QĐND Online – Chiều 22-5, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở tổ về tình hình kinh tế-xã hội năm 2012, những tháng đầu năm 2013 và quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2011. Không ít đại biểu bày tỏ băn khoăn về tình trạng “ván đã đóng thuyền” của quyết toán ngân sách, cũng như những vấn đề đã được đề cập nhiều trong những kỳ họp Quốc hội trước đây…

Nhiều đại biểu cho rằng, vẫn tồn tại những “câu chuyện cũ”, “câu chuyện xưa”, được nói, bàn nhiều lần nhưng chưa thay đổi nhiều. Đại biểu Huỳnh Văn Tiếp (đoàn TP Cần Thơ) nhấn mạnh: Chỉ đọc qua báo cáo quyết toán ngân sách cũng đã thấy rõ công tác dự báo không tốt. Chính việc dự báo không tốt đã dẫn đến việc lập quyết toán không sát thực. Đây là tồn tại nhiều năm chưa được thay đổi và càng được biểu hiện rõ hơn trong quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2011. Cụ thể, dự toán thu ngân sách Nhà nước là 595.000 tỷ đồng, nhưng quyết toán 721.804 tỷ đồng, tăng 21,3% (126.804 tỷ đồng) so với dự toán.

Thảo luận về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2011 tại tổ 3.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Bùi Sỹ Lợi (đoàn Thanh Hóa) nêu thêm một số tình trạng tồn tại kéo dài khó khắc phục, đó là việc nợ đọng thuế, chi sai mục tiêu, mục đích… Cùng với đó có một thực tế là thường sau 18 tháng mới thông qua quyết toán, đây là câu chuyện “ván đã đóng thuyền”. Có góp ý, kiến nghị gì thì cũng đã thu, chi rồi. Theo đại biểu Lợi, trong khi chưa có thay đổi về tình trạng này thì rất cần có những báo cáo hoặc cuộc họp nào đó Chính phủ sau khi thông qua quyết toán, thông báo cho Quốc hội, đại biểu Quốc hội biết được thực tế Chính phủ đã khắc phục, xử lý như thế nào với những vấn đề Quốc hội cho ý kiến cũng như những khó khăn, thuận lợi của việc làm đó. Không nên duy trì tình trạng như hiện nay, quyết toán xong là xong.

Đại biểu Lợi cũng chỉ ra một loạt tồn tại như tình trạng bố trí đầu tư dàn trải, bố trí sai nguồn vốn, bố trí sai đối tượng... Trong khi đó, việc bố trí trả nợ xây dựng cơ bản chưa nghiêm, dẫn đến nhiều ách tắc đối với doanh nghiệp tham gia xây dựng cơ bản. Cũng cần chú ý tình trạng dư ứng còn quá cao, đặc biệt là năm 2011, trong khi nhiều công trình khác đang thiếu vốn. Số dư nợ đọng cũng rất lớn là những thực tế ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp. Theo đại biểu Lợi, “Chúng ta cứ nói đến xây dựng, điều chỉnh thuế để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, nhưng việc để nợ đọng như như thế này thì sao có thể giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp?”

Nói về bất cập trong quyết toán ngân sách, đại biểu Nguyễn Hữu Quang (đoàn Thanh Hóa) chỉ ra: Trong cơ cấu chi ngân sách có một phần rất lớn cho xây dựng cơ bản, mà sai phạm lại chủ yếu phát sinh trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, qua các báo cáo cho thấy, việc xử lý kiến nghị của kiểm toán trong lĩnh vực này còn thấp, thể hiện ý thức chấp hành của cơ quan nhà nước với kiến nghị của cơ quan kiểm toán chưa cao. Đây là vấn đề Chính phủ cần sớm có chỉ đạo quyết liệt nhằm khắc phục trong thời gian tới.

Góp ý vào việc lập dự toán ngân sách, đại biểu Quang đồng tình với ý kiến của đại biểu Tiếp, đồng thời chỉ ra một thực tế, trong lập và giao ngân sách vẫn có xu hướng lập thấp nhưng khi thực hiện lại cao. Theo đại biểu Quang, việc này do nhiều nguyên nhân, cũng có thể để cuối năm báo cáo cho có thành tích. Việc này dẫn đến tình trạng trong khi thu cao, thu vượt, có tiền, mà bội chi không dùng tiền thu được mà lại đi vay nơi khác. Đây là vấn đề cần sớm giải quyết.

Với chi ngân sách, dự toán chi ngân sách Nhà nước là 725.600 tỷ đồng, quyết toán 787.554 tỷ đồng, tăng 8,5% (61.954 tỷ đồng) so với dự toán. Việc vượt chi này không dẫn đến lo lắng, thậm chí còn được nhiều đại biểu Quốc hội tán thành do chủ yếu tăng chi đầu tư phát triển (56.306 tỷ đồng) từ nguồn tăng thu ngân sách, trong đó có tăng thu sử dụng đất, nguồn ODA tăng giải ngân so với dự kiến và nguồn năm trước chuyển sang. Nhiều đại biểu cho rằng chi cho xây dựng cơ bản là tốt, nếu khoản chi đó được quản lý chặt, không thất thoát, đem lại hiệu quả.

Trong buổi thảo luận, nhiều đại biểu cũng tỏ ra lo lắng với tình trạng chi cho giáo dục và nghiên cứu khoa học không đạt. Đây là vấn đề cần được nghiên cứu rõ để chỉ ra được nguyên nhân khách quan, chủ quan giúp các địa phương, các cấp, các ngành có biện pháp giải quyết.

Bài và ảnh: XUÂN DŨNG