QĐND - Vào dịp kỷ niệm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh 19-5 và soi vào tấm gương đạo đức của Người, chúng ta ngày càng cảm nhận sâu sắc ý nghĩa của danh hiệu cao quý: Bộ đội Cụ Hồ mà nhân dân đã tin yêu dành tặng cho QĐND Việt Nam-một quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện, mang bản chất cách mạng của giai cấp công nhân đồng thời có tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc, là lực lượng chính trị-lực lượng chiến đấu trung thành và tin cậy của Đảng, của Tổ quốc XHCN và nhân dân. Bản chất quân đội kiểu mới thể hiện rõ nét ở sự thống nhất hữu cơ tính đảng, tính giai cấp, tính nhân dân và tính dân tộc; trong đó tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ thực sự là một giá trị văn hóa chính trị-quân sự cao đẹp, đặc sắc của quân đội và nhân dân ta. Trong lịch sử cũng như trong thế giới đương đại, hiếm có một quân đội nào mang tính nhân dân sâu sắc như QĐND Việt Nam.

Vậy mà gần đây, cùng với những quan điểm tập trung bài xích sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, đòi “phi chính trị hóa quân đội”, có quan điểm đang ra sức phủ nhận tính nhân dân của quân đội ta, cho rằng “Bản chất và vai trò của QĐND Việt Nam đã thay đổi một cách toàn diện, bị lợi dụng làm công cụ để bảo vệ Đảng Cộng sản Việt Nam, không còn vì mục đích tối thượng là bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân”, kêu gọi “Quân đội cần đứng về phía nhân dân để đấu tranh vì tự do, dân chủ”. Đó là một quan điểm sai trái cả về lý luận và thực tiễn, không thể chấp nhận.

Quan điểm nói trên xuất phát từ những toan tính cơ hội về chính trị, là sự tráo trở phương pháp, suy diễn một cách chủ quan, phiến diện, cố tình xuyên tạc bản chất và vai trò của QĐND Việt Nam nhằm mục đích chia rẽ, kích động làm rạn vỡ sự gắn bó máu thịt giữa quân đội với nhân dân, làm cho quân đội không còn là cầu nối vững chắc giữa Đảng và Nhà nước với nhân dân, thực hiện mưu đồ “phi chính trị hóa quân đội”.

Bộ đội tên lửa Việt Nam bảo quản vũ khí trang bị. Ảnh: Vũ Quang Thái.

Thực tiễn gần 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của quân đội ta đã chứng minh và khẳng định: Sự gắn bó máu thịt, đồng cam cộng khổ cùng nhân dân, tích cực vận động và giúp đỡ nhân dân, xả thân hy sinh vì nhân dân trở thành một nội dung rất quan trọng, rất tiêu biểu trong bản chất và truyền thống tốt đẹp của quân đội ta. Tính nhân dân của QĐND Việt Nam thể hiện rất phong phú, sinh động trong thực tiễn, có thể khái quát một số nội dung cơ bản sau đây:

1. Tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ được thể hiện trước hết và tập trung nhất ở lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH, vì hạnh phúc của nhân dân. Đó là lý tưởng chính trị-đạo đức mang tính cách mạng và khoa học sâu sắc, thấm đượm tính nhân văn cao đẹp, không chỉ phản ánh đúng đắn quy luật phát triển của xã hội Việt Nam đương đại phù hợp với xu thế của thời đại, mà còn phản ánh khát vọng thiêng liêng tự giải phóng, giành quyền độc lập-tự do-hạnh phúc và vươn lên làm chủ của các thế hệ người Việt Nam trong suốt hành trình lịch sử dân tộc. Lý tưởng chiến đấu đó kết tinh ý Đảng, lòng dân, đồng thời thể hiện tình cảm sâu nặng và trách nhiệm chính trị-đạo đức cao của quân đội đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, định hướng cho nhận thức và hành động, cổ vũ tính tích cực xã hội của cán bộ, chiến sĩ để chủ động, tự giác rèn luyện, phấn đấu xứng danh Bộ đội Cụ Hồ. Đó là yếu tố cốt lõi, giữ vai trò quyết định trong bản chất và sức mạnh chiến đấu của quân đội, làm cơ sở xây đắp nên tính nhân dân của QĐND Việt Nam. Trong nếp nghĩ của nhân dân ta, Bộ đội Cụ Hồ bao giờ cũng là người sống có lý tưởng cao đẹp, luôn tận trung với Đảng và Tổ quốc, tận hiếu với nhân dân, nghĩa tình với đồng đội, thủy chung với bạn bè, có bản lĩnh và trí tuệ, giàu dũng khí và lòng quả cảm, kiên định vững vàng và mưu trí sáng tạo trong mọi tình huống, xung kích đi đầu trong mọi gian khổ hy sinh, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

2. Tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ được thể hiện rõ nét ở nguồn gốc sinh thành và phát triển của quân đội từ phong trào cách mạng của nhân dân do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn xác định sự nghiệp cách mạng nói chung và đấu tranh vũ trang nói riêng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân được tổ chức và lãnh đạo chặt chẽ; quân đội kiểu mới được xây dựng trên nền tảng vũ trang toàn dân và làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc-là quân đội của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo. Thực tiễn cách mạng Việt Nam và lịch sử quân đội ta đã chứng minh, khẳng định sự đúng đắn, sáng tạo của quan điểm chính trị- quân sự mang tính nhân văn sâu sắc đó của Đảng. Từ nhân dân mà ra, các thế hệ Bộ đội Cụ Hồ từ người binh nhì đến các tướng lĩnh đều được tuyển chọn từ con em các tầng lớp nhân dân lao động. Quá trình trưởng thành của mỗi quân nhân có những đặc điểm riêng, song đều có cái chung là sự lãnh đạo và giáo dục của Đảng, sự tôi luyện trong tổ chức quân sự và hoạt động quân sự, được nhân dân hết lòng nuôi dưỡng, giáo dục và rèn luyện. Do luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh:“Phải dựa vào dân”, “Bám lấy dân, làm sao cho được lòng dân, dân tin, dân mến, dân yêu” nên bộ đội ta thực sự sống trong lòng dân, gắn bó mật thiết với nhân dân như cá với nước. Có thể nói, bản chất và truyền thống của quân đội ta vừa kế tục trung thành, vừa góp phần quan trọng bồi đắp những giá trị văn hóa tốt đẹp mang đậm tính nhân văn của dân tộc trong quá trình dựng nước và giữ nước.

3. Tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ được thể hiện rất sâu sắc trong thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của quân đội. Với chức năng đội quân chiến đấu, quân đội ta thực hiện xuất sắc vai trò làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc, hỗ trợ tích cực cho đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang của nhân dân, chiến đấu ngoan cường và dũng cảm để giải phóng nhân dân, xả thân hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản và hạnh phúc của nhân dân. Đồng thời sức mạnh chiến đấu của quân đội ta dựa chắc trên cơ sở sức mạnh tổng hợp của quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân. Nhân dân ta luôn hết lòng cưu mang, đùm bọc và che chở cán bộ, chiến sĩ quân đội, chịu đựng nhiều hy sinh để bộ đội được ăn no, mặc ấm, có đủ vũ khí trang bị để chiến đấu. Nhân dân không chỉ giúp đỡ mà còn trực tiếp cùng bộ đội đánh giặc để giải phóng quê hương, bảo vệ Tổ quốc; nhân dân không chỉ cung cấp sức người, sức của mà còn nuôi dưỡng tinh thần quyết chiến quyết thắng của quân đội ta. Nhân dân là nguồn sức mạnh vô tận, là chỗ dựa bền vững về vật chất và tinh thần để quân đội ta vượt qua mọi gian khổ hy sinh, đánh thắng mọi kẻ thù và không ngừng lớn mạnh.

Thực hiện chức năng đội quân lao động sản xuất, quân đội ta luôn nêu cao tinh thần tự lực tự cường, đẩy mạnh sản xuất góp phần bảo đảm cuộc sống và hoạt động của bộ đội, khắc phục những khó khăn do ngân sách quốc phòng còn rất hạn hẹp, giảm bớt sự đóng góp của nhân dân. Quân đội ta cũng tích cực tham gia phát triển kinh tế-xã hội gắn với củng cố quốc phòng-an ninh, xung kích đến những vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn gian khổ để xây dựng những khu kinh tế-quốc phòng, những công trình có ý nghĩa chiến lược của đất nước. Hầu hết các dự án phát triển kinh tế-xã hội gắn với củng cố quốc phòng-an ninh giao cho quân đội đều được thực hiện có chất lượng và hiệu quả, bởi lẽ cán bộ, chiến sĩ quân đội luôn coi trọng hàng đầu ý nghĩa chính trị-xã hội của các dự án, lấy mục đích góp phần cải thiện và nâng cao đời sống của nhân dân làm định hướng chủ đạo trong tổ chức thực hiện.

Trong thực hiện chức năng đội quân công tác, quân đội ta luôn gắn bó mật thiết, đồng cam cộng khổ cùng nhân dân, thực sự là cầu nối vững chắc và tin cậy giữa Đảng và Nhà nước với nhân dân. Sống trong lòng dân, bộ đội ta luôn tích cực tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đoàn kết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá độc lập dân tộc và CNXH; ra sức giúp dân xóa đói giảm nghèo, xóa mù chữ, khám chữa bệnh, đẩy mạnh sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa, ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng đồng bào có đạo. Quân đội ta cũng là lực lượng xung kích trong cứu hộ, cứu nạn, hết lòng giúp dân phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, xả thân trong hiểm nguy để cứu tính mạng và tài sản của nhân dân. Công tác dân vận của quân đội góp phần rất quan trọng xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, xây dựng thế trận lòng dân, giữ vững ổn định chính trị của đất nước, cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.

Thông qua thực hiện các chức năng, nhiệm vụ nói trên, những phẩm chất nhân cách tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ được không ngừng bồi dưỡng, rèn luyện và tỏa sáng trong lòng nhân dân.

4. Tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ còn được thể hiện rõ nét trong thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả, hết lòng giúp đỡ nhân dân nước bạn trong đấu tranh giải phóng dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giác ngộ chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân và truyền thống đoàn kết quốc tế của dân tộc Việt Nam, quán triệt quan điểm của Đảng về sự thống nhất giữa nhiệm vụ dân tộc với nghĩa vụ quốc tế, thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Giúp bạn là tự giúp mình”, bộ đội ta đã coi sự nghiệp cách mạng của bạn như sự nghiệp của chính mình, gắn bó mật thiết với nhân dân nước bạn như đối với nhân dân mình, cùng nhân dân và quân đội cách mạng nước bạn kề vai sát cánh chiến đấu chống kẻ thù chung. Cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam đã chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, bền bỉ, dẻo dai trong những điều kiện hết sức khó khăn gian khổ, nhiều đồng chí đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp đấu tranh vì độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân nước bạn. Trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quốc tế trên đất nước bạn, bộ đội ta luôn tôn trọng độc lập, chủ quyền của nước bạn và phong tục, tập quán của nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm quốc tế chân thành, vô tư, trong sáng và thủy chung. Vì vậy, Bộ đội Cụ Hồ có uy tín sâu rộng và bền vững trong lòng nhân dân nước bạn, được tin yêu, mến phục coi là “Quân đội của dân”, “Đội quân nhà Phật” từ cõi thiện đến cứu giúp nhân dân; đồng thời nhân dân nước bạn cũng hết lòng cưu mang, đùm bọc, yêu thương cán bộ, chiến sĩ ta như con em của mình. Đây là điều chưa có tiền lệ trong lịch sử.

Theo dòng lịch sử, tính nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ ngày càng được bồi đắp, phát triển và được kiểm nghiệm rất nghiêm ngặt trong thực tiễn, trở thành một nét đặc trưng tiêu biểu trong bản chất và truyền thống tốt đẹp của quân đội ta, trong hệ thống giá trị văn hóa chính trị-quân sự Việt Nam. Đó là một thực tế lịch sử không thể phủ nhận.

Trung tướng PGS, TS NGUYỄN TIẾN BÌNH