm tốt các công việc được giao. Nhiệm vụ thường xuyên và trọng tâm hiện nay là phối hợp, chỉ đạo, tổ chức thật tốt công tác xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân; nắm chắc tình hình, phát hiện ngăn chặn kịp thời âm mưu, ý đồ của bọn phản động FULRO và các thế lực thù địch. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng; tập trung xây dựng củng cố khối đoàn kết các dân tộc; giữ vững an ninh chính trị trong mọi tình huống. Chuyển trọng tâm sang nghiên cứu, đề xuất những vấn đề liên quan đến mục tiêu phát triển bền vững vùng Tây Nguyên; hướng đến các chuyên đề lớn về liên kết vùng, phát triển nông lâm nghiệp bền vững… Trọng tâm là vấn đề xây dựng cơ sở, buôn làng; quy hoạch, đào tạo và sử dụng đội ngũ cán bộ DTTS cho cả trước mắt và lâu dài, bảo đảm có một đội ngũ cán bộ người DTTS kế cận trong 5-10 năm tới. Xây dựng kế hoạch, đề xuất giải pháp cụ thể để bảo đảm thực hiện mục tiêu đến năm 2013, tất cả các buôn làng đều có đảng viên và đến năm 2015, tất cả các buôn làng đều có tổ chức đảng theo chỉ đạo của Bộ Chính trị.

TRẦN VIỆT HÙNG, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên