“Nóng” về chất lượng công trình giao thông

QĐND Online - Chiều 10-6, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng trả lời chất vấn trước Quốc hội. Chất lượng và hiệu quả của các công trình giao thông được các đại biểu xoáy sâu để tìm ra những nguyên nhân và hướng giải quyết cụ thể…

Nhiều khiếm khuyết từ lập dự án đến thi công

Mở đầu phiên chất vấn buổi chiều, đại biểu Vũ Hồng Anh đi thẳng vào vấn đề khi yêu cầu Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng chỉ rõ nguyên nhân cũng như trách nhiệm cụ thể của tình trạng kém chất lượng của các công trình giao thông hiện nay.

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng giải trình: Trong thời gian gần đây đã có nhiều giải pháp nâng cao tiến độ các công trình, dự án. Chất lượng công trình đã có cải thiện. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận, vẫn có một số dự án ở một số nơi chất lượng chưa bảo đảm, thậm chí vừa đưa vào sử dụng đã hỏng. Trước thực trạng này, Bộ đã tiến hành kiểm tra, rà soát và tìm ra được ba nguyên nhân chính. Nguyên nhân thứ nhất là công tác chuẩn bị đầu tư, tư vấn thiết kế chưa tốt, chưa đầy đủ, nên khi chuyển sang thiết kế phải khảo sát lại. Không chỉ kém ở tư vấn mà đến khi thiết kế lại tiếp tục mắc khiếm khuyết. Nguyên nhân thứ hai thuộc về nhà thầu công trình. Nhiều nhà thầu có năng lực tài chính kém, công tác quản lý cũng như giám sát còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân thứ ba là về cơ quan Nhà nước. Quản lý Nhà nước lĩnh vực này đã có nhiều văn bản quy định, nhưng việc triển khai còn thiếu đồng bộ, chưa kiên quyết. Đây là trách nhiệm thuộc Bộ Giao thông vận tải trong việc dẫn tới tình trạng chất lượng công trình kém tại một số nơi. Để khắc phục tình trạng này Bộ đã và đang tiến hành phân cấp cụ thể cho các địa phương. Bộ sẽ tập trung vào việc kiểm tra, giám sát để nâng cao chất lượng công trình.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh : Thống Nhất - TTXVN

Cùng chất vấn về nội dung này, đại biểu Lê Quốc Dung (đoàn Thái Bình) cho rằng, hiện nay, tình trạng các tổng công ty về giao thông ít vốn, năng lực yếu, làm trong nước khó, mà cạnh tranh trên quốc tế còn khó hơn, nếu cứ để tình trạng này kéo dài thì ngành xây dựng giao thông sẽ khó phát triển được. Đề nghị Bộ trưởng nêu biện pháp giải quyết tình trạng này, nhằm nâng cao năng lực tài chính cho các tổng công ty xây dựng giao thông.

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng đồng tình với quan điểm của đại biểu Dung về việc nhiều đơn vị xây dựng giao thông có năng lực tài chính yếu. Việc này bắt nguồn từ thời gian trước khi Nhà nước còn ban hành định mức, đơn giá một cách lỗi thời, không phù hợp với thực tế. Điều kiện của các công ty khi đó rất khó khăn, nên mục đích cao nhất là kiếm được việc làm cho công nhân. Do vậy, nhiều công trình giá rất thấp mà việc đấu thầu còn thấp hơn khiến không ít công trình rơi vào tình trạng dở dang. Đến nay, theo sự điều chỉnh, quản lý phù hợp đã ngăn chặn được tình trạng này. Về lâu dài Bộ tập trung chỉ đạo xử lý công nợ, đẩy mạnh cổ phần hoá để tăng sức huy động vốn cho các doanh nghiệp.

Hành lang an toàn giao thông còn nhức nhối

Trả lời chất vấn của đại biểu về hành lang an toàn giao thông, Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng cho biết, công tác quản lý hành lang an toàn giao thông còn nhiều khó khăn, việc lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đã trở thành vấn đề nhức nhối kể cả đường sắt và đường bộ. Để giải quyết vấn đề này, Bộ đã tập trung chỉ đạo và đến nay đã hoàn thành cơ bản cắm mốc lộ giới hành lang an toàn ở các tuyến trọng điểm. Nhưng việc giải toả đền bù thì chưa có kinh phí. Những hộ dân ở khu vực này vẫn tiếp tục sinh sống. Tuy nhiên, có một thực tế là ở một số nơi đã giải phóng mặt bằng, đền bù rồi nhưng người dân lại lấn chiếm, sử dụng đất. “Đây là việc Bộ chưa làm tốt, tôi xin nhận trách nhiệm”.

Để làm rõ hơn và giải quyết bức xúc của người dân, đại biểu Nguyễn Văn Nhượng (đoàn Quảng Bình) chất vấn: hành lang an toàn giao thông đã được cắm mốc lộ giới, khi chưa được đền bù, người dân tiếp tục ở lại, nhưng không được cơi nới, làm mới. Người dân lâm vào tình cảnh khó khăn làm mới mà không được, dời đi cũng không xong. Bộ có biện pháp gì và đến bao giờ thì giải quyết được vấn đề này?

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng ghi nhận ý kiến này và xin tiếp tục trao đổi với các cơ quan liên quan lập các dự án, kế hoạch cụ thể để báo cáo với Chính phủ. Còn việc nói rõ thời hạn thì chưa thể khẳng định, nhưng Bộ sẽ cùng các cơ quan liên quan xúc tiến làm việc này.

Xử lý đơn vị làm ăn thua lỗ chậm và chưa nghiêm

Trong phiên chất vấn đã có đại biểu hỏi cụ thể về việc xử lý của Bộ Giao thông vận tải với đơn vị làm ăn thua lỗ. Đại biểu Vũ Quang Hải (đoàn Hưng Yên) chất vấn về việc Tập đoàn Vinashin mua tàu giá trị lớn, nhưng sử dụng không mang lại hiệu quả, Tổng công ty Vinawaco thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng nhưng việc xử lý chưa nghiêm, chưa dứt điểm. Đề nghị Bộ trưởng nói rõ việc xử lý các đơn vị này.

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng  giải thích: việc mua tàu để vận chuyển hàng hoá của Vinashin là đúng, nhưng sau khi mua lại gặp rủi ro về tài chính, đặc biệt là cuộc khủng hoảng trong thời gian vừa qua dẫn đến thị phần giảm và giá cước cũng giảm mạnh. Đây là do doanh nghiệp chưa tính hết được những khả năng có thể xảy ra và việc kết hợp các phương thức vận tải. Trước tình trạng kinh doanh của Vinashin, Bộ đang xây dựng phương án xử lý.

Còn về Tổng công ty Vinawaco thì phải nhắc lại, từ năm 1998 khi doanh nghiệp này mua 3 tàu hút bùn bằng vốn ngoại tệ, nhưng sau đó không nhận được những công trình lớn, tàu chỉ sử dụng được 30% công suất do vậy dẫn đến thua lỗ. Đến nay, qua nhiều lần xử lý, giải quyết nhưng vẫn chưa được. Việc này thuộc trách nhiệm của những lãnh đạo ở đó. Tuy nhiên, đã có những đồng chí lãnh đạo của Vinawaco nghỉ hưu. Bộ đã xử lý kỷ luật một số thành viên, điều chuyển công tác một số người, tuy nhiên cần nhìn nhận việc xử lý là chưa nghiêm  minh và kịp thời.

Sáng 11-6, Quốc hội tiếp tục với phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Cao Đức Phát.

Xuân Dũng