Nhiều ý kiến băn khoăn về quy định công bố hợp quy

Quy định vô lý và lãng phí

Đề nghị bỏ quy định công bố hợp quy để phù hợp với thông lệ quốc tế, tránh mất thời gian, thời cơ phát triển đối với doanh nghiệp, đại biểu Trần Thị Vân (đoàn Bắc Ninh) cho biết, hiện có khoảng 20 Hiệp hội và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã tổ chức nhiều hội thảo khoa học để phân tích, đánh giá và làm rõ tác động của quy định này đến hiệu quả quản lý và họ đều có chung kiến nghị bãi bỏ quy định về công bố hợp quy trong dự thảo Luật. Nhiều đại biểu Quốc hội cũng đã phát biểu đề xuất bỏ quy định này.

Đại biểu Trần Thị Vân (đoàn Bắc Ninh) phát biểu thảo luận.

Đại biểu Trần Thị Vân phân tích, các sản phẩm nhóm 2 - vốn là hàng hóa sản xuất kinh doanh có điều kiện đã được đánh giá và cấp chứng nhận đầy đủ theo tiêu chuẩn pháp luật hoặc hệ thống quốc tế như ISO, HACCP, GMP… Khi đã đạt các tiêu chuẩn này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đã được đảm bảo về điều kiện vật chất, nhân lực và quy trình kiểm soát chất lượng. “Việc buộc doanh nghiệp lặp lại toàn bộ quy trình kiểm tra, lấy mẫu và đánh giá để công bố hợp quy chỉ nhằm “xác nhận lại những gì đã được xác nhận”, điều này là vô lý và lãng phí”-đại biểu phân tích.

Hơn nữa, theo đại biểu, quy định công bố hợp quy hiện nay chỉ tập trung vào kiểm soát các hoạt động đơn lẻ thông qua một mẫu mà doanh nghiệp mang đi kiểm nghiệm. Điều này dẫn đến doanh nghiệp có thể đối phó bằng cách làm mẫu tốt để kiểm nghiệm, sản xuất đại trà thì lại không tốt. Như vậy, dù đã có công bố hợp quy thì sản phẩm vẫn có thể không đảm bảo chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.

Không chỉ vậy, theo đại biểu, để hoàn tất một thủ tục công bố hợp quy cho một sản phẩm, doanh nghiệp phải chi trả trung bình từ 3 đến 5 triệu đồng, thậm chí có trường hợp lên tới 15-30 triệu đồng/sản phẩm. Điều đáng nói là thủ tục này phải tái thực hiện 3 năm một lần, tạo ra một chu kỳ lãng phí liên tục. Với một nhà máy có 300-500 sản phẩm, chi phí có thể đội lên tới 1,5-2 tỷ đồng. Ngoài ra, mỗi sản phẩm chỉ được công bố hợp quy cho duy nhất một nhà máy, đồng nghĩa với việc một doanh nghiệp có nhiều cơ sở sản xuất phải lặp đi lặp lại thủ tục vô lý này, gây lãng phí mang tính hệ thống.

“Tại sao chúng ta phải tiếp tục duy trì một thủ tục gây lãng phí quy mô lớn và vô hình trung trở thành giấy phép con trá hình, trái ngược hoàn toàn với tinh thần cải cách, cắt giảm điều kiện kinh doanh mà Chính phủ đang theo đuổi”- đại biểu Trần Thị Vân nhấn mạnh.

Quang cảnh phiên làm việc sáng 10-5 tại Kỳ họp thứ chín.

Cùng quan điểm, Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang), đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) cho rằng, không có quốc gia nào quy định người sản xuất, kinh doanh phải công bố hợp quy sản phẩm hàng hóa trước khi sản xuất kinh doanh và đưa hàng hóa ra thị trường như Việt Nam.

Theo đó, quy định về công bố hợp quy sản phẩm, hàng hóa có quy chuẩn kỹ thuật không có ý nghĩa trong quản lý, lãng phí thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, tạo gánh nặng cho người tiêu dùng. “Việc bãi bỏ quy định công bố hợp quy không chỉ giúp cho chúng ta hài hòa với thông lệ quốc tế mà còn quan trọng hơn sẽ tạo điều kiện thuận lợi thực chất cho doanh nghiệp phát triển, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao năng lực cạnh tranh”-đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé bày tỏ.

Nếu bãi bỏ quy định công bố hợp quy sẽ rất khó cho công tác quản lý nhà nước 

Đại diện cơ quan trình dự thảo luật, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, các đại biểu tham gia ý kiến rất trách nhiệm. Theo Phó thủ tướng, dự thảo luật đã cố gắng cập nhật những chủ trương mới mang tính cải cách, đột phá; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xóa bỏ cơ chế xin cho; cắt giảm thủ tục hành chính; ưu tiên phương pháp tiếp cận đầu ra.

Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu làm rõ các vấn đề đại biểu nêu.

Liên quan tới các đề xuất của các đại biểu về bãi bỏ quy định công bố hợp quy, Phó thủ tướng cho biết, đây là công cụ để quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa trước khi đưa ra thị trường. “Nếu chúng ta không có tiêu chuẩn để giám sát, kể cả tiền kiểm, chưa nói tới hậu kiểm, sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe người dân. Những vấn đề này, các nước đều có cả. Vấn đề của chúng ta là quản lý những loại nào, quản lý đến đâu và bằng cách nào trước khi hàng hóa đưa ra thị trường mà không ảnh hưởng tới sức khỏe người dân, môi trường”, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Phó thủ tướng dẫn chứng, cách đây khoảng 30 năm, vụ xuất hiện phoóc môn (formol) trong bánh phở, việc xử lý cũng lúng túng vì không có những quy định. Ở Hà Nội áp dụng đóng dấu từng rổ bánh phở, nhưng TP Hồ Chí Minh lại không làm thế, chỉ kiểm tra hậu kiểm. Tương tự, gần đây, nhiều vụ việc về sữa giả, kẹo, bánh kém chất lượng, nếu không áp với các tiêu chuẩn, quy chuẩn mà đưa ra thị trường sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe người dân. “Do đó, nếu bãi bỏ quy định công bố hợp quy sẽ rất khó cho công tác quản lý nhà nước. Chính phủ sẽ rà soát lại theo tinh thần vừa quản lý được nhưng phải vừa kiến tạo cho phát triển”- Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

VŨ DUNG-PHẠM THẮNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.