QĐND - Những năm qua, LLVT Quân khu 9 luôn là lực lượng nòng cốt trong công tác phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (TKCN), tạo được niềm tin đối với chính quyền và nhân dân nơi địa bàn đóng quân. Được xác định là nhiệm vụ ""chiến đấu trong thời bình"", các đơn vị LLVT thuộc Quân khu 9 đã và đang nỗ lực nâng cao năng lực, phát huy tốt vai trò chủ đạo trong nhiệm vụ mới…

Thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp

Địa bàn Quân khu 9 gồm 12 tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, có bờ biển dài hơn 740km (từ Gò Công, Tiền Giang đến Hà Tiên, Kiên Giang). Tuy các cơn bão vào Biển Đông ít khi trực tiếp đi qua địa bàn, nhưng thời tiết nơi đây ngày càng thể hiện sự bất thường. Mưa to đến rất to, kéo dài trên phạm vi rộng thường xuyên xuất hiện, kèm theo đó là hiện tượng dông, lốc xoáy, triều cường. Ngược lại, nắng gắt, khô hạn kéo dài hơn vào mùa khô.

Cùng với địa hình sông ngòi, kênh rạch đan xen chằng chịt, địa bàn Quân khu 9 còn có 2 nhánh lớn của sông Mê Công là sông Tiền và sông Hậu, hình thành nhiều cửa sông chảy ra biển. Khoảng tháng 8 đến tháng 11 hằng năm, nước từ đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu dâng cao, đổ mạnh về hạ nguồn, gây lũ lụt kéo dài và tình trạng sạt lở ven các tuyến sông đang có chiều hướng gia tăng.

Đơn vị chuyên trách của Quân khu 9 luyện tập phương án cứu hộ, cứu nạn trên sông.

Từ năm 2010 đến 2012, địa bàn Quân khu 9 đã xảy ra 368 vụ lốc xoáy, làm sập, hư hỏng gần 2.450 căn nhà và phá hủy nhiều công trình công cộng khác. Hơn 130 vụ sạt lở, kéo theo khoảng 142.000m2 đất ven sông, ven biển, gây thiệt hại hơn 1.640 căn nhà, làm chết 8 người, bị thương 7 người.

Đáng chú ý, hiện tượng lốc xoáy, sạt lở ngày càng cực đoan, thường xuyên hơn. Hầu như có mưa là có lốc xoáy. Sạt lở xảy ra quanh năm, trực tiếp ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân. Thống kê mới đây của Phòng Cứu hộ - Cứu nạn Quân khu 9 cho thấy, tính đến cuối tháng 10-2013, địa bàn Quân khu 9 đã xuất hiện 64 lần lốc xoáy, làm sập và tốc mái gần 2.700 căn nhà, thiệt hại hơn 12, 3 tỷ đồng. Trên các tuyến sông, ven biển xảy ra 37 vụ sạt lở, cuốn trôi khoảng 19.700m2 đất, 250m đê bao ven biển và 50 căn nhà của người dân. Những địa phương gánh chịu thiệt hại lớn là: Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, TP Cần Thơ…

Có mặt kịp thời trong mọi tình huống

Khi có thiên tai xảy ra, LLVT Quân khu 9 luôn thể hiện tốt vai trò nòng cốt, góp phần quan trọng giảm thiệt hại đến mức thấp nhất về tính mạng và tài sản của nhân dân; cùng cấp ủy, chính quyền các địa phương nhanh chóng ổn định đời sống, sản xuất của nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Trong trận lũ vào tháng 9-2011 tại các tỉnh: Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Vĩnh Long, TP Cần Thơ, Bộ tư lệnh Quân khu 9 đã chỉ đạo, điều động 5.135 bộ đội thường trực và 13.879 lực lượng DQTV kịp thời ứng cứu. Các lực lượng đã giúp dân di dời 3.645 căn nhà, gia cố hơn 427.000m đê bao cứu lúa, khắc phục hơn 136.000m đường giao thông nông thôn, thu hoạch 8.784ha lúa chạy lũ.

Cuối tháng 7, đầu tháng 8-2012, mưa dông, lốc xoáy quét qua hầu hết các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều nơi lốc xoáy xuất hiện với cường độ mạnh nhất trong vòng 50 năm qua. Thiên tai làm tốc mái, hư hỏng 1.213 căn nhà; sập hoàn toàn 535 căn làm 4 người chết và 84 người bị thương… Thủ trưởng Bộ tư lệnh Quân khu 9 cùng Ban chỉ huy Phòng, chống lụt bão - Tìm kiếm cứu nạn (PCLB-TKCN) Quân khu chỉ đạo tất cả các địa phương, đơn vị căn cứ tình hình cụ thể và mức độ thiệt hại, nhanh chóng triển khai lực lượng đến cứu hộ. Bộ CHQS các tỉnh, thành phố và các đơn vị đã phối hợp với chính quyền các địa phương huy động hơn 250 cán bộ, chiến sĩ bộ đội thường trực và hơn 1.400 DQTV khẩn trương giúp nhân dân vượt qua khó khăn, hoạn nạn; kịp thời dựng lều, che chắn cho người dân tạm trú; sơ cứu những trường hợp bị thương, dọn dẹp, sắp xếp lại nhà cửa đổ nát, giải tỏa ách tắc giao thông.

Đại tá Nguyễn Văn Loan, Trưởng phòng Cứu hộ - Cứu nạn Quân khu 9 cho biết: ""Từ đầu năm đến nay, trước diễn biến bất thường của thiên tai, các đơn vị LLVT thuộc Quân khu 9 đã kịp thời huy động hơn 5.350 bộ đội thường trực và DQTV, cùng nhiều phương tiện chuyên dụng tham gia giúp dân khắc phục hậu quả. Để có được sự chủ động trong công tác phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và TKCN, các đơn vị, địa phương đã thường xuyên điều chỉnh, bổ sung kế hoạch và phương án ứng phó cụ thể, hợp lý"".

Nâng cao năng lực hoàn thành nhiệm vụ

Quân khu 9 hiện có Tiểu đoàn Công binh Vượt sông 4, Lữ đoàn Công binh 25 được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ chuyên trách cứu hộ, cứu nạn và 2 đơn vị kiêm nhiệm của quân khu là Lữ đoàn Giang thuyền 962 và Lữ đoàn Tăng -Thiết giáp 416. Bên cạnh đó còn có 41 đơn vị khác sẵn sàng ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai khi có tình huống xảy ra.

Ngoài những đơn vị được giao nhiệm vụ chuyên trách, kiêm nhiệm, các đơn vị còn lại vẫn gặp khó khăn về trang bị phương tiện cứu hộ, cứu nạn. Năng lực tổ chức, chỉ huy, hiệp đồng xử lý các tình huống sử dụng phương tiện thủy nội địa TKCN ở một số đơn vị chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Để khắc phục hạn chế này, hằng năm Quân khu 9 đều có tổ chức nhiều khóa tập huấn nâng cao, đặc biệt gần đây là tổ chức Hội thao sử dụng phương tiện thủy nội địa, TKCN được các cơ quan chuyên trách của Bộ Quốc phòng đánh giá cao. Bộ tư lệnh Quân khu 9 cũng đã chỉ đạo nhiều đơn vị, địa phương tăng cường công tác diễn tập nhằm nâng cao năng lực phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và TKCN cho bộ đội; tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong việc phòng tránh thiên tai, thảm họa.

Xuất phát từ thực tiễn, nhiều đơn vị còn chủ động mua sắm thêm trang bị cần thiết. Đại tá Nguyễn Tuấn Khanh, Phó Tham mưu trưởng Bộ CHQS TP Cần Thơ cho biết: ""Những năm qua, Bộ CHQS TP Cần Thơ đã bổ sung nhiều phương tiện như: Máy khoan cắt bê tông, máy phát điện, cưa máy, dụng cụ nổi… cho các lực lượng. Bộ CHQS thành phố chỉ đạo Ban CHQS các quận, huyện tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp có kế hoạch trang bị thêm cho lực lượng tại chỗ"".

Đại tá Nguyễn Công Thành, Phó Tham mưu trưởng Sư đoàn Bộ binh 330 nói: ""Nhờ làm tốt công tác quán triệt, xây dựng kế hoạch nên thời gian qua, Sư đoàn 330 luôn duy trì 100% quân số, phương tiện sẵn sàng tham gia khắc phục hậu quả thiên tai khi có lệnh. Cấp ủy, chỉ huy các cấp có nghị quyết lãnh đạo sát với tình hình đơn vị, địa bàn đóng quân. Hiện nay đơn vị vẫn duy trì luyện tập các phương án PCLB -TKCN, để cho bộ đội luôn có ý thức cao trong thực hiện nhiệm vụ và sử dụng thuần thục phương tiện cứu hộ được trang bị"".

Mùa mưa bão ở Đồng bằng sông Cửu Long đã bước vào đợt cao điểm, hiện tượng mưa lớn kèm theo lốc xoáy, triều cường, lũ lụt, sạt lở còn diễn biến phức tạp. Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Thủy, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng, Trưởng ban chỉ huy PCLB -TKCN Quân khu 9 đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương tiếp tục tổ chức xây dựng lực lượng, phương tiện PCLB -TKCN theo phương châm ""4 tại chỗ""; duy trì chặt chẽ kíp trực chỉ huy, trực ban, trực lực lượng, phương tiện, sẵn sàng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ tài sản của Nhà nước, của đơn vị và tính mạng, tài sản của nhân dân, không để bị động khi có tình huống thiên tai xảy ra.

Bài và ảnh: HỒNG BỈNH HIẾU