QĐND - Từ ngày 14 đến rạng sáng 20-10, miền Trung lại ngập chìm trong đợt “mưa chồng lên mưa”, “lũ chồng lên lũ”. Trong gian khó, hiểm nguy càng tỏa sáng phẩm chất quên mình vì nhân dân của Bộ đội Cụ Hồ, lực lượng Dân quân tự vệ, Công an nhân dân.

 

Bộ CHQS Nghệ An chuyển hàng cứu trợ giúp dân vùng lũ.

 

Thử thách khốc liệt

Đây quả là trận mưa lũ lịch sử, bởi ở Nghệ An chưa bao giờ xuất hiện mưa với cường độ 1000mm trải rộng trên 16.400km2 trong nhiều ngày. Mưa lũ đã khiến nước sông Lam, sông Giăng, sông Cấm, sông Cửa Tiền tràn dâng vượt báo động 3 từ 2 đến 3m, gây ngập lụt 113 xã, cô lập 35 xã ở thuộc các huyện: Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Diễn Châu, Nam Đàn và thành phố Vinh. Hệ thống giao thông liên huyện, liên xã tê liệt, hồ đập thủy lợi, tuyến đê Tả Lam có nguy cơ bị lũ tràn vào khu dân cư. Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XVII đã rút ngắn thời gian họp, gần 500 đại biểu đã tình nguyện đóng góp 50 triệu đồng giúp đỡ người dân vùng lũ lụt. Trận "đại hồng thủy" kéo dài hơn một tuần đã gây thiệt hại cho Nghệ An gần 400 tỷ đồng, làm chết 13 người... Thông tin tình hình ngập lụt, mức độ thiệt hại và nguy cơ tiềm ẩn chết người, vỡ đê, tràn hồ đập thủy lợi Xuân Dương, Vực Mấu, Khe Gỗ, tuyến đê Tả Lam... liên tiếp được cập nhật từng giờ, từng phút về Ban chỉ huy PCLB tỉnh đã như mệnh lệnh thôi thúc hàng vạn dân quân ở các huyện: Nam Đàn, Nghi Lộc, Thanh Chương, Hưng Nguyên, thành phố Vinh, Diễn Châu... sử dụng mọi phương tiện từ thô sơ đến hiện đại cứu dân thoát lũ.

Kịp thời ở những nơi xung yếu       

Đại tá Nguyễn Sỹ Hội – Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh đã có mặt rất sớm tại những điểm nóng, tâm lũ để tổ chức chỉ huy lực lượng dân quân tự vệ, bộ đội địa phương cứu hộ, cứu nạn, bảo vệ dân. Cứu mình nhưng không quên giúp tỉnh bạn Hà Tĩnh đang nguy ngập, sáng 18-10, Thiếu tá Trần Trọng Đồng, Bộ đội Biên phòng Nghệ An đã chỉ huy một đơn vị vào cứu dân Hương Khê. Cán bộ, chiến sĩ Đoàn Phòng không H83, Trường Quân sự tỉnh, Đại đội 18 thông tin; Hải đội Biên phòng tỉnh... đã nhanh chóng tiếp cận vùng ngập nặng, bị cô lập từ chiều 16-10. Ngoài số phương tiện tăng cường của Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng, cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ các huyện: Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Thành phố Vinh, Diễn Châu đã tận dụng tre, nứa, ván gỗ, thân cây chuối kết ghép thành bè, mảng, đưa được hơn 6.500 người dân thoát khỏi vùng ngập nặng, nguy hiểm.  Các trung đội dân quân cơ động, tiểu đội dân quân xung kích ở Nghi Lộc, Hưng Nguyên đã sử dụng thuyền thúng, thuyền nan, bè nứa vào tận xã Hưng Nhân, Nghi Vạn, Nghi Thuận, Hưng Yên 2 cứu những người dân đang chấp chới kêu cứu trên các mái nhà, đưa hàng nghìn cụ già, trẻ em, phụ nữ thoát khỏi tử thần trong gang tấc. Các tổ cứu thương quân dân y được thành lập và chốt tại 20 điểm có nguy cơ tai nạn và dịch bệnh do thiên tai gây ra tại: Nam Đàn, Hưng Nguyên, Nghi Lộc và Diễn Châu. 

Bếp ăn cơ động cứu dân

Mưa lũ làm hư hỏng, ẩm mốc gạo, củi, nước sạch không có... Nên nhiều nơi còn gạo nhưng dân cũng không biết làm thế nào để có cơm ăn? Thay vì dùng mì ăn liền cứu đói, lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Nghệ An đã tổ chức các bếp ăn cơ động, nấu cơm chuyển tới giải quyết cái ăn từng bữa cho dân ở những khu vực bị lũ bao vây, cô lập. Rút bài học phòng tránh thiên tai từ những năm trước, Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo các Ban CHQS huyện, xã xây dựng cụ thể các điểm tập kết tránh lũ lụt cho người;  điểm sơ tán tài sản, trâu bò, gia cầm... của dân. Đó đều là những vị trí ổn định, cao ráo, an toàn khi nước ngập ở mức cao nhất. Các hình thức báo động lũ lụt nguy cấp được quy ước và phổ biến đến tận người dân vào đầu mùa lụt bão. Mệnh lệnh điều động dân quân tự vệ và cấp độ báo động điều động phương tiện sơ tán dân bằng thuyền, tàu, ca nô, xe cơ giới được thống nhất giữa các đơn vị Quân đội, Công an, Dân quân tự vệ ngành Giao thông từ tỉnh đến huyện. 

Trong trận đối đầu với lũ, lụt có mức độ sâu, rộng từ ngày 14-10 đến rạng sáng 20-10, các lực lượng cứu hộ đã phối hợp nhuần nhuyễn giữa sử dụng phương tiện, giải pháp hiệu quả với công tác chỉ huy, điều hành giữa dân quân tự vệ, bộ đội, nhân dân theo phương châm: Tận dụng mọi nguồn lực tại chỗ. Bài học sinh động hiệp đồng cứu hộ vừa qua đã góp phần giảm thiểu thiệt hại về người, giữ vững được hồ Xuân Dương, Vực Mấu, đập Khe Dâu, đập Đồi Tương có sức chứa từ 10 triệu đến 50 triệu m3 nước, đê Tả Lam bị sạt lở hơn 40 điểm, vết nứt mái đê 50m được hàn gắn kịp thời. Hàng nghìn hộ dân bị lũ lụt bủa vây không bị bỏ đói, bỏ khát. Nguồn điện dự phòng đã giúp giữ vững thông tin liên lạc chỉ huy chống lụt bão...

Sau 4 ngày vật lộn, giành giật với lũ dâng, triều lớn, sáng 20-10, Bộ CHQS tỉnh tiếp tục lập 6 đoàn cứu trợ khắc phục hậu quả thiên tai tại Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Nam Đàn, Diễn Châu, Thanh Chương, Quỳnh Lưu. Lại ấm áp sẻ chia chân tình; những chuyến hàng cứu trợ từ Trung ương, địa phương, tỉnh bạn qua tay những chiến sĩ "sao vuông", những người lính Cụ Hồ đến với người dân khốn khó...

Bài và ảnh: Văn Hiền - Quốc Chính