Nhạy bén, sắc sảo, bám sát thực tiễn

QĐND Online - Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VI-2011, một sự kiện lớn mà báo giới cả nước quan tâm, đã được tổ chức trang trọng tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô tối 21-6, đúng dịp kỷ niệm 87 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Đến dự Lễ trao giải có các đồng chí: Nguyễn Sinh Hùng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ; Vũ Văn Ninh, Phó Thủ tướng Chính phủ; Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh; Nguyễn Bắc Son, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Thuận Hữu, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải báo chí Quốc gia lần thứ VI-2011; Trung tướng Mai Quang Phấn, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam cùng lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, địa phương và đông đảo phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí…

Đa dạng, có chiều sâu

Theo thông tin từ Ban Tổ chức Giải báo chí Quốc gia năm 2011, năm nay có 1.268 tác phẩm của 117 đơn vị báo chí tham dự Giải. Trong số đó có 55 Hội nhà báo tỉnh, thành phố; 62 tổ chức cơ sở Hội là Liên chi hội, Chi hội và cơ quan báo chí Trung ương. Ngoài ra, có 164 tác phẩm báo chí của cộng tác viên và 27 cá nhân gửi tác phẩm ảnh báo chí dự Giải.

Các tác phẩm dự Giải lần này nhìn chung đồng đều về chất lượng. Tuy vậy, chưa có nhiều tác phẩm thật sự xuất sắc nổi trội ở tất cả các thể loại.

Văn nghệ chào mừng Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VI-2011

Báo chí địa phương vẫn tiếp tục tham gia tích cực hơn, có nhiều khởi sắc, nhất là báo hình. Ở một số loại giải, chất lượng tác phẩm tốt, nhiều bài được đầu tư nhiều kỳ, có nội dung bám sát thực tiễn, bớt lý luận hàn lâm.

Nhiều địa phương đã mạnh dạn dự giải và có nhiều tác phẩm có tính phát hiện, có hiệu quả xã hội (báo in của TP Hồ Chí Minh và Hà Nội; tác phẩm phát thanh của Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Cần Thơ, Phú Yên…)

Nhìn chung tác phẩm dự Giải đáp ứng được các tiêu chí xét chọn, bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, của ngành, địa phương; phản ánh kịp thời, sinh động và đa dạng tình hình kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước. Nhiều tác phẩm đi sâu vào giới thiệu những nhân tố mới, gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến trong mọi mặt của đời sống xã hội. Nhiều tác phẩm có tính phát hiện, có ảnh hưởng xã hội và được thể hiện một cách chuyên nghiệp, hấp dẫn…

“Viết có lợi cho dân, cho nước”

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, người đạt giải B Báo chí Quốc gia lần thứ VI-2011 cho rằng: “Mỗi nhà báo phải có cái đầu lạnh, viết cái có lợi cho dân, cho nước”.

Trước bối cảnh kinh tế thế giới, khu vực và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, báo chí đã kịp thời phản ánh sinh động, kịp thời, chân thực những nỗ lực của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong công cuộc xây dựng đất nước.

Đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; đồng chí Nguyễn Bắc Son, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền  thông cùng Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, Trung tướng Mai Quang Phấn, Phó chủ nhiệm TCCT chụp ảnh lưu niệm với nhà báo quân đội. Ảnh: Minh Huy.

Theo như lời nhà báo Thuận Hữu: “Dù vẫn còn nhiều khiếm khuyết, yếu kém cần rút kinh nghiệm, nhưng về tổng thể, báo chí vẫn thể hiện là công cụ sắc bén của Đảng và Nhà nước trên mặt trận tư tưởng; là cơ quan ngôn luận của các tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể quần chúng và là diễn đàn của nhân dân, thực hiện các chức năng thông tin, tổ chức và phản biện xã hội”.

Phát biểu tại Lễ trao giải, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, phóng viên báo chí nước ta là phóng viên báo chí cách mạng, vì vậy, cần phải tích cực tu dưỡng đạo đức, rèn luyện bản lĩnh, trí tuệ để góp phần phục vụ đất nước, phục vụ nhân dân.

 “Lửa nghề” và tình yêu Tổ quốc

Trước Lễ trao Giải báo chí Quốc gia lần thứ VI, chúng tôi đã trò chuyện cùng nhà báo Bùi Đức Toàn và nhà báo Nguyễn Văn Minh của Báo Quân đội nhân dân, đạt giải B Giải báo chí Quốc gia năm nay với loạt bài về đường tuần tra biên giới, đăng trên Báo Quân đội nhân dân.

Đường tuần tra biên giới là công trình quốc phòng có ý nghĩa chiến lược quan trọng về mọi mặt, đặc biệt là quốc phòng, an ninh. Con đường này là “mốc sống”, khẳng định chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. “Do nhận thức được tầm quan trọng của đường tuần tra biên giới nên từ năm 2009 đến nay, lãnh đạo Báo Quân đội nhân dân luôn động viên, khuyến khích cán bộ, phóng viên thực hiện các loạt bài viết về con đường này. Năm 2010, chúng tôi có loạt bài “Xẻ núi mở đường “trù phương lược””; năm 2011, có vệt bài “Con đường Nam Quốc Sơn Hà”. Ngoài những vệt bài nói trên, Báo Quân đội nhân dân còn thường xuyên đăng tải những bài lẻ viết về đường tuần tra biên giới”, nhà báo Nguyễn Văn Minh tâm sự.

Nhà báo quân đội  Bùi Đức Toàn và  Nguyễn Văn Minh nhận giải B Giải Báo chí Quốc gia 2011. Ảnh: Minh Trường

Chia sẻ về những ngày tháng lăn lộn trên đường tuần tra biên giới, nhà báo Bùi Đức Toàn cho biết: “Trong quá trình tác nghiệp, chúng tôi phải vượt núi cao, rừng sâu heo hút; có những lúc bị lạc trong rừng cả ngày mới tìm được đường ra. Đường mới mở, mưa xuống là trơn trượt, cây đổ. Cả nhà báo lẫn cán bộ, chiến sĩ phải xuống đường dẹp cây, thậm chí phải đi bộ giữa rừng. Nhiều khi, xe đang đi trên đường gặp dốc cao có thể trôi, trượt tự do, vô cùng nguy hiểm đến tính mạng”. Khó khăn, nguy hiểm là thế, nhưng với “lửa nghề” và tình yêu Tổ quốc, họ đã quyết tâm cho ra đời những bài báo hay, ý nghĩa.

“Sau 4 năm thi công đường tuần tra biên giới, gần chục chiến sĩ đã hi sinh, hàng chục chiến sĩ bị thương do xe lật hay vấp phải bom, mìn. Vì tình yêu đất nước, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã chấp nhận hy sinh, gian khổ trong thời gian dài. Vậy thì lẽ nào cánh nhà báo-chiến sĩ chúng mình lại không chịu được gian khổ, vất vả, thậm chí là hy sinh”, nhà báo Đức Toàn tâm sự.

Vinh dự cho tập thể các nhà báo-chiến sĩ của Báo Quân đội nhân dân, là ngoài giải B nói trên, ở thể loại ảnh, nhà báo Nguyễn Minh Trường đạt giải C với tác phẩm: Mường Nhé có bộ đội "4 cùng"; một giải khuyến khích còn được trao cho nhóm tác giả Phạm Văn Huấn, Đoàn Xuân Bộ, Nguyễn Văn Hải, với phóng sự điều tra 5 kỳ có tựa đề :"Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa quân sự thời đại Hồ Chí Minh".

“Lửa nghề” và tình yêu Tổ quốc của nhóm tác giả Lê Phúc, Thùy Vân, Thu Lan, Lê Bình ở Hệ Thời sự- Chính trị- Tổng hợp (VOV1), Đài TNVN, lại được thể hiện ở khía cạnh khác, qua tác phẩm “Chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa nhìn từ công pháp quốc tế”. Tác phẩm đã đoạt giải A Báo chí Quốc gia, thể loại phát thanh.

Sau lễ trao Giải, Nhà báo Lê Phúc chia sẻ nhiều tâm sự về tác phẩm của mình. Anh cho biết, cũng giống như bao người dân Việt Nam yêu nước, anh luôn khao khát được hiểu tường tận hơn về lịch sử cũng như những căn cứ pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Trong khi những cứ liệu lịch sử về Trường Sa, Hoàng Sa có nhiều, nhưng những căn cứ pháp lý quốc tế về chủ quyền của Việt Nam tại hai quần đảo này lại chưa được nhiều người đề cập đến. Với trách nhiệm của những công dân yêu nước, và với trách nhiệm của người cầm bút, Lê Phúc và ba đồng nghiệp đã quyết định xây dựng loạt bài này.

Các nhà báo nhận giải A Giải Báo chí Quốc gia 2011.

Nhiều khó khăn, thách thức không nhỏ đã đặt ra với nhóm tác giả như thời gian thực hiện loạt bài rất dài (khoảng 2 năm); tài liệu tham khảo tuy nhiều nhưng tập trung chủ yếu vào cứ liệu lịch sử, những phân tích bài bản trên cơ sở công pháp quốc tế không có nhiều; quá trình kiểm chứng tài liệu mất khá nhiều thời gian; bài viết đề cập đến những vấn đề lớn, nhạy cảm…

Tuy nhiên, với sự phối hợp chặt chẽ và nỗ lực cố gắng của các phóng viên ở Việt Nam và phóng viên thường trú tại nước ngoài, tác phẩm “Chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa nhìn từ công pháp quốc tế” đã hoàn thành đúng thời gian dự kiến. Sau khi được phát sóng (tháng 9 và tháng 12-2011), loạt bài đã nhận được những phản hồi tích cực từ khán giả.

“Với tác phẩm này, chúng tôi đã góp phần giúp nhân dân ta và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về chủ quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa”, nhà báo Lê Phúc chia sẻ.

Nhà báo Thùy Vân, Trưởng Đại diện Đài tiếng nói Việt Nam tại Pháp thì vui mừng cho biết: “Điều hạnh phúc nhất của chúng tôi chính là sự cổ vũ, ủng hộ của thính giả. Tại nước ngoài, loạt bài “Chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa nhìn từ công pháp quốc tế” rất được quan tâm. Người Việt ở nước ngoài rất hài lòng với những gì mà loạt bài đã đề cập đến”.

Điều có thể dễ nhận thấy qua tâm sự của các tác giả đạt giải báo chí năm nay, đó là họ đều mang trong mình “lửa” nhiệt huyết, trách nhiệm trước xã hội và tình yêu Tổ quốc.

Tuy Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VI-2011 đã khép lại, nhưng công việc của những người làm báo thì chưa bao giờ ngưng nghỉ, để tiếp tục mang đến cho công chúng những tác phẩm báo chí chất lượng nhất, phản ánh hiện thực một cách sâu sắc, đa dạng nhất.  

Nhóm phóng viên Báo Điện tử QĐND