QĐND Online – Ngày 8-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế. Làm thế nào để có thể huy động mọi nguồn lực của đất nước cho tái cơ cấu là vấn đề được nhiều đại biểu góp ý. Trong đó hoàn thiện thể chế để các nguồn lực được chủ động, có điều kiện để góp sức cho tái cơ cấu kinh tế là nội dung được nhiều đại biểu đề xuất…

Đòi hỏi bức thiết một thể chế hợp lý

Các đại biểu đều cho rằng, đề án dù chưa hoàn thiện, nhưng là một công trình công phu, thể hiện được tinh thần của Đại hội Đảng toàn quốc lần Thứ XI, Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội.

Tuy nhiên, theo đại biểu Phạm Văn Hổ (đoàn Phú Yên), Doãn Thế Cường (đoàn Hưng Yên) và nhiều đại biểu, đề án còn chung chung, mới dừng lại ở mức định tính, mang dáng vẻ một nghị quyết. Để đề án khả thi, cần tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hóa những giải pháp cũng như những quy hoạch trong đề án.

Đại biểu Nguyễn Tấn Tuân (đoàn Khánh Hòa) phát biểu ý kiến

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu đề cập đó là về hệ thống thể chế. Theo nhiều đại biểu, thể chế có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tiến hành tái cơ cấu. Đại biểu Nguyễn Tấn Tuân (đoàn Khánh Hòa) bày tỏ sự quan tâm việc tổ chức thực hiện đề án này như thế nào? Có thể nói cán bộ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện đề án này, kèm theo đó là hệ thống pháp luật. Nhưng theo đại biểu 9Tuân, hiện nay, trong hệ thống pháp luật, nhiều dự án luật còn rất vướng mà chưa sửa được. Đây có thể trở thành lực cản, làm chậm tiến độ của quá trình tái cơ cấu. Đại biểu Tuân kiến nghị, không nên chỉ trông chờ các cơ quan của Chính phủ soạn thảo rồi tình ra Quốc hội thông qua luật mà một số ủy ban của Quốc hội nên có các dự án để trình Quốc hội.

Đại biểu Lê Thị Nga (đoàn Thái Nguyên) chỉ ra, từ thực tế đổ vỡ và sai phạm của một số tập đoàn đã cho thấy rõ ràng thể chế pháp lý cho tập đoàn kinh tế Nhà nước đang có nhiều bất cập. Thể chế đó có thể tạo ra khả năng sai phạm thất thoát tài sản Nhà nước không chỉ riêng ở các đơn vị đã đổ vỡ, hoặc đã được thanh tra.

Đồng tình với đại biểu Nga, nhiều đại biểu cho rằng, hiện nay, hành lang pháp lý riêng cho tập đoàn còn khá sơ sài, về cơ bản chưa được điều chỉnh ở tầm luật, chưa đảm bảo cơ sở pháp lý một cách đầy đủ cho hoạt động của tập đoàn. Luật Doanh nghiệp năm 2005 mới chỉ vẻn vẹn 4 điều quy định sơ sài về nhóm công ty và giao Chính phủ quy định chi tiết về tập đoàn. Nhưng phải đến tháng 11-2009, khi 8 tập đoàn đã thành lập và hoạt động được 3 đến 4 năm và ngay tại thời điểm Quốc hội đang giám sát về tập đoàn thì Chính phủ mới có Nghị định 101 về thí điểm thành lập tập đoàn kinh tế Nhà nước. Mặc dù đã từng bước được điều chỉnh nhưng đến nay khung pháp lý vẫn còn nhiều sơ hở cụ thể. Từ thực tế này đòi hỏi phải có thể chế chặt chẽ, cụ thể, phù hợp với hướng tái cơ cấu nền kinh tế.

Cần bổ sung nhiều nội dung và giải pháp

Góp ý về đề án, nhiều đại biểu cho rằng, việc quy hoạch tổng thể, quy hoạch vùng còn chưa thật sự hợp lý. Các đại biểu kiến nghị cần nghiên cứu cụ thể điều kiện, thế mạnh từng vùng mà đưa ra quy hoạch cho phù hợp.

Mặt khác, nhiều đại biểu chỉ ra, không tí lĩnh vực quan trọng vẫn chưa được đề cập và đề cập một cách thiếu thuyết phục trong đề án. Đại biểu Hoàng Đăng Quang (đoàn Quảng Bình) khẳng định, Việt Nam có bờ biển dài, có điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế biển. Xu hướng thế giới cũng cho thấy hướng tới phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên, trong đề án không làm rõ vấn đề này. Cùng với đó, du lịch cũng là một lợi thế của Việt Nam cần được quan tâm, thúc đẩy hợp lý cũng chưa được xem xét một cách cụ thể.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn Bình Dương) bày tỏ lo lắng với đề án kinh tế.  “Tôi muốn Chính phủ phải dự báo và phân tích, đánh giá sâu hơn sự tác động của đề án ở các mặt như thế nào đến đời sống kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn cụ thể. Chúng ta phải bắt đầu từ đâu và làm như thế nào khi sức khỏe của nhân vật chính, thành tố trung tâm là các đơn vị kinh tế, các doanh nghiệp nói chung trực tiếp vận hành công việc tái cơ cấu đang gần như kiệt sức. Các doanh nghiệp sẽ tái cơ cấu được tới đâu khi nguồn vốn hạn hẹp, tồn kho đầy ắp cùng với thị trường đầu ra trầm lắng” đại biểu Nhân nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Tấn Tuân lưu ý: chúng ta cần tái cấu trúc các ngành kinh tế như thế nào cho hợp lý, tránh tư duy nhiệm kỳ. Cần tránh quá lo lắng với mục tiêu đến năm 2020 sẽ thành một nước cơ bản công nghiệp mà quên hoặc ít quan tâm đến các lĩnh vực khác như kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, kinh tế biển. Vấn đề này Quốc hội đã thảo luận rất nhiều trong chính sách đầu tư công cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân, chúng ta cần xem đây là hậu phương vững chắc, nhất là trong tình hình khủng hoảng kinh tế hiện nay.

Nhiều đại biểu đặt câu hỏi nguồn nhân lực cho các ngành nghề sau tái cấu trúc, trong quá trình tái cấu trúc đã được chuẩn bị như thế nào? vấn đề vốn của Nhà nước, vốn trong dân, vốn vay huy động ra sao và sử dụng các nguồn vốn này cho các chương trình như thế nào cho có hiệu quả? Đây là những câu hỏi đòi hỏi đề án cần giải đáp rõ ràng mới đảm bảo khả thi, giúp tái cơ cấu hiệu quả, bền vững.

Xuân Dũng