Để đạt mục tiêu 2 tỷ USD năm 2015, bên cạnh giải pháp về xúc tiến thương mại, thương mại Việt - Lào đang trông chờ vào trợ lực của các dự án công nghiệp lớn của Việt Nam tại Lào.

Năm 2011, thương mại Việt - Lào tăng trưởng mạnh với tốc độ 49,8%, đạt 734 triệu USD. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Lào đạt 274 triệu USD, tăng 38,1% và nhập khẩu từ Lào đạt 460 triệu USD, tăng 57,5% so với năm 2010.

Việt Nam xuất khẩu sang Lào chủ yếu là xăng dầu, sắt thép, phương tiện vận tải, hàng dệt may, than đá, máy móc, thiết bị, dây điện và cáp điện. Theo chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Lào chủ yếu là gỗ nguyên liệu, kim loại...

Hiện tại, nhiều mặt hàng Việt Nam “đứng chân” vững chắc trên thị trường Lào, cạnh tranh tốt với hàng hóa của Thái Lan và Trung Quốc - bắt đầu sử dụng thị trường Lào làm bàn đạp để tiến vào thị trường khu vực. Trong thời gian tới, với những nỗ lực mở thị trường của các bộ, ngành và hiệp hội, cùng sự hoàn thiện hơn hệ thống phân phối, hàng Việt Nam sẽ có thêm cơ hội thâm nhập hiệu quả thị trường Lào.

Nhằm gia tăng thương mại song phương, hai nước đã ký thỏa thuận ưu đãi thuế quan 0% dành cho một số mặt hàng có xuất xứ từ hai nước. Riêng đối với 2 mặt hàng gạo và lá thuốc lá xuất xứ từ Lào, ưu đãi được thực hiện theo chế độ hạn ngạch thuế quan với mức hạn ngạch ưu đãi đối với mặt hàng gạo là 70.000 tấn/năm, mặt hàng lá thuốc lá là 3.000 tấn/năm.

Hội nghị giao thương giữa doanh nghiệp 2 nước. Ảnh: Báo Công thương

Hợp tác thương mại biên giới được xem là một giải pháp quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương biên giới của hai nước, cũng như đóng vai trò quan trọng trao đổi thương mại và sản xuất chung. Trong đó, Dự án phát triển mạng lưới chợ biên giới Việt Nam - Lào đến năm 2020 được xem là sẽ tạo động lực mạnh mẽ không chỉ cho thương mại biên giới Việt - Lào mà còn hỗ trợ tích cực cho các dự án đầu tư giữa hai nước.

Tốc độ tăng trưởng cao và còn nhiều tiềm năng phát triển nhưng để đạt mục tiêu 2 tỷ USD vào năm 2015, trao đổi thương mại Việt - Lào rất cần có “trợ lực” của các dự án đầu tư công nghiệp của các doanh nghiệp Việt Nam. 3 lĩnh vực công nghiệp hiện thu hút được nhiều đầu tư của Việt Nam là thủy điện, thăm dò dầu khí và khai thác khoáng sản.

Các dự án thủy điện lớn của Việt Nam đầu tư vào Lào gồm có: Nậm Mô 1 (72 MW), Xekaman 3 (250 MW), Xekaman 1 (322 MW) và đặc biệt là Luang Phrabang vốn đầu tư 2,67 tỷ USD. Trong đó, 2 dự án thủy điện Xekaman 1 và 3 đã kết thúc giai đoạn đàm phán hợp đồng mua, bán điện.

Về lĩnh vực dầu khí, hiện Việt Nam đang tham gia một số dự án thăm dò ở Nam và Trung Lào với vai trò người điều hành cùng với một số công ty dầu khí nước ngoài. Ngoài các dự án thăm dò dầu khí, Việt Nam còn đầu tư vào hệ thống phân phối xăng dầu, khí hóa lỏng tại Lào với việc PV Oil mua lại hệ thống kinh doanh của Shell, hiện nắm thị phần thứ hai ở Lào.

Về khoáng sản, Việt Nam đầu tư vào nhiều dự án lớn thăm dò và khai thác quặng sắt, đồng, than, khoáng muối, barite… Trong đó, nhiều dự án đã chuyển sang giai đoạn khai thác và xây dựng nhà máy chế biến.

Những dự án công nghiệp lớn nói trên sẽ làm gia tăng nhu cầu nhập khẩu nhiều loại máy móc, thiết bị từ Việt Nam, đóng vai trò quan trọng đối với việc mở rộng kim ngạch và tăng chất lượng quan hệ thương mại Việt Nam - Lào trong thời gian tới.

Theo Báo Công thương