Xây dựng đội ngũ giáo viên có năng lực, phẩm chất tốt và yêu nghề

Chuyển miễn học phí sang cho vay học phí với sinh viên sư phạm

Thu hút người giỏi vào học ngành sư phạm là vấn đề được đặt ra từ rất lâu. Một trong những chính sách đã và đang được thực hiện là miễn học phí. Tuy nhiên, chính sách này có vẻ chưa phát huy tác dụng như mong muốn, khi không ít người sau khi ra trường không phục vụ trong ngành sư phạm, dẫn đến khoản tiền học phí Nhà nước đã trả cho họ bị coi là lãng phí. Bởi vậy, dự luật đề nghị thay chính sách miễn học phí bằng chính sách tín dụng dành cho sinh viên ngành sư phạm. Theo đó, khi theo học ngành sư phạm, người học sẽ được vay một khoản tín dụng để đóng học phí. Khi ra trường, nếu người vay phục vụ trong ngành giáo dục đủ thời gian quy định tối thiểu, khoản tín dụng ấy sẽ được xóa. Nếu người vay không phục vụ hoặc phục vụ chưa đủ thời gian quy định trong ngành giáo dục thì sẽ phải hoàn trả lại khoản tín dụng ấy. Thảo luận về nội dung này, đa số đại biểu đều bày tỏ sự đồng tình cao, coi đây là giải pháp hợp lý để ưu đãi đúng đối tượng.

Giáo viên và học sinh lớp 1A2, Trường Tiểu học Tô Vĩnh Diện (Đống Đa, Hà Nội). Ảnh: Chiến Thắng.

Bên cạnh một số đại biểu bày tỏ sự đồng ý với đề xuất xây dựng chính sách tín dụng học phí thay chính sách miễn học phí dành cho người học ngành sư phạm, một số đại biểu lại đưa ra những cách lập luận khác. Đại biểu Nguyễn Công Hồng (đoàn Đồng Nai), đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (đoàn Thái Bình) bày tỏ băn khoăn về việc đào tạo ngành sư phạm đang quá tràn lan, dẫn đến dư thừa nhân lực. Nhiều người học xong ngành sư phạm rất muốn được cống hiến, khao khát được đứng lớp, nhưng vì các chỉ tiêu tuyển dụng có hạn, nên họ không được làm việc cho ngành. Như vậy, việc họ không làm việc trong ngành sư phạm không phải là vì họ không muốn, mà vì họ muốn nhưng không được. Từ đó, các đại biểu đề nghị phải tính toán lại quy mô đào tạo ngành sư phạm, hoặc xem lại chính sách hoàn trả tín dụng một cách hợp lý hơn.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Phùng Xuân Nhạ đồng ý rằng, cần phải tính được “đầu vào” và “đầu ra”, tính được nhu cầu sử dụng giáo viên để tuyển sinh. Tuy nhiên, một thời gian dài, công tác này chưa được thực hiện tốt, nên số lượng tuyển sinh, đào tạo và nhu cầu tuyển dụng còn chênh nhau nhiều, dư thừa sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm lớn. Việc áp dụng chính sách miễn học phí được thực hiện trong khoảng thời gian dài rất tốt, nhưng sau đó không hiệu quả. Bộ trưởng nhấn mạnh, vẫn cần khuyến khích sinh viên vào học ngành sư phạm thông qua chính sách tín dụng, nhưng sau khi ra trường nếu vào phục vụ ngành sư phạm thì không phải hoàn trả khoản học phí đã vay. Bên cạnh chính sách học phí, sinh viên theo học ngành sư phạm còn được hưởng nhiều chính sách khác nữa.

Điểm đầu vào ngành sư phạm không thể quá thấp

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) bày tỏ quan ngại khi điểm đầu vào của một số trường sư phạm trong năm học vừa qua chỉ ở mức 9, 10 điểm; cho rằng nếu những người có tổng điểm số các môn xét tuyển chỉ đạt 9 điểm mà vào học ngành sư phạm, sau đó trở thành giáo viên, giảng viên thì rất nguy hại.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nêu rõ, mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp năm nay, đầu vào của các trường sẽ do các trường tự quyết định. Riêng với khối đào tạo giáo viên thì Bộ GD&ĐT vẫn kiểm soát và giữ chuẩn đầu vào, bảo đảm điểm đầu vào các trường sư phạm phải cao.

Xây dựng tiêu chuẩn nhà giáo

Để nâng cao chất lượng GD&ĐT, các đại biểu đề nghị, bên cạnh việc thu hút người giỏi vào học ngành sư phạm, ngành giáo dục cũng cần xây dựng bộ tiêu chuẩn nhà giáo một cách rất cụ thể, tiến hành đào tạo lại để chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo hiện nay.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định) phát biểu, để nâng cao chất lượng giáo dục thì cần có chuẩn chức danh nhà giáo. Đại biểu cũng nhất trí với một số đại biểu khác về việc cần mở rộng để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào ngành giáo dục, không cần bó buộc về học hàm, học vị, những người có trình độ, kỹ năng đều có thể tham gia giảng dạy thông qua hình thức thỉnh giảng.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị phải nâng cao chế độ đãi ngộ với nhà giáo để giữ chân người giỏi cống hiến cho ngành giáo dục. Các đại biểu cho rằng, việc sửa đổi luật lần này phải nhấn đậm về đời sống tinh thần của nhà giáo, thể hiện rõ truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc ta. Cùng với đó, các đại biểu cũng kiến nghị cải tiến mức lương cho nhà giáo để bảo đảm nhà giáo yên tâm sống với nghề, toàn tâm toàn ý cống hiến cho nghề, cho ngành giáo dục. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, việc nâng chuẩn trình độ nhà giáo cần có lộ trình, thời hạn. Dự luật đưa ra lộ trình dự kiến là 5-6 năm, đến năm 2026 sẽ chốt lại để Chính phủ có kế hoạch nâng chuẩn giáo viên...

CHIẾN THẮNG - THÙY DUNG