Sự phát triển tư duy chiến lược về bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới

QĐND - Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, nội dung bảo vệ Tổ quốc được Đảng ta đề cập và giải quyết một cách hệ thống, toàn diện và đầy đủ, kết hợp chặt chẽ với nhiệm vụ xây dựng đất nước, được thể hiện trong các văn kiện Đại hội Đảng. Đây cũng là nội dung được trình bày trong Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng, khẳng định tư duy chiến lược về bảo vệ Tổ quốc của Đảng luôn có sự phát triển mới, phù hợp với thực tiễn.

Xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam, do vậy, phát triển kinh tế-xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh chính là sự cụ thể hóa hai nhiệm vụ chiến lược. Đây là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, là sự tiếp nối, kế thừa và phát triển kinh nghiệm truyền thống “dựng nước phải đi đôi với giữ nước” của dân tộc ta qua mấy nghìn năm lịch sử; là quan điểm chiến lược bao trùm trong quá trình đưa nước ta đi lên chủ nghĩa xã hội.

Chủ nghĩa Mác-Lênin đã chỉ rõ: Kinh tế với quốc phòng, an ninh là những lĩnh vực khác nhau, vận động theo những quy luật đặc thù riêng, song giữa kinh tế-quốc phòng-an ninh có mối quan hệ biện chứng tác động qua lại lẫn nhau. Trong mối quan hệ đó, kinh tế bao giờ cũng giữ vai trò quyết định, là cơ sở của sức mạnh quốc phòng; quốc phòng-an ninh chịu sự chi phối và phụ thuộc vào kinh tế, nhưng có tác động tích cực trở lại đối với kinh tế, bảo vệ và thúc đẩy kinh tế phát triển.

Kinh tế ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô, trình độ trang bị, phương tiện vũ khí, ảnh hưởng đến cơ cấu, biên chế tổ chức của các lực lượng vũ trang; tác động đến chiến lược, chiến thuật và nghệ thuật quân sự. Kinh tế còn cung cấp nguồn nhân lực, thành tựu khoa học công nghệ cho quốc phòng-an ninh, ảnh hưởng đến khả năng phòng thủ đất nước, khả năng động viên kinh tế cho chiến tranh khi tình hình đòi hỏi. Ngược lại, quốc phòng, an ninh trực tiếp bảo vệ đất nước, bảo vệ kinh tế, bảo vệ sự ổn định chính trị-xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội. V.I.Lênin chỉ ra rằng: “Một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nào nó biết tự vệ”(1). Hoạt động quốc phòng, an ninh còn tạo ra những nhu cầu đòi hỏi nền kinh tế phải đáp ứng, như: Nhu cầu quốc phòng, an ninh; cân đối tỷ lệ giữa các khâu trong quá trình tái sản xuất, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, công nghệ, phát triển một cách toàn diện để đáp ứng cả nhu cầu dân sinh và nhu cầu quốc phòng, an ninh.

Không có quốc gia, dân tộc nào có nền quốc phòng-an ninh vững mạnh, nếu không bắt đầu từ việc xây dựng, phát triển kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, không phải cứ có kinh tế mạnh là tự khắc có quốc phòng-an ninh mạnh, mà phải thông qua thực hiện sự gắn kết hai lĩnh vực đó một cách chủ động; phát triển kinh tế-xã hội gắn với tăng cường đầu tư cho quốc phòng, an ninh.

Trong thời đại ngày nay, phát triển kinh tế-xã hội gắn với quốc phòng, an ninh đã trở thành quy luật phổ biến ở mọi quốc gia, dân tộc độc lập có chủ quyền. Tuy nhiên, các nhà nước khác nhau, với chế độ chính trị xã hội khác nhau và trong những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau thì sự gắn kết đó có mục đích, mục tiêu và nội dung phương thức thực hiện cũng khác nhau. Ngay ở mỗi nước, trong từng giai đoạn phát triển, sự gắn kết phát triển kinh tế-xã hội với quốc phòng, an ninh cũng khác nhau.

Ở nước ta, phát triển kinh tế-xã hội gắn với quốc phòng, an ninh không những là một tất yếu khách quan, là vấn đề có tính quy luật, mà còn là truyền thống trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Tư tưởng “Nước lấy dân làm gốc", "Khoan thư sức dân làm kế sách sâu rễ bền gốc”, phát triển sản xuất đi đôi với chăm lo củng cố thế trận phòng thủ, xây dựng tiềm lực và thực lực quân sự theo quan điểm “ngụ binh ư nông”, “động vi binh, tĩnh vi dân”... qua các thời kỳ trong lịch sử nước ta là minh chứng cho việc vừa phát triển sản xuất, vừa sẵn sàng chống giặc ngoại xâm.

Nhờ nắm bắt được quy luật, biết kế thừa kinh nghiệm lịch sử, nên Đảng, Nhà nước ta đã thực hiện việc phát triển kinh tế-xã hội gắn với quốc phòng-an ninh một cách nhất quán, bằng những chủ trương, giải pháp sáng tạo, phù hợp với từng thời kỳ, từng giai đoạn cách mạng. Từ chủ trương “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc” trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, đến nhiệm vụ chiến lược xây dựng miền Bắc XHCN, đấu tranh giải phóng miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ cùng bè lũ tay sai, và nhất là những thành quả thu được trong thời kỳ Đổi mới đã thể hiện những chuyển biến sâu sắc từ nhận thức đến tổ chức triển khai thực hiện, huy động mọi tiềm năng của cả nước cho công cuộc xây dựng phát triển kinh tế, xây dựng, củng cố tiềm lực, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững mạnh, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.

Hiện nay và trong những năm tới, khả năng duy trì hòa bình ổn định ở khu vực và thế giới cho phép nước ta tập trung sức cho nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế. Tuy nhiên, các thế lực thù địch trong và ngoài nước vẫn mưu toan phá hoại thành quả của sự nghiệp Đổi mới, phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, vì thế chúng ta không được xem nhẹ, mất cảnh giác, mà phải chủ động đối phó với những tình huống phức tạp có thể xảy ra.

Trong tình hình mới, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là hết sức quan trọng, cấp thiết; đồng thời, thể hiện tư tưởng nhất quán của Đảng ta trong suốt tiến trình cách mạng. Mối quan hệ chặt chẽ giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã được Đảng ta nhìn nhận toàn diện và sâu sắc hơn. Mục tiêu kết hợp giữa hai nhiệm vụ chiến lược là phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng; là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, giữa quốc phòng với an ninh, kinh tế, đối ngoại và các lĩnh vực khác, bảo đảm kinh tế-xã hội phát triển ổn định, bền vững; quốc phòng, an ninh được tăng cường, như Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng đã nêu: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội trong từng chiến lược quy hoạch… Kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại, tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh”.

Kết hợp chặt chẽ giữa các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và ngược lại là kết quả tư duy lý luận của Đảng ta và việc nắm bắt xu thế phát triển của thời cuộc, về giải quyết hài hòa, hiệu quả mối quan hệ giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đảng ta xác định rõ: Nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Các nhiệm vụ này phải được đặt trong mối quan hệ biện chứng, tác động và thúc đẩy lẫn nhau. Sự kết hợp này vừa là nội dung cơ bản của Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, vừa là nhân tố trọng yếu thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Quân đội nhân dân là lực lượng nòng cốt bảo vệ Tổ quốc. Quán triệt tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc, để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, bảo vệ đất nước trong giai đoạn cách mạng hiện nay, phải tiếp tục thực hiện phương châm, phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; xứng đáng là lực lượng, công cụ sắc bén, đồng thời là lực lượng chính trị tin cậy, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, với chế độ XHCN, phấn đấu hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống. Cần tiếp tục nâng cao chất lượng tổng hợp của quân đội, lấy xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở cho các mặt xây dựng khác. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực chiến đấu, làm cho Quân đội nhân dân tinh nhuệ cả trên mặt trận đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị; làm thất bại âm mưu “phi chính trị hoá quân đội” của các thế lực thù địch. Nâng cao trình độ chính quy, vận dụng và phát triển sáng tạo nghệ thuật quân sự Việt Nam, tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh vào xây dựng quân đội và đấu tranh vũ trang; trên cơ sở đó xây dựng các LLVT nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, làm nòng cốt thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong thời kỳ mới.

Thạc sĩ TRẦN XUÂN CẦN

(1). V.I.Lênin, Toàn tập, tập 37, Nxb CTQG, Hà Nội, 2005, tr.145.