Xem xét mọi mặt để bảo đảm an toàn cho Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

QĐND Online – Ngày 29-3, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân thay mặt Chính phủ báo cáo tóm tắt về tình hình thực hiện Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và những kinh nghiệm rút ra từ sự cố hạt nhân tại Nhà máy Fukushima số 1 của Nhật Bản.

Triển khai cụ thể, chặt chẽ

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuật được Quốc hội chấp thuận đầu tư trong Nghị quyết số 41/2009. Để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, đến nay Chính phủ đã tập chung chỉ đạo và ban hành 5 văn bản quan trọng. Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo Nhà nước Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận bao gồm lãnh đạo các bộ, ngành và tỉnh Ninh Thuận do một Phó Thủ tướng Chính phủ làm trưởng Ban để chỉ đạo thực hiện.

Chính phủ đã ký Hiệp định hợp tác liên Chính phủ về xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 với Liên bang Nga ngày 31-10-2010. Hiện Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo đàm phán với Liên bang Nga về Hiệp định tín dụng xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Trung tâm nghiên cứu kỹ thuật và công nghệ hạt nhân.

Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, ngành đàm phán với Nhật Bản về hợp tác cũng như nguồn tín dụng để xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Về chuẩn bị đầu tư các dự án nhà máy điện hạt nhân, Bộ Công Thương đã phê duyệt quy hoạch địa điểm xây dựng các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 để làm cơ sở thực hiện công tác chuẩn bị mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng liên quan.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam ( EVN) đã dự thảo điều kiện tham chiếu để chọn tư vấn lập hồ sơ phê duyệt địa điểm và báo cáo nghiên cứu khả thi gửi Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) để góp ý về sự phù hợp với các hướng dẫn của IAEA, nhất là các nội dung đảm bảo an toàn hạt nhân đối với các dự án.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh: Internet

EVN cũng đang đàm phán với các đối tác để lựa chọn tư vấn lập hồ sơ phê duyệt địa điểm và lập báo cáo  khả thi  Dự án Nhà máy điện hạt  nhân Ninh Thuận 1. Chính phủ Nhật Bản đã đồng ý viện trợ không hoàn lại 2 tỷ yên, tương đương 25 triệu USD, để lập hồ sơ phê duyệt địa điểm và báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2. EVN đang đàm phán với các đối tác của Nhật Bản để lựa chọn tư vấn thực hiện.

Một số hạng mục khác liên quan đến dự án điện hạt nhân cũng đã và đang được tích cực triển khai.  Trong hiệp định liên Chính phủ, Chính phủ Liên bang Nga đã đồng ý hỗ trợ kỹ thuật và cung cấp tín dụng để xây dựng Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật và công nghệ hạt nhân. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ lập dự án đầu tư xây dựng trung tâm làm cơ sở đàm phán hiệp định với các đối tác Nga.

Về hạ tầng thi công nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận, EVN đang chuẩn bị đầu tư các hạng mục của dự án hạ tầng phục vụ thi công để có thể triển khai thi công từ năm 2012 và vận hành năm 2014. Đủ điều kiện khởi công Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận năm 2014 như Nghị quyết 41 của Quốc hội đề ra.

EVN đang tiến hành cung cấp để lựa chọn tư vấn lập dự án đầu tư để vận động đối tác Nhật, đối tác Nga để hỗ trợ vốn và kỹ thuật cho dự án Trung tâm quan hệ công chúng điện hạt nhân.

Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định đề án đào tạo nhân lực cho điện hạt nhân. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết, chúng ta đã và đang tích cực gửi kỹ sư học chuyên ngành điện hạt nhân ở nước ngoài.

Về ứng phó sự cố hạt nhân, Chính phủ giao EVN đưa yêu cầu, lập kết hoạch ứng phó sự cố và xây dựng cơ sở kỹ thuật cho việc ứng phó sự cố các cơ sở trong nội dung dự án đầu tư xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với UBND tỉnh Ninh Thuận và các cơ quan liên quan nghiên cứu, hợp tác học tập kinh nghiệm của nước ngoài và IAEA để xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố hạt nhân cấp quốc gia và cấp tỉnh.

Bài học kinh nghiệm rút ra từ sự cố hạt nhân ở Nhật Bản

Sau khi nêu tổng hợp về sự cố hạt nhân tại Nhật Bản, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, sự cố đã cho thế giới và đặc biệt là Việt Nam, nước đang chuẩn bị xây dựng nhà máy điện hạt nhân các bài học lớn về hệ thống an toàn điện hạt nhân cũng như xử lý trong tình trạng khẩn cấp hạt nhân.

Chính phủ đã chỉ đạo, các Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương, EVN nghiên cứu rút kinh nghiệm sự cố hạt nhân tại Nhật Bản trong quá trình lập Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2.

Chính phủ giao Bộ Công Thương trong quá trình chỉ đạo thực hiện Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đảm bảo an ninh năng lượng cần tính toán đề xuất cơ cấu hợp lý các loại nguồn điện, tránh tình trạng thiếu hụt trầm trọng khi xảy ra sự cố với một loại nguồn cung cấp.

Việc lựa chon địa điểm xây dựng cũng như công nghệ cần xem xét tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến an toàn của nhà máy kể cả những trường hợp cực đoan nhất như động đất, sóng thần hay máy bay bay vào và những sự cố trùng hợp đồng thời của động đất, sóng thần và các yếu tố khác nhằm đảm bảo yếu tố an toàn cao nhất cho nhà máy điện hạt nhân. Nghị quyết 41 của Quốc hội yêu cầu công nghệ chính là công nghệ lò nước nhẹ cải tiến thế hệ lò hiện đại nhất đã được kiểm chứng đảm bảo tuyệt đối an toàn và hiệu quả kinh tế tại thời điểm lập dự án đầu tư.

Chúng ta chú trọng ngay từ bây giờ tăng cường công tác đào tạo nhân lực điện hạt nhân để có thể ứng phó với mọi sự cố về điện hạt nhân. Xây dựng các mô hình ứng phó khẩn cấp khi có sự cố, đồng thời tổ chức diễn tập thường xuyên trong công chúng và các cấp, các ngành nhằm xây dựng khả năng ứng phó nhanh và hiệu quả nhất trong đối phó với sự cố.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ phải tính toán công trình theo tiêu chuẩn cấp đặc biệt, nghiên cứu đánh giá đầy đủ về tác động của các đứt gãy, kiến tạo địa chất, các biến đổi khí hậu, nước biển dâng ở khu vực triển khai dự án... Quốc hội cũng đã yêu cầu trước khi khởi công xây dựng tổ máy đầu tiên, Chính phủ phải báo cáo Quốc hội về kết quả thẩm định. Như vậy, căn cứ vào tình hình và chuẩn bị triển khai dự án, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ và tình hình thực tế, Quốc hội sẽ xem xét và có quyết định phù hợp.

Xuân Dũng